Horse&Business 3/2022

lizyny, pierwszego ograniczającego aminokwasu, którego źrebięta potrzebują do wzrostu. Pasze dla klaczy hodow - lanych wprawdzie mogą zapewnić źrebiętom energię wy - starczającą do przybierania na wadze, ale nie dostarczają dostatecznej ilości podstawowych składników odżywczych potrzebnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju szkieletu, co skutkuje otyłością źrebiąt z nieprawidłowo rozwiniętym układem mięśniowo-szkieletowym. Młode źrebięta nie są w stanie wykorzystywać dużych ilości błonnika, stąd karmy należy starannie zbilansować. Kluczową sprawą są tu wła - ściwie wyważone proporcje tłuszczu, włókna, białka suro - wego, wapnia i fosforu. Młode źrebię może przybrać na wadze 1-1,5 kg dzien - nie. Karmienie oseska zbilansowaną dawką w celu zre - kompensowania niedoborów żywieniowych w mleku klaczy pozwala właścicielom zwiększyć tempo wzrostu źrebaka, jednocześnie minimalizując ryzyko wystąpienia zaburzeń kostnienia, czyli wystąpienia DOD (Develop - mental Orthopedic Disease) – rozwojowej choroby orto - pedycznej. Czasami DOD możemy zaobserwować u koni dużych, szybko rosnących. Ten zespół chorobowy obej - muje takie problemy jak przykurcze ścięgien, zapalenia nasad kości, osteochondrozę oraz powiększone lub zde - formowane stawy. Predyspozycje genetyczne, brak rów - nowagi składników odżywczych (np. nieodpowiednia ilość białka, witamin i składników mineralnych w stosunku do ilości energii) i nadmierny wysiłek uznawane są za pod - stawowe przyczyny występowania DOD. Ze zjawiskiem nadmiernego wysiłku u źrebiąt możemy się spotkać u ho - dowców, którzy pozwalają lub sami dosiadają swoich kla - czy w okresie odchowywania źrebiąt – nie bacząc na wy - siłek, jakim dla organizmu klaczy jest sama laktacja, ani na wymuszony, ponadnormatywny wysiłek, jakiemu pod - dają źrebięta, które zmuszone są długo podążać za matką (np. podczas jazdy w teren). Nie oznacza to, że należy utrzymywać je w boksie: pastwisko zapewnia źrebięciu nie tylko pokarm, ale też odpowiednią dawkę ruchu. Żadna skrajność nie jest dobra Niedożywione źrebięta nigdy nie nadrobią swoich braków w rozwoju w wieku późniejszym. Można je rozpoznać na - wet, gdy dorosną. Jeśli nawet osiągną prawidłowy wzrost, będą miały zaburzone proporcje, słabsze od rówieśników umięśnienie (szczególnie zadu), często są wąskie w klatce piersiowej, mają nieproporcjonalnie do całości ciała więk - szą głowę, a „niedożywione w życiu źrebięcym” więzadło karkowe nie udźwignie głowy i, zapadnięte, daje obraz przypominający „jelenią” budowę szyi. Z kolei nadmiernie tłuste źrebięta również nie są wzorcem, do jakiego należy dążyć. Zapasienie może doprowadzać do zaburzeń w budo - wie i rozwoju kości i stawów. W czasie karmienia źrebięta utrzymywane w boksach powinny mieć swój osobny żłóbek, najlepiej specjalny, ze szczebelkami, które mają utrudniać pobieranie pa - szy przez klacz, ale życie pokazuje, że z tym bywa różnie. Tak więc wiązanie klaczy przy jej żłobie, a najlepiej i źre - bięcia przy jego korytku (już od 4. tygodnia życia), jest naj - lepszym wyjściem. Źrebię i klacz powinny mieć dostęp do siana bez ograniczeń. Dodatkowo klacz powinna mieć do - stęp do soli (najlepiej w postaci lizawki) cały rok. Sól naj - lepiej zawieszać na tyle wysoko, by źrebię nie miało do niej dostępu. Źrebięta nader ochoczo zabierają się za jej lizanie, a następnie, spragnione, wypijają zbyt dużo wody, co po - woduje u nich biegunki. Przyjazne, pewne siebie źrebięta, które są nauczone ła - godności wobec człowieka, podczas rozłąki z matką w wie - ku ok. 6 miesięcy są zwykle mniej zestresowane i mogą szybciej podjąć współpracę z człowiekiem niż te wychowy - wane nieudolnie lub wcale. Chociaż wszystkie te wyzwania zabierają czas i pieniądze, to tym, którzy je wypełnią, za - owocują zdrowym, aktywnym źrebięciem. Katarzyna Wiszowaty Cichoń Dressage Utrzymanie źrebięcia w prawidłowej kondycji jest kluczowym zadaniem hodowcy Fot. Katarzyna Wiszowaty 65 3/2022 H & B H O D OW L A