Horse&Business 3/2022

Fot. 2 x Radomir Henklewski Niezależnie od rodzaju staw, oczywiście z pewnymi modyfikacjami, zbudowany jest ze stałych elementów, do których należą: torebka stawowa, chrząstki stawowe sąsiadujących ze sobą kości oraz więzadła. Torebka sta - wowa wtórnie dzieli się na: torebkę stawową włóknistą, która wytwarza więzadła, i błonę maziową, która posiada kosmki stawowe produkujące maź stawową, ta zaś odżywia chrząstkę i zapewnia właściwy poślizg (fot. 3). Rodzaje ruchów, jakie może wykonywać staw, to zgi - nanie, prostowanie i skręcanie. Właśnie dlatego przede wszystkim te czynności są sprawdzane w trakcie badania kończyny. Wymienione manipulacje przeprowadzane są kolejno dla poszczególnych stawów. Możliwości ich wyko - nania lub ich brak, ograniczenia ruchu i stopień bolesności występujące w trakcie badania świadczą o chorobie stawu. Badanie diagnostyczne Oczywiście, badanie rozpoczyna się od wywiadu, później następuje badanie kliniczne. Poszukuje się obrzęków i de - formacji, pamiętając, że nie zawsze obrzęk stawu jest jed - noznaczny z przyczyną występującej kulawizny. Następnie bada się kończynę przez uciskanie i omacywanie oraz wy - konuje się próby manipulacyjne. Czynności wymienione do tej pory przeprowadza się u badanego konia w spoczynku. Kolejnym etapem jest badanie w ruchu. Stwierdzić nale - ży, czy znalezione patologie są przyczyną bólu i kulawizny u pacjenta. Jeżeli nie ma pewności, to można wykorzystać znieczulenia okołonerwowe lub dostawowe, które służą doprecyzowaniu badania. Kolejnym etapem po ustaleniu, który staw jest przyczyną kulawizny, jest badanie obra - zowe. W warunkach terenowych można wykonać badanie ultrasonograficzne (więcej w artykule „Badanie USG w or - topedii nie tylko do ścięgien” – „Horse & Business Maga - zine” 2/2022) i rentgenowskie. Tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i badanie scyntygraficzne możliwe są do przeprowadzenia tylko w klinice. wybrane kontuzje Jedną z często spotykanych kontuzji jest skręcenie stawu. Do tego typu uszkodzenia dochodzi, gdy dwie powierzchnie stawowe tylko na chwilę przesuną się w stosunku do siebie w trakcie działania siły i po jej ustaniu powracają na swoje miejsce. Uszkodzeniu ulegają torebka stawowa i więzadła stawu. Może też dojść do uszkodzenia chrząstki stawowej. Po urazie staw charakteryzuje się powiększonym obrysem ze względu na zwiększoną ilość mazi i bolesnością w trakcie zginania. Może to być przyczyną zaburzenia ruchu. Na zdję - ciach RTG nie widać zmian, ponieważ, jak już wspomniano, kości po ustaniu działającej siły powracają na miejsce. W ba - daniu USG widać natomiast zwiększoną ilość płynu w obrębie stawu, pogrubienie torebki stawowej i uszkodzenie więzadeł. Fot. 1. Zdjęcie RTG prezentujące staw prosty, koronowy 1 – kość pęcinowa, 2 – kość koronowa Fot. 2. Zdjęcie RTG prezentujące staw złożony, pęcinowy 1 i 2 – trzeszczki pęcinowe, 3 – kość trzecia śródręcza, 4 – kość pęcinowa Jedną z często spotykanych kontuzji jest skręcenie stawu. Do tego typu uszkodzenia dochodzi, gdy dwie powierzchnie stawowe tylkona chwilę przesuną się w stosunku do siebie w trakcie działania siły i po jej ustaniu powracają na swoje miejsce. 52 3/2022 H & B Z D R OW I E