umycie wymienia ciepłą wodą, aby pozbyć się większości brudu i bakterii, które mogą przyczynić się do infekcji u nowo narodzonego źrebięcia. W stajni powinniśmy mieć gotową apteczkę zawierającą najpotrzebniejsze rzeczy, takie jak środek do dezynfekcji pępka (roztwór jodyny lub chlorhexydyny), butelkę ze smoczkiem, lewatywę, czysty ręcznik i termometr. Cennym dodatkiem do naszej apteczki może być refraktometr optyczny ze skalą Brix. Jest to proste i tanie urządzenie, którym zaraz po porodzie można określić jakość siary produkowanej przez naszą klacz. Wystarczy pobrać niewielką próbkę mleka i umieścić na płytce pomiarowej oraz spojrzeć w okular urządzenia, aby odczytać wynik. Uznaje się, że siara, która uzyskała wynik powyżej 20% w skali Brix, jest dobrej jakości i powinna zapewnić odpowiedni poziom przeciwciał źrebięciu. Problem z siarą Co jednak w sytuacji, gdy klacz produkuje słabą siarę lub nie ma jej wcale? W takich momentach przydatne staje się bankowanie siary. Nie istnieją komercyjne banki siary dla koni, dlatego w interesie hodowcy pozostaje zabezpieczenie zapasów na przyszłość. Jak to zrobić? Od klaczy tuż po porodzie pobieramy próbkę siary, aby określić jej jakość. Do mrożenia najlepiej nadaje się siara, która uzyska ponad 25% w skali Brix. Jeżeli zadowala nas jakość siary, należy zdoić 300-500 ml, a następnie przefiltrować ją przez jałową gazę ze wszelkich nieczystości. Taką porcję należy opisać i umieścić w zamrażarce, w której może być przechowywana nawet dwa lata. Nie zaleca się mrożenia siary od pierwiastek, ponieważ zwykle produkują jej mniej niż wieloródki i możemy tym samym spowodować, że ich źrebię nie uzyska odpowiedniego poziomu przeciwciał. Istotnym czynnikiem wpływającym na jakość przechowywanej siary po jej rozmrożeniu jest także sam proces jest podgrzewania. Należy pozwolić zawartości pojemnika rozmrozić się w temperaturze pokojowej lub w kąpieli wodnej w 38°C. Upewniając się, że nie przegrzewamy siary powyżej 43°C, dbamy, aby nie doszło do denaturacji białek i obniżenia jakości siary. Trzy fazy porodu Poród można podzielić na trzy fazy. W pierwszej fazie, która może trwać nawet do dwóch godzin, klacz może być niespokojna: poci się, kładzie, tarza się lub krąży po boksie oraz obraca głowę w stronę brzucha. Ta faza kończy się w momencie pęknięcia omoczniokosmówki i uwolnienia wód płodowych. Faza druga to właściwa faza porodu, kończy się ona wraz z wydaleniem źrebięcia na świat. Wtedy klacz najczęściej leży na boku z wyprostowanymi nogami. Towarzyszące jej skurcze wypychają płód do kanału rodnego. Często przy tym intensywnie się pocąc i stękając. Trzecia faza porodu następuje po tym, jak źrebię jest już na świecie, i kończy się wydaleniem błon płodowych w wyniku skurczów mięśniówki macicy. Ta faza porodu nie powinna trwać dłużej niż trzy godziny. Zwykle klacze nie wymagają naszej pomocy, jednak należy czuwać nad długością i przebiegiem porodu, aby móc szybko zareagować w sytuacji, w której coś pójdzie nie tak. Obserwacje najlepiej prowadzić z odległości lub przez kamerę, aby Monitoring tuż przed porodem Zmęczeni pilnowaniem klaczy hodowcy coraz częściej sięgają po nowinki technologiczne ułatwiające im przetrwanie sezonu wyźrebień. Najprostszym rozwiązaniem, które doskonale wpisało się w monitoring źrebnych klaczy, stał się montaż kamer nad boksami. Poza zwykłymi kamerami mamy obecnie do wyboru także systemy oparte na sztucznej inteligencji, analizujące zachowanie konia i alarmujące o możliwym porodzie. Zyskującym na popularności, zwłaszcza w stadach hodowlanych koni sportowych, alarmem porodowym jest system czujników wszywanych w srom klaczy. Prawidłowo założony wysyła sygnał na telefon hodowcy, gdy dochodzi do rozwarcia sromu spowodowanego wysunięciem się nóżek. Istnieją również umieszczane na kantarze lub pasie do lonżowania czujniki reagujące na zmiany pozycji, w jakiej przebywa koń, które alarmują, gdy przybierze pozycję leżącą. Są także dostępne proste testy diagnostyczne, opierające się głównie na zmianie stężeń wapnia, potasu i sodu w wydzielinie gruczołów mlecznych klaczy czy ich wpływu na pH wydzieliny. Takie testy niestety trzeba zacząć wykonywać kilka dni przed przewidywaną datą porodu i robić je codziennie o podobnej porze, aby były miarodajne. Zdecydowaną ich zaletą jest to, że są tanie i proste do wykonania nawet dla mniej doświadczonych hodowców. Do takich testów zaliczamy badanie pH siary przy użyciu papierków lakmusowych lub badanie poziomu wapnia w siarze, np. przy użyciu testów takich jak Predict-a-foal czy FoalWatch. Równie prostą metodą jest prowadzenie codziennych pomiarów temperatury wewnętrznej ciała klaczy, ponieważ zakłada się, że na około 12-24 h przed porodem dochodzi do jej spadku o ok. 0,3-0,5°C w porównaniu do poprzednich pomiarów. Etapy przygotowania Wiemy już, kiedy zacznie się poród, ale jak się do niego przygotować? Warto zacząć od poinformowania swojego lekarza weterynarii o szacowanym terminie porodu naszej klaczy, aby mógł być przygotowany na ewentualną pomoc. Zaleca się, aby na około miesiąc przed porodem przeprowadzić klacz do miejsca, w którym będzie się źrebić, aby zdążyła wykształcić przeciwciała przeciwko patogenem występującym w nowym otoczeniu. Należy zadbać także o doszczepienie klaczy, najlepiej preparatem uodparniającym na tężec, co pozwoli zapewnić źrebięciu dodatkową ochronę. Nie należy zapominać o odrobaczaniu – wielu hodowców decyduje się na odrobaczanie klaczy dwa tygodnie przed lub bezpośrednio w dniu porodu, aby zminimalizować ryzyko zarażenia źrebięcia. Klacze, które wymagały wcześniej dokonania plastyki krocza, na około dwa tygodnie przed datą spodziewanego porodu powinny mieć wykonaną episiotomię, czyli nacięcie krocza, tak aby umożliwić prawidłowy poród i zapobiec niekontrolowanemu rozdarciu krocza. Istotnym czynnikiem warunkującym ryzyko występowania infekcji u źrebiąt we wczesnym okresie ich życia jest środowisko, w którym przebiega poród. Boks, w którym klacz będzie się źrebić, powinien być duży i odpowiednio zaścielony suchą, czystą ściółką. Bezpośrednio po porodzie zaleca się również 1/2025 41 H & B ZDROWIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz