Horse&Business 4/2022

OPERACYJNE LECZENIE KOLEK Słowo „kolka” właścicielom koni kojarzy się z problemami wywołanymi zaburzeniami układu pokarmowego. Jednakże takie jego rozumienie nie jest precyzyjne. Dodatkowo często używa się błędnie skrótów myślowych, tj. właśnie „kolka” rozumiana jako lekki przebieg choroby, „zatkanie” możliwe do wyleczenia zachowawczo i „skręt” jako choroba o cięższym przebiegu, wymagająca leczenia operacyjnego. Niestety, nie tylko nazewnictwo w tym przypadku nie jest proste. dr n. wet. Radomir Henklewski specjalista chorób koni, specjalista chirurg Katedra Chirurgii Weterynaryjnej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu W  hipiatrii mianem objawów kolkowych określa się ból pochodzący z jamy brzusznej. Może być wywołany chorobą zarówno układu moczowe - go (nerki, pęcherz), jak i rozrodczego (jajniki, macica) lub pokarmowego (jelita, żołądek). Jeżeli problem dotyczy tego ostatniego, to można użyć nazwy „morzysko”. Czasami obie nazwy – „kolka” i „morzysko” – używane są zamiennie, ale należy pamiętać, że kolka to pojęcie szersze, a morzy - sko jest zarezerwowane dla chorób układu pokarmowego. Trzeba mieć jednak na uwadze, że są to pojęcia ogólne. Schorzenia morzyskowe Do narządów układu pokarmowego znajdujących się w jamie brzusznej należą: częściowo przełyk, żołądek (pojemność ok. 8-20 litrów), jelita cienkie (podział – dwunastnica, jelito czcze, jelito biodrowe, łączna długość ok. 25 metrów) i jeli - ta grube (podział – jelito ślepe o pojemności ok. 80 litrów, okrężnica wstępująca o pojemności ok. 120 litrów, okrężnica zstępująca – tu formowane są grudy kałowe) (fot. 1, 2). Jakie konkretnie jednostki chorobowe mogą kryć się pod ogólnym pojęciem morzyska? Objawy bólowe mogą być wywołane: przeładowaniem jelit grubych lub ich prze - mieszczeniem, skręceniem jelit cienkich, skrętem jelit gru - bych, wpochwieniem jelit, martwicą jelit, przepukliną we - wnętrzną w obrębie jamy brzusznej (np. przez uszkodzoną krezkę), a także przepukliną na zewnątrz powłok ciała, czyli jelit cienkich do worka mosznowego. Wszystkie one wywo - łują objawy bólowe w okolicy brzucha. Ich przyczyną mogą być także zapalenie otrzewnej, krwawienie wewnątrz jamy brzusznej (np. z uszkodzonej śledziony), zarobaczenie, wrzody żołądka lub okrężnicy, zapiaszczenie, uszypułowa - ny tłuszczak (fot. 3-5). Działanie zachowawcze Uznaje się, że fundamentalne działania, jakie powinny być podjęte u konia z objawami kolkowymi, to badanie klinicz - ne, sondowanie żołądka i badanie rektalne. Oczywiście, ważne jest też podanie właściwych leków po postawieniu diagnozy, nawadnianie kroplówkami czy sondą do żołąd - ka. Wymienione czynności często muszą być powtarzane Fot. Depositphotos/lenetssergey 50 4/2022 H & B Z D R OW I E