Horse&Business 4/2022

kich okoliczności, w których nie ma obowiązku pozyskiwania zgody na publikację wizerunku, ale w kontekście tematyki ni - niejszego artykułu najistotniejszym wyjątkiem jest sytuacja, gdy zdjęcie przedstawia osobę powszechnie znaną, a wizeru - nek utrwalono w związku z pełnieniem przez nią funkcji za - wodowych, co obejmuje również działalność sportową. Co ważne, taki wizerunek osoby powszechnie znanej może być wykorzystany jedynie w celach informacyjnych, a nie komercyjnych. Tym samym zdjęcie z wizerunkiem znanego sportowca wykonane podczas zawodów może zo - stać opublikowane bez jego zgody, przy czym musi to być publikacja w celach informacyjnych, przykładowo artykuł prasowy relacjonujący przebieg zawodów. Publikacja tego samego wizerunku na produktach takich jak koszulki, za - proszenia czy katalogi wymaga już wyraźnej zgody zawodni - ka. Zamieszczenie zdjęcia zawodnika np. na plakacie to już forma reklamy i czerpanie nieuzasadnionych zysków z wi - zerunku danego sportowca, bo dobór osoby zazwyczaj nie jest przypadkowy – organizator chce umieścić na plakacie sportowca, który będzie wizytówką zawodów i zachętą dla innych do wzięcia w nich udziału. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na dwa aspekty. Po pierwsze, zawodnik może nie identyfikować się z produktem czy usługą, która jest pro - mowana jego wizerunkiem. Po drugie, publikacja wizerun - ku w celach reklamowych naraża go na potencjalną utratę korzyści, jakie mógłby uzyskać, gdyby wykorzystano jego wizerunek w sposób odpłatny, a to już jest często wymierna szkoda dla zawodnika. Dozwolona publikacja wizerunku w celach informacyj - nych zdecydowanie nie obejmuje rozpowszechniania zdjęcia danego sportowca w sytuacji prywatnej (np. podczas rodzin - nego spotkania czy wakacji) bez jego zgody – wykorzysta - nie takiej fotografii narusza nie tylko prawo do wizerunku, ale również prawo do prywatności. Zatem zdjęcie tej samej osoby opublikowane w różny spo - sób może mieć zupełnie inne konsekwencje. Dlatego zawsze warto odpowiedzieć sobie na pytanie, w jakim celu chcemy użyć wizerunek danego zawodnika i co chcemy przez to osiąg- nąć – jeżeli celem jest chęć promocji, zwiększenia sprzedaży, wzrostu popularności czy zysku, to zawsze powinno zapalić się nam czerwone światło, bo zamieszczenie cudzego wize - runku w celach komercyjnych bez zgody tej osoby może ro - dzić konsekwencje prawne. Warto też pamiętać, że wszelkie wyjątki od ogólnej zasa - dy obowiązku uzyskania zgody na publikację wizerunku na - leży wąsko interpretować i nie rozszerzać na inne sytuacje. W każdym przypadku, gdy nie zachodzą podstawy do zasto - sowania wyjątku, należy podjąć wysiłek i uzyskać zgodę na rozpowszechnianie wizerunku. W razie ewentualnego sporu to osoba, która zamieściła zdjęcie w prasie czy w Internecie, będzie musiała udowodnić, że miała prawo do rozpowszech - nienia wizerunku danej osoby. Przepisy szczególne Istnieją też przepisy szczególne, które zawierają bardzo szczegółowe regulacje dotyczące wizerunku profesjonalnych sportowców – jednak zakres niniejszego artykułu nie pozwa - la na ich omówienie, bo jest to zbyt obszerna problematyka. Jedynie w sposób ogólny można zasygnalizować, że przepi - sy Ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie przyznają polskim związkom sportowym oraz Polskiemu Komitetowi Olimpij - skiemu wyłączne prawo do wykorzystywania do swoich celów gospodarczych wizerunku, odpowiednio, członka kadry naro - dowej w stroju reprezentacji kraju albo członka reprezentacji olimpijskiej w stroju reprezentacji olimpijskiej z chwilą ich powołania do takiej reprezentacji. Konsekwencje naruszenia prawa do wizerunku A co zrobić w sytuacji, gdy już dojdzie do naruszenia prawa do wizerunku, czyli ktoś wykorzysta nasz wizerunek niegodnie z obowiązującymi zasadami? W pierwszej kolejności można żądać zaniechania naruszania, czyli usunięcia danego zdję - cia ze strony internetowej, wycofania produktów, na których został wykorzystany nasz wizerunek, itp. Często jednak samo zaniechanie naruszania wizerunku poprzez zatrzymanie jego dalszego rozpowszechniania okazuje się niewystarczające, ponieważ już samo rozpowszechnienie wizerunku wywołało niekorzystne dla takiej osoby skutki. Można w takiej sytuacji żądać złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i formie przez osobę, która dopuściła się naruszenia, np. przeprosin albo złożenia oświadczenia, że zdjęcie zostało wykorzystane bez zgody osoby uwidocznionej na fotografii. W końcu istnie - je też możliwość żądania pieniężnej rekompensaty w formie odszkodowania lub zadośćuczynienia z tytułu szkody, do - znanej na skutek naruszenia praw do wizerunku. aa Fot. AdobeStock/Graficriver 75 4/2022 H & B P R AWO