Horse&Business 3/2023

S taw krzyżowo-biodrowy jest utworzony przez ściśle przylegające do siebie powierzchnie uchowate skrzy - deł kości biodrowej i skrzydeł kości krzyżowej. Po - wierzchnie stawowe pokrywa chrząstka stawowa. Torebka stawowa jest ciasna i wzmacniana przez więzadła krzyżo - wo-biodrowe dobrzuszne. Do kompleksu krzyżowo-bio - drowego należą także inne więzadła: krzyżowo-biodrowe międzykostne i krzyżowo-biodrowe dogrzbietowe. Staw ten jest umiejscowiony głęboko pod mięśniami pośladkowymi, tak że dostęp do niego nie jest taki oczywisty. Ze względu na swoją budowę anatomiczną nie powi - nien być on rozpatrywany jako pojedyncza struktura, ale jako cały kompleks. Staw krzyżowo-biodrowy jest obiek - tem wielu publikacji i badań naukowych z racji tego, że jego kontuzje są jedną z najczęstszych przyczyn patologii układu ruchu u koni sportowych. Skąd ten ból? Ból w okolicy krzyżowo-biodrowej może wiązać się z uszko - dzeniem więzadeł krzyżowo-biodrowych stabilizujących staw. W niektórych przypadkach uraz może być rzeczywi - stym podwichnięciem, aczkolwiek zdarza się to dość rzad - ko. Zdecydowanie częściej diagnozujemy zapalenia i zmia - ny zwyrodnieniowe. Dość często dochodzi do uszkodzeń wyżej wymienio - nych więzadeł tworzących ów kompleks. Nadwyrężenie lub uraz więzadła nie zawsze muszą być skorelowane z samym stawem krzyżowo-biodrowym, dlatego też zawsze należy różnicować te kontuzje i nigdy nie koncentrować się tyl - ko na jednej z nich. Kolejną z patologii, jaka może doty - kać omawiany staw, są złamania przeciążeniowe wzdłuż skrzydła kości biodrowej. Głównie stwierdza się je u koni wyścigowych. Zarówno mikropęknięcia, jak i te poważne złamania pojawiają się na radiogramach w badaniu radio - logicznym. Posiadając staw, który łączy miednicę z kręgosłupem, a nie solidny „most kostny”, koń uzyskuje korzyści z po - siadania tkanek o nieco większej elastyczności. W tej sy - tuacji zdolność pochłaniania wstrząsów jest zdecydowa - nie większa. Jednak staw krzyżowo-biodrowy jest przede wszystkim „kotwicą”, która nie jest przeznaczona do du - żego ruchu. Staw może być przeciążony przez osiąganie przez konia dużych prędkości. Nadmierne ruchy kończyn miednicznych podczas skoków przez przeszkody lub cho - dy boczne również w nienaturalny sposób obciążają staw. Dlatego też konie skokowe i ujeżdżeniowe są najczęstszymi pacjentami, których dotyka ten problem. Do urazów tego stawu dochodzi także podczas urazów mechanicznych, ta - kich jak poślizgnięcie się, silne kopnięcie lub uwięźnięcie kończyny miednicznej. Pod czujną obserwacją Faktem jest, że brakuje charakterystycznych objawów wskazujących na występowanie urazu w okolicy krzy - żowo-biodrowej. Najczęściej dochodzi do kulawizny, znaczenia bądź nieprawidłowej biomechaniki kończyny miednicznej. Objawy te są charakterystyczne dla wielu kontuzji, zatem diagnostyka w tym przypadku wymaga większego zaangażowania. Kontuzję krzyżowo-biodrową można podejrzewać u konia z kulawizną, której nie można zlokalizować w stawach lub tkankach miękkich w dystal - nych częściach kończyny, na przykład gdy koń miał bloka - dę znieczuleniową. Staw krzyżowo-biodrowy jest „kotwicą”, która nie jest przeznaczona do dużego ruchu. Może być on przeciążony przez osiąganie przez konia dużych prędkości. Nadmierne ruchy kończyn miednicznych podczas skoków przez przeszkody lub chody boczne również w nienaturalny sposób obciążają ten staw. 51 3/2023 H & B Z D R OW I E