Horse&Business 3/2023

D uże zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej mogą stanowić zagrożenie życia. Natomiast nie - wielkie, ale przewlekłe odwodnienie może pro - wadzić do pogorszenia zdrowia koni – włącznie z osłabie - niem odporności, uszkodzeniem tkanek stawów, kolkami, pogorszeniem koordynacji ruchowej, koncentracji, proce - sów zapamiętywania oraz drażliwością. Czym są elektrolity? Elektrolity są wodnymi roztworami jonów: sodu, chloru, potasu, wapnia, magnezu i fosforu. Występują we krwi, osoczu oraz płynach tkankowych. Rozprowadzają wodę po organizmie i wspierają jej wchłanianie. Odgrywają klu - czową rolę dla prawidłowego funkcjonowania komórek. Przewodzą ładunki elektryczne w ciele, umożliwiając przesyłanie impulsów nerwowych niezbędnych do funk - cjonowania mózgu, układu nerwowego oraz pracy mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego. Są niezbędne do utrzy - mania równowagi kwasowo-zasadowej i prawidłowego na - wodnienia komórek, odpowiadają za prawidłowe funkcjo - nowanie błon komórkowych. Kto ich potrzebuje? Elektrolitów potrzebuje każdy organizm. Zapotrzebowanie na nie trzeba rozpatrywać w dwóch aspektach: suplemen - tacji podstawowej oraz uzupełnienia strat, które najczę - ściej powstają wraz z wydzielaniem potu. Codzienna suplementacja Zapewnienie optymalnego poziomu elektrolitów krążących w organizmie każdego dnia konieczne jest do codziennego funkcjonowania organizmu. Minimalne zapotrzebowanie na elektrolity określają uśrednione normy. Dostarczają ich wszystkie pasze, które spożywa koń, jednak ich ilość w pa - szach naturalnych nie zawsze jest wystarczająca. U koni zwykle nie obawiamy się niedoboru potasu, gdyż rośliny dostarczają go sporo. Deficytowe są zawsze sód i chlor, stąd konieczność zapewnienia dostępu do lizawki solnej. Konie zawsze powinny mieć ją w zasięgu, a spożycie powinno być kontrolowane. Nawet niepracujący koń powinien zjeść około 1 kg soli w ciągu miesiąca, by pokryć normowe zapo - trzebowanie. Jeśli nie korzysta z lizawki, należy dodawać sypką sól do posiłków. Magnez, wapń i fosfor dostępne są w różnych stęże - niach w roślinach zależnie od gatunku i jej obróbki, a także w postaci dodatków w mieszankach paszowych. Straty elektrolitów Najczęściej straty elektrolitów generowane są przez wy - dzielanie potu. Pocenie się pełni kluczową funkcję w termo - regulacji organizmu. Pot wydzielany jest podczas wysiłku czy transportu. W gorące dni pocą się konie niepracujące, czego oznaką jest lepka sierść. To także generuje potrze - bę uzupełnienia elektrolitów, szczególnie jeśli koń w takim stanie trwa przez kilka godzin. Pocenie się występuje też pod wpływem bodźców hor - monalnych i emocjonalnych. Również podczas biegunki należy uzupełniać elektrolity. U koni elektrolitem, którego strata z potem jest największa i występuje najszybciej, jest chlor. Szacowanie strat Ilość utraconych elektrolitów zależy od tego, jak bardzo koń się poci. Szacuje się, że przy umiarkowanym trenin - gu w temperaturze od 10 do 21°C utrata potu wynosi od 4 do 5 litrów na godzinę, ale należy pomnożyć ją nawet 4-krotnie, gdy temperatura lub intensywność pracy się zwiększają. Ilość powstającego potu, a także jego skład są cechą indywidualną. Przy nawet lekkim odwodnieniu organizmu napicie się samej wody, bez uzupełnienia elektrolitów, lub podanie zbyt skondensowanego roztworu elektrolitowego może negatywnie wpłynąć na stan konia i pogłębić odwodnienie. Fot. Karolina Pilichowska Wilgotne plamy na sierści są wyznacznikiem do oszacowania ilości utraconego potu 71 3/2023 H & B Ż Y W I E N I E