Horse&Business 3/2022

D bałość o źrebię zaczyna się właściwie tuż po za - źrebieniu klaczy. Klacz musi być prawidłowo utrzymywana i karmiona przez 11 miesięcy przed urodzeniem źrebaka – każdy hodowca zdaje sobie sprawę, że to znaczna inwestycja czasu i pieniędzy. Aby chronić po - czątkową inwestycję w źrebię i zoptymalizować jego zdro - wie oraz rozwój po urodzeniu, właściciele koni powinni prawidłowo podchodzić do opieki nad swoimi końmi, a je - śli mają wątpliwości, radzić się bardziej doświadczonych. Ochrona już od pierwszych tygodni W pierwszych 12 miesiącach życia młody koń jest najbar - dziej podatny na wszelkie choroby wynikające ze złego żywienia, traktowania, warunków utrzymania, ale czasem też genetyki, na którą w niewielkim stopniu mamy wpływ. Nowo narodzone źrebięta nie mają żadnego naturalnego mechanizmu obrony przed chorobami, ponieważ odpor - ność nie jest przekazywana na źrebię w łonie matki. Układ odpornościowy nowo narodzonego źrebaka nie jest wystar - czająco dojrzały, aby wytworzyć przeciwciała, dopóki źre - bię nie osiągnie wieku 3-6 miesięcy. Dlatego nowo naro - dzone źrebię musi polegać na immunoglobulinach, które otrzymuje z siary (pierwszego mleka do matki), aby chronić organizm przed chorobami w pierwszych miesiącach życia. Biegunka i posocznica to największe zagrożenia cho - robowe dla źrebiąt w pierwszym tygodniu życia. Biegunka w tym okresie może poważnie odwodnić nowo narodzone źrebię, zwłaszcza jeśli słabo pobiera ono pokarm lub matka nie produkuje wystarczającej ilości mleka. Źrebięta, które nie otrzymują odpowiedniej ilości immunoglobulin z siary matki, również mogą być narażone na wystąpienie biegunki. Posocznica, czyli kulawka, powszechnie nazywana cho - robą stawów lub pępka, jest wywoływana przez bakterie, wirusy, grzyby lub pasożyty. Źrebięta mogą zarażać się jeszcze w macicy lub przez kikut pępowinowy, przewód Przyjazne, pewne siebie źrebięta, które są nauczone łagodności wobec człowieka, podczas rozłąki z matką w wieku ok. 6 miesięcy są zwykle mniej zestresowane i mogą szybciej podjąć współpracę z człowiekiem niż te wychowywane nieudolnie lub wcale. To, co znajduje się na pastwisku, zaraz po mleku matki, jest najważniejszym pokarmem dla młodego źrebaka pokarmowy albo płuca. Istotną rolę w rozwinięciu się cho - roby odgrywa czas. Im wcześniej hodowca zareaguje, tym większe są szanse na wyleczenie źrebięcia. Procent wystę - powania posocznicy u źrebiąt jest dość wysoki, szczególnie w terenie, u hodowców, którzy nie mają świadomości, że należy być przy porodzie i natychmiast po oderwaniu się pępowiny należy dokładnie zdezynfekować pępek nowo - rodka, bo właśnie tą drogą następuje najwięcej zakażeń. Choroba ta wpływa na całe ciało oraz narządy źrebaka i jest główną przyczyną śmierci noworodków. Posocznica zwykle pojawia się w ciągu 3-4 dni od urodzenia i często źrebię nie wykazuje zauważalnych objawów, dopóki choroba nie jest w zaawansowanym stadium. Pierwsze oznaki posocznicy to osowiałość, biegunka oraz nadmierna senność lub częste polegiwanie. Kolejne zagrożenia zdrowotne Powszechne problemy zdrowotne u młodych źrebiąt to infekcje dróg oddechowych. Wirusowe lub bakteryjne in - fekcje dróg oddechowych często osłabiają źrebię, przez co jest ono bardziej podatne na organizmy wywołujące dalsze komplikacje. Klacze powinny być wprowadzane do bok - su porodowego minimum na 2-4 tygodnie przed termi - nem porodu, aby dać im czas na wytworzenie przeciwciał przeciwko organizmom chorobotwórczym powszechnym w środowisku, w którym będzie wychowywało się źrebię. Ponadto klacze powinny otrzymywać coroczne szczepienia przypominające ok. 30 dni przed wyźrebieniem, aby mogły przekazywać wysoki poziom odporności swoim źrebakom poprzez siarę. Klacze powinny być również objęte skutecz - nym programem odrobaczania przed i po oźrebieniu, aby zmniejszyć narażenie źrebaka na pasożyty. Boksy porodo - we należy utrzymywać w czystości i dokładnie zdezynfe - kować tuż przed wprowadzeniem nowej klaczy. Stanowi - Fot. Katarzyna Wiszowaty 63 3/2022 H & B H O D OW L A