organizmu. Jeśli wymienione objawy zostaną zauważone, konieczna jest interwencja weterynaryjna, która polega na przetoczeniu krwi w celu uzupełnienia brakujących czerwonych krwinek, niekiedy konieczna jest również tlenoterapia. W przypadku wystąpienia konfliktu w pierwszych 24 godzinach życia konieczne jest odstawienie źrebięcia od matki i karmienie sztucznym mlekiem. W grupie ryzyka są klacze, u których wystąpił konflikt w poprzedniej ciąży, oraz klacze po transfuzji krwi. Badania laboratoryjne umożliwiają wykrycie konfliktu serologicznego przed porodem – możliwe jest oznaczenie obecności przeciwciał dla grup krwi Aa, Qa, Qc, Ua (najczęściej związane z izoerytrolizą) w krwi krążącej matki. Test powinien być wykonany w ciągu dwóch tygodni przed wyźrebieniem, ponieważ w tym okresie wzrasta produkcja przeciwciał. Jeśli klacz nie urodziła źrebięcia w terminie, należy przeprowadzić kolejne badanie, a następnie co dwa tygodnie, aż do narodzin. W przypadku potwierdzenia konfliktu zdrowemu źrebięciu należy od razu po urodzeniu uniemożliwić pobranie siary i mleka od matki przez pierwsze 24 godziny, a konieczną do zdrowego rozwoju siarę i pokarm zastąpić siarą mrożoną wysokiej jakości od innej klaczy. Pęknięcie pęcherza moczowego i przerwanie moczownika Najczęściej do pęknięcia pęcherza moczowego dochodzi podczas porodu, ale może też ono powstać na skutek podnoszenia źrebięcia chwytem za jamę brzuszną, przy urazach mechanicznych, infekcjach lub przy długotrwałym zatrzymaniu smółki. Częściej występuje u ogierków – ze względu na budowę miednicy oraz dłuższą cewkę moczową. Moczownik jest strukturą przetrwałą z życia płodowego, umożliwiającą odprowadzenie moczu. Uszkodzenie obu struktur wiąże się z bezpośrednim zagrożeniem życia. W przebiegu patologii dochodzi do silnego osłabienia źrebięcia, powiększenia zarysu jamy brzusznej przez gromadzący się mocz, częstych, nieefektywnych prób oddawania moczu, kropelkowania moczu z cewki moczowej, duszności oraz późniejszych zaburzeń rytmu serca, spowodowanych zaburzeniami elektrolitowymi, prowadzącymi do zatrzymania akcji serca i śmierci. Diagnostyka patologii obejmuje zobrazowanie wolnego płynu w jamie brzusznej na USG, pobranie wolnego płynu i laboratoryjne potwierdzenie obecności moczu w jamie brzusznej oraz oznaczenie elektrolitów we krwi (wysoki poziom potasu, niski poziom chloru i sodu). Leczeniem z wyboru jest przeprowadzenie zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym, który polega na usunięciu moczownika, przywróceniu ciągłości tkanek pęcherza moczowego oraz wypłukaniu jamy otrzewnowej. Niekiedy w przypadku złych wyników krwi konieczne jest wcześniejsze przygotowanie źrebięcia do zabiegu poprzez drenaż zalegającego moczu w jamie brzusznej oraz płynoterapię w celu obniżenia wysokiego poziomu potasu, który powoduje zaburzenia akcji serca. Opieka pooperacyjna skupia się na zapewnieniu diurezy poprzez płynoterapię oraz na antybiotykoterapii, która w zdecydowanej większości przypadków przebiega bez komplikacji. Niedobór selenu Coraz częściej spotykany problem nie tylko u koni dorosłych, ale także u noworodków, to niedobór selenu. Niestety, u źrebiąt skutki niedoboru selenu przebiegają bardziej gwałtownie i mają cięższy przebieg niż u dojrzałych koni. Dochodzi do progresywnego uszkodzenia mięśni zarówno szkieletowych, jak i oddechowych oraz mięśnia sercowego. W przebiegu tej patologii możemy zaobserwować postępujące osłabienie źrebięcia, bolesność, drżenia i sztywność mięśni, niemożność wstawania i przełykania pokarmu (wypływ mleka jamami nosowymi, kaszel), zwiększony wysiłek oddechowy. Wtórnie do przedstawionych objawów rozwija się zachłystowe zapalenie płuc, które może prowadzić w dalszym przebiegu do rozwoju sepsy. Terapia polega na wprowadzeniu agresywnej antybiotykoterapii, suplementacji selenu, tlenoterapii oraz leczeniu przeciwzapalnym. W wielu przypadkach konieczne jest podanie plazmy ze względu na niedostateczne zabezpieczenie przeciwciałami oraz wprowadzenie karmienia przez sondę nosowo-żołądkową. Jeśli stan kliniczny źrebięcia ulegnie poprawie wskutek zastosowanej terapii, odruch przełykania pojawia się po ok. 3-5 dniach leczenia. Do tego czasu źrebię nie może pobierać pokarmu bezpośrednio od matki – konieczne jest karmienie przez sondę bezpośrednio do żołądka, aby uniknąć dalszej kontaminacji układu oddechowego mlekiem i zaostrzania zapalenia płuc. Choroba ta jest bardzo poważna w przebiegu i zagrażająca życiu, a łatwo można jej zapobiec poprzez okresowe oznaczanie stężenia selenu u matki podczas ciąży i wprowadzenie suplementacji w przypadku niedoboru. Fot. AdobeStock/pfluegler 74 1/2024 H&B ZDROWIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz