mikroorganizmów. Spożywanie siana zanieczyszczonego mykotoksynami może prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych (ramka). Naturalne – niewystarczające Świadomość wspomnianych wyżej ograniczeń oraz ich wpływu na zdrowie i kondycję koni stała się impulsem do poszukiwania lepszych rozwiązań – i zapoczątkowała rozwój nowoczesnej nauki o żywieniu koni. Przełom w badaniach nastąpił w latach 60. XX w., kiedy zaczęto postrzegać konie jako zwierzęta nie tylko robocze, ale również sportowe i rekreacyjne. W kolejnych dekadach, szczególnie w latach 80., nastąpił dynamiczny rozwój publikacji naukowych poświęconych tej tematyce3. Obecnie żywienie koni stanowi samodzielną i intensywnie rozwijającą się dziedzinę nauki. Dzięki tym badaniom lepiej rozumiemy m.in. znaczenie mikroflory jelitowej, metabolizm poszczególnych składników odżywczych, celowaną suplementację czy interakcje pomiędzy składnikami pokarmowymi. Znamy dziś skład analityczny pasz, ich zalety i ograniczenia. Współczesna wiedza pozwala określić, jakie problemy zdrowotne u koni są skutkiem niedoborów i błędów żywieniowych. Bilans wapnia i fosforu, a także konieczność suplementacji soli należą do najstarszych i najbardziej podstawowych wytycznych w żywieniu koni – a jednak w praktyce wciąż zdarza się, że są pomijane lub po prostu nieznane. Niestety, wiele osób zakłada, że „naturalne” oznacza „wystarczające” i nie zawsze ma świadomość, że do optymalnego odżywienia koni potrzebna jest wiedza wykraczająca poza tradycję. Pastwisko, siano czy owies to rzeczywiście naturalne komponenty diety, jednak ich niedostatki są dobrze udokumentowane. Bagatelizowanie aktualnej wiedzy prowadzi do pogorszenia kondycji koni – szczególnie przy tak dużej różnorodności ras, sposobów użytkowania i warunków utrzymania. Świadome decyzje żywieniowe Choć wygląd, wydolność czy temperament współczesnych koni zmieniły się znacznie, ich układ pokarmowy i potrzeby biologiczne są zakorzenione w ewolucyjnej przeszłości gatunku, niezależnie od postępu hodowlanego. Współczesne żywienie koni to ciągłe balansowanie między tym, co naturalne, a tym, co oferuje dzisiejszy świat. Nie chodzi o wybór między tymi dwoma aspektami, lecz o ich rozsądne połączenie – z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb konia. O ile stosunkowo łatwo dostosować dawkę pokarmową pod względem energii i białka – składników naturalnie obecnych w wielu paszach – i doprowadzić konia do odpowiedniej kondycji, o tyle suplementacja wymaga większej wiedzy, znajomości składu pasz i świadomego planowania diety w oparciu o indywidualne potrzeby zwierzęcia. Dlatego nie wystarczy opierać się wyłącznie na tradycji czy intuicji – niezbędna jest rzetelna wiedza, która pozwala podejmować świadome decyzje żywieniowe. Coraz lepszy dostęp do badań i wsparcia specjalistów umożliwia działanie skuteczne i bezpieczne, pod warunkiem otwartości na wiedzę i gotowości do współpracy z kompetentnymi doradcami. aa Źródła 1. Colombino E., Raspa F., Perotti M., Bergero D., Vervuert I., Valle E., Capucchio M.T.: Gut health of horses: effects of high fibre vs high starch diet on histological and morphometrical parameters. „BMC Vet Res.” 8.08.2022. 2. Martin A., Lepers R., Vasseur M., Julliand S.: Effect of high-starch or high -fibre diets on the energy metabolism and physical performance of horses during an 8-week training period. „Front Physiol.” 8.08.2023. 3. Harris P.A.: Developments in equine nutrition: comparing the beginning and end of this century. „J Nutr.” 12/1998. Problemy zdrowotne po spożyciu siana zanieczyszczonego mykotoksynami • obniżenie odporności, • problemy z układem oddechowym, • alergie, • zaburzenia trawienia (pogorszenie apetytu, rozwolnienie, słabsze przyswajanie składników odżywczych), • uszkodzenie nabłonka jelitowego i przewlekłe stany zapalne jelit, • uszkodzenia wątroby (najczęściej widoczne w badaniach krwi jako podwyższony poziom enzymów wątrobowych), • zaburzenia neurologiczne, zaburzenia ruchu, • utrata masy ciała, • obniżenie wydolności, • problemy z płodnością. Fot. AdobeStock/Mark J. Barrett Współczesny system utrzymania 3/2025 73 H & B żywi eni e
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz