manifestujące się najczęściej kulawizną lub zmniejszoną wydolnością ruchową. Przekształcenia te następują na skutek niedopasowania obciążeń do wytrzymałości aparatu ruchu i niewystarczającego czasu odpoczynku i regeneracji. Do czynników wpływających na występowanie urazów kończyn u koni zalicza się: • budowę anatomiczną (wady budowy niepozwalające na uzyskanie maksymalnych możliwości wydolności ruchowej konia), • rodzaj podłoża, na jakim konie pracują (w tym właściwości gleby – nieodpowiedni skład, wytrzymałość, wilgotność i współczynnik tarcia pomiędzy podłożem a kopytem), • stan psychiczny zwierzęcia (np. stres zaburzający homeostazę), • trening (m.in. znajdujący się w gestii trenera sposób i charakter dozowania obciążeń, który ma dowiedziony wpływ na występowanie kulawizny u koni), • kondycja konia (nadmierna masa ciała i niedostateczna lub nadmierna suplementacja składnikami pokarmowymi), • umiejętności jeźdźca (zła równowaga i przygotowanie techniczne do uprawiania jazdy konnej). Prawidłowa diagnoza W celu prawidłowego zdiagnozowania przyczyny kulawizny przeprowadza się pełne badanie ortopedyczne, w skład którego wchodzą opis zwierzęcia i szczegółowy wywiad chorobowy z właścicielem lub opiekunem konia. Wywiad w przypadku chorób ortopedycznych składa się z pytań ogólnych oraz szczegółów zagadnień dotyczących urazu. Okazuje się, że urazy kończyn objawiają się zazwyczaj kulawizną, która najczęściej sama w sobie nie jest chorobą, ale skutkiem dysfunkcji części aparatu ruchu. Rodzaj kulawizny może zatem sugerować występowanie danej dolegliwości. Szczegółowe badanie kończyn konia to przede wszystkim badanie palpacyjne, badanie w ruchu, próby zginania stawów, znieczulenia diagnostyczne, badania obrazowe RTG, USG, termografia, scyntygrafia, artroskopia. Przeprowadza się także badania wskaźników biochemicznych krwi, pozwalające nakreślić genezę problemu i jego wpływ na organizm. Predyspozycje do urazów Mechanizmów powstawania urazów ortopedycznych u koni jest wiele. Można zatem oczekiwać, że konie pracujące w jednym sporcie będą miały szczególny rodzaj predyspozycji do urazów w określonych miejscach anatomicznych. Każda dyscyplina sportu jeździeckiego jest ogromnym obciążeniem dla organizmu konia. Za najmniej kontuzjogenne uważa się ujeżdżenie, zaś wszystkie pozostałe – tj. wyścigi konne, skoki przez przeszkody, zaprzęgi konne, WKKW – narażają konia na bardzo wiele rozmaitych urazów. Obecnie na arenie międzynarodowej możemy znaleźć konie bardzo wielu ras, zupełnie różniących się od siebie. Przeważają jednak konie ras lekkich, bardziej zwinnych, dynamicznych, osiągających większe prędkości niż konie masywne, ciężkie. Koń sportowy oprócz wcześniej wymienionych cech powinien charakteryzować się także obszernym ruchem, impulsem oraz równowagą. Trening we wszystkich dyscyplinach prowadzi do maksymalnego wykorzystania siły pchającej zadu do przeniesienia ciężaru ku tyłowi, co wiąże się z bardzo dużym obciążeniem kończyn miednicznych. Ponadto trening zbyt intensywny lub niedostosowany do możliwości fizycznych konia może doprowadzić do dalszych problemów w odcinku piersiowo-lędźwiowym kręgosłupa i miednicy, a co za tym idzie – kompensacyjnych urazów kończyn piersiowych i miednicznych. Stąd też jedną z najczęstszych patologii kończyn u koni okazują się kontuzje ścięgien. Kontuzje ścięgien śródręcza u koni Udowodniono, że uszkodzenia ścięgien na skutek przeciążeń mają znaczący wpływ na wyniki sportowe i znacznie zwiększają liczbę kontuzji u koni. Dostępnych jest wiele badań dotyczących koni sportowych, które wykazują, że uszkodzenia ścięgna zginacza powierzchownego palców (tendo m. flexoris digitorium superficialis, ang. Superficial Digital Flexor Tendon – SDFT) są najpowszechniejszymi kontuzjami. W kończynach piersiowych dochodzi do tych uszkodzeni 4-5 razy częściej niż w kończynach miednicz- 46 2/2025 H & B zdrowie
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz