o zwycięstwie lub porażce całych ludów. Podczas gdy obszar hodowli obejmuje dziś kilka krajów – od Turkmenistanu po Kazachstan i Afganistan – rasa ta była znana nawet w Chinach przed początkiem ery chrześcijańskiej. Populacja koni achał-tekińskich została znacznie zdziesiątkowana przez najazdy i konflikty zbrojne, zanim Timur Lenk, środkowoazjatycki przywódca wojskowy z XIV w., odświeżył rasę, krzyżując ją z klaczami arabskimi. W czasach współczesnych koń achał-tekiński był często wykorzystywany do udoskonalania europejskich ras koni. Decydującą rolę odegrał zwłaszcza rosyjski ogier Turcmainatti, który od 1791 r. przebywał w niemieckiej Stadninie i Stadzie Ogierów Neu- stadt (Dosse) i był wykorzystywany jako ogier rozpłodowy dla klaczy trakeńskich. Z tego kojarzenia wywodzi się 16 uznanych ogierów, które były następnie wykorzystywane w kilku stadninach państwowych i w Królewskiej Stadninie Koni w Trakenach. Choć Turcmainatti oficjalnie figurował jako ogier pełnej krwi arabskiej, można przypuszczać, że był ogierem achał-tekińskim. To samo dotyczy ogiera Byerleya Turka, który jest uważany za jednego z trzech głównych założycieli koni pełnej krwi angielskiej. Wysoka jakość rasy została zachowana aż do podboju Turkmenistanu pod koniec XIX w. Podczas carskich rządów kolonialnych można było prowadzić tylko małe ośrodki hodowlane z jednym ogierem i jedną lub dwiema klaczami, ponieważ lud Teke nie miał już wystarczającej przestrzeni do wędrowania, a rząd rosyjski nie wykazywał zainteresowania turkmeńską rasą koni. W tym samym czasie Afganistan, Iran, Niemcy, a zwłaszcza Anglia zainteresowały się szlachetnymi końmi i poprzez import z obszaru pochodzenia pozyskały cenny materiał hodowlany. W 1905 r. 214 najlepszych klaczy hodowlanych zostało wyeksportowanych do Anglii. Wynikająca z tego sytuacja zagrożenia dla rasy achał-tekińskiej została złagodzona dzięki zaangażowaniu hodowców i wykorzystaniu kilku koni o wyjątkowej jakości hodowlanej. W szczególności ogier Bojnou (1885-1905) stał się założycielem prawie wszystkich linii dzisiejszej rasy achał-tekińskiej. Pierwsza księga stadna dla koni rasy achał-tekińskiej została otwarta w 1917 r. i nadal jest prowadzona w Rosji, choć Turkmenistan twierdzi, że jest jej właścicielem. Począwszy od 1920 r. konie pełnej krwi angielskiej były krzyżowane w celu uszlachetnienia, aczkolwiek z umiarkowanym powodzeniem, tak że wszystkie konie achał-tekińskie urodzone od 1936 r. w wyniku tych krzyżówek nie były już uznawane za rasowe. Obecnie rasa jest hodowana wyłącznie w tzw. czystości rasy. Księga stadna jest zamknięta. Z niezwykłym blaskiem Koń achał-tekiński charakteryzuje się wzrostem 147-168 cm. Klacze powinny osiągać wysokość 150-166 cm, natomiast idealna wysokość w kłębie dla ogierów wynosi 154-168 cm. Wygląd tej majestatycznie wyglądającej rasy jest bardzo szlachetny. Głowa o profilu od prostego do wypukłego jest sucha, elegancka i delikatnie ukształtowana. Oprócz szerokiego czoła, uderzające są duże oczy oraz ruchliwe, stojące Koń achał-tekiński pochodzi z Turkmenistanu i jest jedną z najpiękniejszych i najstarszych ras koni wierzchowych na świecie. Reprezentując ponad 3000 lat hodowli, te pozornie szlachetne konie od ok. 30 lat wywołują poruszenie również w Europie. Ich orientalny i szlachetny wygląd oraz wyjątkowa elegancja chodów nigdy nie przestają fascynować ani widzów, ani miłośników koni. Z bogatą historią Koń achał-tekiński to jedna z najstarszych ras koni na świecie, hodowana w swoim regionie pochodzenia, Turkmenistanie, od około 3000 lat i pierwotnie pochodzi z obszaru oazy Achal, która należała do turkmeńskiego plemienia Teke. Rasa ta jest unikalnym wynikiem wysiłków hodowlanych różnych ludów stepowych Azji Środkowej i rozwijała się przez tysiące lat. Jej rozwój należy postrzegać w kontekście tego, że w burzliwej historii Azji Środkowej lepszy koń często decydował Koń achał-tekiński • Pochodzenie: Turkmenistan • Główne regiony hodowli: Turkmenistan, Uzbekistan, Kazachstan, Kirgistan • Występowanie: Turkmenistan, Kazachstan, Uzbekistan, Kirgistan • Wysokość w kłębie: 147-168 cm • Waga: 400-500 kg • Wygląd: smukły, długonogi, wąski, z delikatną, długą grzywą • Maści: kasztanowata, kara, siwa, gniada (często z wyraźnym miedzianym połyskiem), izabelowata, cremello (maść kasztanowata rozjaśniona dwiema kopiami genu Cream), jelenia (maść gniada rozjaśniona przez jedną kopię genu Cream), bułana • Główne zastosowanie: rajdy długodystansowe, wyścigi konne Fot. AdobeStock/arthorse H & B opieka 3/2025 85
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz