8. kombinacja różnych form ruchowych (np. bieg – skok – rzut), 9. wykonywanie ćwiczeń w warunkach czasowego ograniczenia (np. ćwiczenie reakcji, pokonywanie przeszkód na czas), 10. stosowanie zmiennych sygnałów informacyjnych (optycznych, akustycznych, kinestetycznych), 11. wykonywanie ćwiczeń z zastosowaniem różnych niezbyt ciężkich przyborów. Nieustanne doskonalenie Doskonalenie koordynacji ruchowej musi być permanentne. Stwierdzono bowiem, że w przypadku przedłużającego się okresu niewprowadzania do treningu nowych, nieznanych ćwiczeń obniża się u zawodnika zdolność późniejszego szybkiego ich przyswajania. Powodem jest najczęściej długotrwała schematyczność ruchowa powodująca brak nowych bodźców, kształtujących analizator ruchowy. Wprowadzając do treningu jeźdźca ćwiczenia doskonalące koordynację ruchową, należy przestrzegać reguł wynikających z podstawowych zasad nauczania: systematyczność, aktywność, dostępność itd. Nie ma potrzeby dążyć w trakcie treningu do maksymalnego doskonalenia wykonywania ruchów. Wystarczy stosowanie ich do momentu opanowania ogólnej formy ćwiczenia, następnie można przejść do nauczania nowego ruchu. Ćwiczenia ukierunkowane na rozwój koordynacji ruchowej stosunkowo szybko prowadzą do zmęczenia układu nerwowego. Ponieważ skuteczność kształtowania koordynacji wymaga stałego podnoszenia stopnia trudności wykonania, dużej koncentracji, doskonałego „czucia przestrzeni i czasu”, to ruchy mające na celu rozwój tej zdolności muszą być wykonywane metodą powtórzeniową, zbliżoną do stosowanej podczas rozwoju szybkości, tzn. pozwalającą organizmowi ćwiczącego poprzez odpowiednio długi odpoczynek – na powrót do stanu umożliwiającego wykonanie określonego zadania. Stąd wniosek, że ćwiczenia takie powinny być prowadzone w pierwszej części treningu. Wykonując je, należy przestrzegać następującej kolejności: 1. doskonalić dokładność bez uwzględniania czasu trwania ćwiczenia, 2. zwiększać szybkość wykonywania, utrzymując osiąg- niętą dokładność, 3. modyfikować szczegóły lub stosować je w zmieniających się warunkach. W treningu jeźdźca można stosować ćwiczenia polegające na wykonywaniu w szybkim tempie określonej dokładnie serii aktów ruchowych. Będą to zadania ruchowe z obszaru drugiego poziomu koordynacji. Jeśli w zadaniach tych pozwolimy na stosowanie tych aktów bez ustalania ich kolejności, wówczas jeździec będzie musiał bardzo szybko wybierać ze swego arsenału środków elementy odpowiednie do zaistniałej sytuacji. Ponadto, oprócz dokonania oceny postępowania konia, musi szybko i dokładnie ocenić ogólną sytuację panującą na parkurze. Stawiane tu wymagania odnoszą się do trzeciego poziomu koordynacji ruchowej. Jeździec posiadający wyższe umiejętności w tym zakresie dokona wyboru szybciej, mniej umiejętny – wolniej. Pomiar koordynacji ruchowej Ocena koordynacji ruchowej u dzieci jest ważna dla identyfikacji opóźnień w rozwoju motorycznym, postępów w leczeniu lub treningu, różnic między płciami i sprawności fizycznej. Określenie jej poziomu może być przydatne w różnych dziedzinach: klinicznych, sportowych i wychowaniu fizycznym. Bardzo przydatnym w diagnostyce koordynacji ręka-oko wśród dzieci w wieku 7-12 lat wydaje się być Elektryczny Buzz Wire (EBW). Podczas testu badany prowadzi „wodzik” trzymany w ręce między dwoma prętami o zawiłym kształcie tak, aby nie dotknąć żadnego z nich3. EBW pozwala na interakcję między zasięgiem a dokładnością ruchu. Badany jest zmuszony stale dostosowywać wzorce ruchowe kończyny górnej i szybkość ruchu do zadania ruchowego. W teście występuje sygnalizacja wizualna i foniczna każdego błędu dotknięcia prętu, które potęguje uwagę podczas realizacji testu. Wypracowane wzorce ruchowe podczas testu mogą się zmieniać i samoorganizować w zależności od środowiska, w którym przeprowadzany jest test4. 1. Poziom pierwszy Pozycja wyjściowa – postawa zasadnicza, oczy zamknięte Ruch – odwieść kończyny górne do np. 35°. Miarą rozwoju tej cechy jest liczba stopni popełnionego błędu. 2. Poziom drugi Pozycja wyjściowa – postawa startowa wysoka Ruch – bieg wahadłowy na odcinku 10 m z przewrotem w przód w połowie dystansu. Miarami rozwoju tej cechy będą czas pokonania dystansu i dokładność wykonania przewrotu. Doskonalenie koordynacji ruchowej musi być permanentne. Stwierdzono bowiem, że w przypadku przedłużającego się okresu niewprowadzania do treningu nowych, nieznanych ćwiczeń obniża się u zawodnika zdolność późniejszego szybkiego ich przyswajania. 44 3/2024 H & B SZKOŁA JEŻDZIECKA
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz