picy, replantacjach i flegmonie. Fantastyczne wyniki dają w leczeniu krwiaków, obrzęków, w zapaleniu tkanki, w zespołach uciskowych przy nerwach obwodowych. Prowadzą też do skrócenia okresu rekonwalescencji przy innych dolegliwościach, działają po przeszczepach skóry, w chorobach układu ruchu, w tym w najczęstszych i najważniejszych – zwyrodnieniach stawów, chorobach reumatycznych, krwiakach pourazowych, zapaleniu stawów, ścięgien i wiązadeł. Hirudoterapia zalecana jest w chorobach naczyniowych u zwierząt – wszelkich zakrzepicach, zastojach i obrzękach, zastojach limfatycznych w naczyniach. Kolejne na liście są choroby neurologiczne – niedowłady, zespoły uciskowe, stłuczenia, wstrząśnienie mózgu, ale także zapalenia uszu, stany zapalne przydatków, wymienia, oczu, uszu, zatok, skóry. Osobna kategoria to okulistyka, a szczególnie jaskra i zaćma oraz urazy. Przeciwwskazania do zabiegów możemy podzielić na bezwzględne i względne. Bezwzględne to: hemofilia, skaza krwotoczna, silna anemia, niskie ciśnienie, skrajne wyniszczenie organizmu, okres leczenia z zastosowaniem antykoagulantów, stan po krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego, ostre stany infekcyjne, a także ciężkie stadia chorób wewnętrznych i immunosupresja. Przeciwwskazania względne, gdzie decyzję o zabiegu opiekun podejmuje po dokładnym rozważeniu wartości prozdrowotnej tej terapii dla jego konia, to m.in. ciąża klaczy, młody wiek pacjenta, zwierzęta z alergiami, zaburzenia immunologiczne (brak odporności) i indywidualne nietolerancje. Technika zabiegu Zwierzęta znoszą zabiegi dużo lepiej niż ludzie, bo nie ma wstępnego negatywnego nastawienia, nie ma oporu przed przyłożeniem pijawki do ciała. Wszystko odbywa się w terenie, w miejscu znanym i bezpiecznym dla konia, opiekun jest blisko i cały czas uczestniczy w zabiegu – jego rola to dbanie o komfort psychiczny podopiecznego. Zabieg nie wymaga znieczulenia, terapeuta musi mieć tylko dobry dostęp do partii skóry, do której przystawia pijawki, ewentualnie musi to miejsce podgolić. Pacjent na 24-48 godzin przed terapią nie może być myty kosmetykami, ponieważ nawet jeśli pijawka przyssie się do ciała konia, to nastąpi zablokowanie wydzielania związków ślinowych i efektu terapeutycznego nie będzie, pomimo wypicia przez pijawkę części krwi. Zwykle taka pijawka bardzo szybko odpada od ciała pacjenta. Przy schorzeniach przewlekłych standardem jest sześć zabiegów w cotygodniowych odstępach, po tym czasie opiekun może odpowiedzieć sobie na pytanie, czy jest to dobra dla jego konia droga, a większości przypadków pozwala to na uporanie się z problemem. Przy stanach ostrych – złamaniach, obrzękach, ropniach – reagujemy tu i teraz, przystawiamy pijawki w miejsce dolegliwości, natomiast w stanach przewlekłych również możemy działać precyzyjnie w miejscu dolegliwości, ale możliwe jest też poszukiwanie centralnego punktu przy wsparciu wiedzy zaczerpniętej z medycyny chińskiej i wyznaczaniu meridian i punktów Pijawki lekarskie. Od lewej: Hirudo orientalis, Hirudo verbana, Hirudo medicinalis Fot. Agata Danielewicz ciała odpowiedzialnych za pracę poszczególnych narządów. Oznacza to, że nie zawsze pijawka przystawiana jest w miejscu schorzenia, a o protokole zabiegu zawsze indywidualnie decyduje terapeuta. Po zakończeniu terapii Po zakończonej terapii krew sączy się z ranki i nie krzepnie. Tak może być do 6-72 godzin. Jeśli krew sączy się powyżej 12 godzin, to jest to powód do kontroli morfologii krwi i układu krzepnięcia oraz należy wydłużyć czas między zabiegami. Opatrunków najlepiej nie usuwać aż do następnego dnia, nie dotykać ran. Po terapii nie należy dopuszczać do intensywnego wysiłku konia. Opatrunek należy wykonać bardzo starannie i zabezpieczyć konia przed samouszkodzeniem ciała, ponieważ może wystąpić swędzenie wokół ran, co najczęściej jest rzeczą normalną. Pijawki po terapii należy zebrać do oddzielnego pojemnika. Pijawek nie wolno wyrzucać do środowiska (np. do zbiorników wodnych – stawów, jezior, rzek itp.), są to bowiem materiały potencjalnie zakaźne i postępowanie takie jest karalne. Wykorzystane pijawki należy zutylizować w alkoholu, a następnie oddać firmie zbierającej odpady medyczne. Tych samych pijawek nie wolno użyć ponownie! Nieprzestrzeganie podstawowych zasad w stosowaniu pijawek grozi powikłaniami. Mogą to być powikłania krwotoczne oraz infekcyjne. Zdarzają się one w wyniku zabrudzenia ran, rozdrapywania ich i rozgryzania przez konia w wyniku uporczywego swędzenia, infekcja może też pochodzić od samej pijawki, dlatego do terapii należy wybierać pijawki zdrowe, żywotne, bez przebarwień, zmian na naskórku itp. Przyczyną zakażeń może być także skóra pacjenta i akcesoria jeździeckie. W przypadkach obniżonej odporności organizmu przyczyną zakażeń może być ponadto żyjąca w symbiozie z pijawką bakteria Aeromonas. Groźne są także powikłania krwotoczne, np. w przypadku przystawiania pijawek u chorych z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Powikłania ciężkie mogą powstać wskutek nieprawidłowego wyboru miejsca przystawienia pijawek, np. w miejscach silnie niedokrwionych czy martwych. aa 50 3/2024 H & B ZDROWIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz