nowotworu. Niestety, ani obraz histologiczny, ani lokalizacja zmian nie pozwalają na określenie ryzyka przerzutów, szczególnie do narządów wewnętrznych. U wszystkich koni maści siwej w starszym wieku badanie USG płuc oraz jamy brzusznej powinno wchodzić w skład corocznego przeglądu zdrowotnego. Należy je również uwzględnić przy diagnostyce niespecyficznych objawów u predysponowanych do czerniaków koni. Przerzuty do narządów wewnętrznych zdarzają się rzadko, jednak w momencie ich wystąpienia rokowanie staje się złe. Do istotnych badań dodatkowych zalicza się endoskopię worków powietrznych – jest to jedyne miejsce, w którym mogą być obecne przerzuty na błonach śluzowych. Z racji trudnego dostępu zmiany w tym miejscu nie kwalifikują się do leczenia miejscowego, jednak świadomość ich obecności zmienia podejście do leczenia chirurgicznego. W sytuacji, gdy w badaniu endoskopowym nie ma żadnych, nawet śladowych przerzutów, warto rozważyć bardziej radykalne usunięcie wszystkich guzów wyczuwalnych na skórze, jeśli zaś przerzuty są obecne, powinno się podjąć dalsze leczenie tak, aby znaleźć złoty środek pomiędzy komfortem konia a usunięciem istotnych zmian. Rokowanie i możliwości leczenia Zdarzające się sporadycznie przerzuty do narządów wewnętrznych są nieoperacyjne, a podejmowane w takich przypadkach leczenie ma charakter paliatywny. Podobna sytuacja występuje w momencie odnotowania obecności przerzutów na błonach śluzowych w obrazie endoskopowym worków powietrznych – niemożliwe jest wówczas skuteczne wyleczenie, a wszystkie podejmowane kroki Gdy zmian jest dużo, istnieje konieczność podziału zabiegu na kilka etapów Zmiany w okolicy odbytu, zakwalifikowane do paliatywnego leczenia chirurgicznego Guzy na rzepie ogonowym (ten sam koń, który widoczny jest na zdęciu poniżej), zakwalifikowane do terapii złożonej (usunięcie chirurgiczne połączone z ostrzykiwaniem chemioterapeutykiem) Fot. 3 x Radomir Henklewski 78 3/2024 H & B ZDROWIE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz