Horse&Business 1/2022

SPECYFIKA USZKODZEŃ ŚCIĘGIEN W OBRAZIE USG Badanie ultrasonograficzne jest „złotym standardem” w trakcie badania uszkodzonego ścięgna. Czasami jednak można usłyszeć, że gdy koń z obrzękiem w okolicy ścięgien mięśni zginaczy wykazuje bolesność i kulawiznę, to oznacza, że ma uszkodzone ścięgno. Jeżeli taki sam przypadek cechuje się obrzękiem i bolesnością bez występującej kulawizny, to „tylko naciągnięcie” ścięgna. Dzięki badaniu USG wiadomo, że tak nie jest. B ardzo ważne jest, aby zapamiętać fakt, że koń z uszko - dzonym ścięgnem nie musi kuleć. I odwrotnie: koń z obrzękiemw okolicy śródręcza i kulawizną może mieć tylko uraz lub wylew okołościęgnowy. W kwestii nazewnictwa należy wyjaśnić jeszcze pojęcia: „urwany” i „tylko naciągnięty”. Otóż pierwsze pojęcie używane jest w przypadku, gdy u konia zostanie zdiagnozowane zapalenie ścięgna z rozerwaniem włó - kien kolagenowych (fot. 1). Drugie, gdy mamy do czynienia np. z zapaleniem ościęgnej (struktury otaczającej pęczki włó - kien kolagenowych) lub tkanki podskórnej w okolicy ścięgna (fot. 2). Oba pojęcia są mało precyzyjne, ponieważ uszkodzenie ścięgna może przebiegać z różnego stopnia rozerwaniem włó - kien kolagenowych lub bez ich przerwania, wtedy gdy wysięk zapalny dostaje się pomiędzy pęczki włókien. Uszkodzenia ścięgien mięśni zginaczy palców Poniższy artykuł pozwoli czytelnikowi usystematyzować wie - dzę na przykładzie uszkodzeń ścięgien mięśni zginaczy palców. Do urazu najczęściej dochodzi poprzez naciągnięcie tkanek, gdy siły statyczno-dynamiczne przewyższają wytrzymałość ścięgna. Sytuacja taka może wystąpić jednorazowo, gdy koń - czyna konia zapadła się w zbyt grząskie podłoże, lub powtarzać się wielokrotnie (teoria mikrourazów) w trakcie następujących po sobie zbyt forsownych treningów. Badając ultrasonograficznie uszkodzenie ścięgna, należy ustalić następujące parametry: długość uszkodzenia, procent uszkodzenia, stopień wysycenia (skala szarości wg Genove - se’a), rodzaj uszkodzenia oraz typ uszkodzenia. Dopiero ustalenie wszystkich wymienionych parametrów może ukazać rozległość uszkodzenia. Technika badania Jako model posłuży ścięgno mięśnia zginacza powierzchow - nego palców (ang. SDFT). Po odpowiednim przygotowaniu badanej okolicy głowicę należy przyłożyć w dwóch płaszczy - znach, tak żeby zobrazować ścięgno w przekroju pionowym i poprzecznym. Jeżeli badanie dotyczy SDFT, trzeba używać podkładki dystansującej, która pozwala uzyskać obraz bez za - kłóceń tuż pod skórą (fot. 3 i 4). Badając głębsze struktury, nie ma takiej konieczności, chyba że powierzchnia, do której przykładana jest głowica, nie zapewnia odpowiedniego kon - taktu na całej długości. Odcinek śródręcza podzielono na stre - fy, odpowiednio – rozpoczynając od stawu nadgarstkowego i podążając w kierunku do kopyta – są to strefy A, B i C. Każda z nich ma długość standardowej głowicy sonograficznej prze - znaczonej do tego typu badania, czyli ok. 7 cm. W celu do - precyzowania miejsca uszkodzenia wyznacza się dodatkowe podstrefy, np. jeżeli uszkodzenie jest tuż pod nadgarstkiem i ma długość ok. 2 cm, opisuje się je jako uszkodzenie w strefie A1. Jeżeli zaczyna się dopiero ok. 3 cm poniżej, to opisuje się je odpowiednio jako strefę A2. Różne warianty uszkodzenia SDFT Poniżej zostaną przedstawione przykłady różnych wariantów uszkodzeń SDFT w różnych strefach. Mogą występować urazy o dużym procencie rozerwania włókien kolagenowych, ale na krótkim odcinku ścięgna – i odwrotnie: uszkodzenie może być długie, ale procent uszkodzenia nieznaczny (fot. 5 i 6). Dodatkowo w ocenie uszkodzenia ma znaczenie wysyce - nie – echogeniczność, która świadczyć może o ilości rozerwa - nych włókien kolagenowych w miejscu uszkodzenia (fot. 7-9). Im ciemniejszy obszar, tym więcej włókien kolagenowych ule - gło rozerwaniu. Fot. 1. Uszkodzenie SDFT (miejsce zaznaczone). Widoczne zmniejszenie wysycenia obrazu oznacza rozerwanie włókien kolagenowych. Głowica ułożona podłużnie 17 x R. Henklewski 1/2022 44 H & B Z D R OW I E Depositphotos/Cattallina