Horse&Business 2/2022

mi, a pozostającymi bezobjawowymi klinicznie. Taka prak - tyka dotyczy zwłaszcza młodych koni, u których znaczenie zmian radiologicznych nie mogło się jeszcze ujawnić, gdyż konie te bardzo mało lub w ogóle jeszcze nie pracowały pod siodłem. Oczywiście, bazując na doniesieniach naukowych, z większą ostrożnością niż przed dekadą podchodzimy do interpretacji spotykanych zmian wyrostków kolczystych, co z pewnością realizuje właściwą intencję Federacji. Należy nadmienić, że ta sama organizacja, FEEVA, pra - cuje obecnie nad ogólnoeuropejskim standardem w zakre - sie liczby zalecanych zdjęć rentgenowskich. W tej chwili zbierane są informacje ze wszystkich krajów członkowskich o obowiązujących lokalnie przepisach i zwyczajach. Nie zo - stała podana jeszcze data zakończenia prac. Odstępstwa od normy W zależności od specyfiki rasowej lub przeznaczenia mogą być różnice w projekcjach radiologicznych, jakie wykonu - jemy przed zakupem. Dla przykładu u koni do konkurencji western na pewno wykonamy dodatkowe projekcje stawów skokowych oraz projekcje AP stawów kolanowych. U koni wyścigowych preferowane są dodatkowe projekcje stawów nadgarstkowych oraz AP kolan. Oczywiście, te różnice wy - nikają z tendencji do częstego występowania pewnych ro - dzajów schorzeń u tych grup koni (szpat i cysty w stawach kolanowych u koni western czy OA lub OCD nadgarstka i cysty stawów kolanowych u koni wyścigowych). Wykryte odstępstwa od normy w badaniu klinicznym, jeżeli nie wykluczają konia z pozytywnej rekomendacji, by - wają przyczyną do wykonania innych niż standardowe pro - jekcji RTG. Dla przykładu w przypadku pozytywnej próby zginania jednej z kończyn piersiowych sugeruje się wyko - nanie dodatkowych projekcji skośnych obraz AP stawów palca. Ważne jest, aby zawsze dawać klientowi możliwość wykonywania dodatkowych radiogramów w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podczas badania kliniczne - go. Jeśli na przykład widoczna jest duża blizna nad stawem śródnadgarstkowym, nierozsądne jest odradzanie kliento - wi robienia zdjęć rentgenowskich wyłącznie na podstawie oceny klinicznej (tj. brak widocznego wysięku w stawie, te - sty zgięcia w  granicach normy, brak bólu przy palpacji lub brak widocznej kulawizny). Jeśli zmiany radiograficzne są obecne w takim przypadku, chociaż pozornie nieistotne kli - nicznie w danym czasie, ich obecność może zmienić decyzję nabywcy o zakupie konia. Kupujący powinien zostać poin - formowany, że takie zmiany mogą spowodować w przyszło - ści kulawiznę, na ile jest to prawdopodobne lub że mogą wpłynąć na potencjalną odsprzedaż konia. Najczęstsze zmiany radiologiczne Głównym celem tego artykułu nie jest opisywanie najczęściej występujących zmian radiologicznych. Należy jednak wymie - nić kilka, które pojawiają się najczęściej u badanych w klinice koni. Na pewno numerem jeden jest OCD osteochondroza. Występuje ona u ok. 25% badanych koni. Znaczenie OCD i tzw. chipów wymaga omówienia w oddzielnej publikacji. Drugie miejsce z pewnością zajmują zmiany trzeszczkowe o różnym charakterze, trzecie – zmiany zwyrodnieniowe róż - nych stawów, a czwarte – zmiany w obszarze wyrostków kol - czystych kręgosłupa w odcinku piersiowym. W ostatnich latach na popularności zyskuje ocena zdjęć rentgenowskich przesyłanych drogą elektroniczną. Oczywi - ście, słuszne jest zasięgnięcie drugiej opinii, należy jednak pamiętać, że do przesyłanych materiałów RTG powinno być dołączone jak najwięcej informacji z badania klinicznego, tak aby ocena zmian radiologicznych mogła się odnosić do danej sytuacji klinicznej, wieku i przeznaczenia konia. „Oce - na online” zawsze ma mniejsze i drugorzędne znaczenie w stosunku do oceny, jaką wydaje lekarz „na żywo” badający danego konia, ponieważ badanie kliniczne i budowa konia oraz jego przeznaczenie zawsze będą miały podstawowe zna - czenie w ocenie wykonanych zdjęć rentgenowskich. dr Maciej Przewoźny Equi Vet Serwis www.konie.vet ŹRÓDŁA 1. https://www.pzhk.pl/wp-content/uploads/instrukcja-badan-rtg-w-kierunku-ocd.pdf. 2. Röntgen-Leitfaden 2018, Gesellschaft für Pferdemedizin – German Equine Veterinary Association. 3. A GUIDE TO EXAMINATION OF HORSES (The Blue Book) Fourth Edition. An official publication of the Australian Equine Veterinary Association (AEVA) is a Special Interest Group of The Australian Veterinary Association. 41 2/2022 H & B Z D R OW I E REKLAMA