po ich przystawieniu. Dlatego właśnie hirudoterapia jest jedną z metod leczenia chorób takich jak nerwica i depresja oraz tików nerwowych, co w świecie koni jest dosyć młodą dziedziną. W wydzielinie pochodzącej z gruczołów ślinowych pijawek obecne są neuroprzekaźniki – dopamina, histamina, serotonina i acetylocholina, czyli składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Wyizolowano z niej także związki pobudzające wzrost komórek nerwowych, takie jak destabilaza oraz inhibitory proteaz – bdelina A (bdellastazyna), bdelina B i egliny. Wykrycie w ślinie pijawki składników działających pobudzająco na wzrost komórek nerwowych daje nadzieję, że hirudoterapia może pomóc w leczeniu schorzeń neurodegeneracyjnych. Pijawki wydzielają substancje o działaniu przeciwzapalnym, takie jak eglina, która jest silnym inhibitorem czynników zapalnych (np. proteaz). Enzymy należące do proteaz biorą czynny udział w patogenezie zaburzeń zakrzepowych, chorób płuc, a także innych procesów zapalnych, dlatego hirudoterapia jest stosowana do wspomagania leczenia chorób płuc i oskrzeli. Istnieją dowody na to, że pijawki uśmierzają ból w chorobie zwyrodnieniowej stawów oraz poprawiają aktywność ruchową. Ponadto leczenie z ich udziałem przynosi ulgę w bólu, m.in. w zapaleniu korzeni nerwowych, w chorobach kręgosłupa, w reumatoidalnym zapaleniu stawów i w chorobie zwyrodnieniowej stawów, jest skuteczne także przy bólu wątroby, w leczeniu chorób woreczka żółciowego, w paradontozie, w stanach zapalnych oka, krtani i zatok oraz ostrym zapaleniu ucha środkowego. Pijawki przynoszą pozytywne efekty w leczeniu stanów zapalnych pochwy czy błony śluzowej macicy, ropniaków jajników lub jajowodów, torbielowatosci jajników i nadżerkach szyjki macicy. Stoją za tym bdellastazyny – inhibitory akrozyny, które prawdopodobnie mają znaczenie w powstawaniu stanu zapalnego poszczególnych części układu moczowo-płciowego. Podczas badań dotyczących hirudoterapii zauważono, że pijawki żyją w symbiozie z drobnoustrojem produkującym substancję przeciwbakteryjna – chloromycetyne. Dlatego ich przykładanie może być pomocne w sytuacjach, gdy powinno się ją zastosować, tj. w meningokokowej posocznicy, zapaleniu opon mozgowo-rdzeniowych, zakażeniu Staphylococcus aureus czy tężcu. Co więcej, w ślinie pijawek jest destabilaza – substancja wykazująca działanie przeciwbakteryjne. Wykazano też wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na proces nowotworowy. Badania na myszach – polegające na wszczepianiu im mięsaka T 241, a następnie dożylnym podaniu wyciągu z gruczołów ślinowych pijawek – dowiodły, że rozwój guza wskutek obecności w zaaplikowanej wydzielinie (prawdopodobnie) gilantyny został wstrzymany. Udowodniono także antyoksydacyjne działanie wydzieliny śluzowej pijawek, a faktem jest, że substancje antyutleniające mają niebagatelne znaczenie w prewencji i leczeniu chorób nowotworowych. Wpływ wydzieliny ślinowej pijawek na schorzenia dermatologiczne i jej udział w kosmetologii zwierząt jest wyraźny. Pochodząca ze śliny pijawek antyelastaza spowalnia proces starzenia się skóry – poprzez hamowanie enzymu rozkładającego elastynę i spowalnianie rozkładu tkanki sprężystej skóry. Liczne badania wykazały, że przystawianie pijawek wspomaga leczenie tocznia, łuszczycy, egzem, sklerodermii, czyraków, ropni i przebarwień. Fot. 2 x Agata Danielewicz Przystawianie pijawki 3/2024 47 H & B ZDROWIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz