Już w starożytności bursztynowi przypisywano magiczne właściwości. Od greckiej nazwy bursztynu „elektron” pochodzi nazwa „elektryczność”, nawiązująca do elektryzowania się bursztynu. Jest jednym z pierwszych minerałów, a właściwie mineraloidów, stosowanych w lecznictwie. Dlatego był obiektem pożądania starożytnych, a wymiana handlowa ze starożytnym Rzymem kwitła na bursztynowym szlaku przez ponad dziesięć wieków. Dla zdrowia i urody Praktycznie tylko w bursztynie bałtyckim i lubelskim występują znaczące ilości kwasu bursztynowego, zwanego sukcynitowym. W połączeniu m.in. z terpenami, seskwiterpenami, diterpenami i kamforą stanowi on o prozdrowotnych właściwościach bursztynu. Wykorzystywany jest w postaci roztworów etanolowych. Mogą być stosowane w czystej postaci lub jako składnik wcierek, glinek, kremów, maści itp. Nadmierne rozcieńczanie roztworów, tzw. nalewek, bursztynowych z wodą powoduje wytrącenie bursztynu z roztworu, co osłabia jego skuteczność. Można ograniczyć ten proces, stosując mieszanki z olejami, ale dobranie odpowiedniego składu nie jest proste i może być uciążliwe podczas stosowania. Aby otrzymać skuteczny i łatwy do aplikacji produkt kosmetyczny bądź leczniczy, należy zastosować odpowiednio dobrany układ emulgujący, np. mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych oraz lecytynę. Bursztyn ma właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne i antyoksydacyjne. Wykorzystuje się je w preparatach stosowanych w przypadku trudno gojących się ran, odleżyn czy oparzeń. Skuteczny jest również w przypadku ukąszeń owadów, szczególnie wtórnie nadkażonych. Po nałożeniu na skórę łagodzi podrażnienia i obrzęki. We wcierkach rozgrzewających i chłodząco-rozgrzewających lub glinkach łagodzi bóle mięśniowe i kostne, szczególnie po wysiłku. Stosowany przed treningiem może zapobiegać kontuzjom, skurczom i urazom mięśni oraz ścięgien. Korzystny wpływ na mięśnie mają również zawarte w bursztynie magnez i potas. Bursztyn bałtycki Bursztyn bałtycki jest kopalną, skamieniałą żywicą drzew iglastych, która powstała 45-50 mln lat temu, w okresie eocenu na terenach dzisiejszej Europy Północnej i Środkowej podczas masowego żywicowania drzew iglastych. Pomimo wieloletnich badań tajemnica rośliny macierzystej bursztynu nie została do tej pory rozwiązana. Przyjęto jednak nazwę sosna bursztynowa ( Pinus succinifera), która została wprowadzona na początku XIX w. Nazwa „bursztyn” była zarezerwowana wyłącznie dla bursztynu bałtyckiego, aktualnie używana jest w nomenklaturze praktycznie dla większości żywic kopalnych. Ze względu na ich różny wiek oraz pochodzenie klasyfikacja żywic nie należy do najprostszych, gdyż tworzą one obszerną grupę, liczącą ok. 100 rodzajów. Aby uniknąć niejasności, dla bursztynu pochodzącego wyłącznie z rejonu Morza Bałtyckiego wprowadzono bardziej precyzyjną nazwę – bursztyn bałtycki. Jednak z uwagi na odkrycia innych żywic o podobnym składzie chemicznym przyjęto dla nich ogólną nazwę naukową – sukcynit. Bursztyn lubelski Większości z nas bursztyn kojarzy się wybrzeżem Bałtyku, jednak – według Państwowego Instytutu Geologicznego – ponad 98% zasobów polskiego bursztynu znajduje się na Lubelszczyźnie, w okolicach Lubartowa. Zasoby są szacowane na ponad 22 tys. ton. Większe wrażenie wywiera ta liczba wyrażona w kg – to ponad 22 mln kg bursztynu. Lubelski bursztyn występuje w ciemnozielonych glaukonitowych mułkach piaszczystych na głębokości 10-25 m i jest wydobywany metodą odkrywkową. Lubelski bursztyn genezą i składem jest tożsamy z bałtyckim, wyróżniają go natomiast miejsce występowania i nieco odmienne właściwości fizyczne. Przypuszcza się, że są one m.in. wynikiem kosmicznej kolizji z meteorytem Niedźwiada niedaleko Lublina, którego upadek 35-40 mln lat temu spowodował olbrzymi chwilowy wzrost ciśnienia i kompresję złóż zawierających bursztyn. Stosowane nazewnictwo Jantar (bałt., ros.)/jajnitar (fenic.) – żywica morska Berstein (niem.) – palący się kamień ελεκτρον (elektron) (grec.) – świecący i błyszczący Sukcynit (łac.) – żywica drzewna Anbar (arab.), amber (anglosas.) – zapach ambry Karuba (pers.) – złoty rabuś Bursztyn jest ceniony za swoje właściwości regeneracyjne. Zawarte w bursztynie terpeny i kamfora mają właściwości rozgrzewające, co poprawia ukrwienie, odżywienie i regenerację tkanek. Nalewka również dla koni Oprócz dostępnych na rynku preparatów zawierających bursztyn można stosować nalewkę bursztynową – również u koni. Wystarczy zalać bursztyn spirytusem (90-95%) w proporcji jedna część bursztynu na cztery części spirytusu i odstawić na 2-3 miesiące w ciemne miejsce. Należy pamiętać, by co drugi dzień energicznie wstrząsać powstałą mieszanką. Po tym okresie zlać powstały roztwór. Bursztyn zalać ponownie spiFot. Depositphotos/AI 3/2025 63 H & B zdrowi e
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz