Jednym z podstawowych czynników, jakie mają wpływ na wygląd kopyt naszych koni, jest genetyka. Kolejnym czynnikiem jest żywienie. Bardzo ważne są też warunki środowiska, w jakich przebywa koń. Wroga genetyka To, czy posiadamy konia rasy zimnokrwistej, hanowerskiej, wielkopolskiej, czystej krwi arabskiej czy pełnej krwi angielskiej, ma ogromny wpływ na to, jak w podobnych warunkach środowiskowych będą wyglądały ich kopyta. Pogoń za wynikami hodowlanymi, takimi jak poprawa szybkości koni czy też ich możliwości skokowych i ruchowych, współczesne konie przypłaciły problemami z kopytami. Częste kojarzenie osobników o wysokiej wartości hodowlanej w pokrewieństwo pozwoliło wyhodować lepsze konie, które stoją na gorszych kopytach. Coraz częściej więc spotykamy konie o cienkiej podeszwie, długim pazurze i podwiniętych piętkach lub „papierowych kopytach” (ekstremalnie słabe i cienkie ściany kopyta), która to przypadłość najbardziej dotknęła konie pełnej krwi angielskiej. Z kolei jeśli o problemy kopyt zapytamy podkuwaczy zajmujących się końmi skokowymi i ujeżdżeniowymi, dowiemy się, że – poza wymienionymi wyżej kłopotami – dochodzi problem pękania kopyt od koronki. W tym miejscu zaczynają wymieniać listę reproduktorów używanych w hodowli zagranicznej oraz polskiej, którzy sami mieli ten problem i w niepokojąco dużym procencie przekazali go potomstwu. Pracujący w terenie podkuwacze spotykają się z końmi trzyletnimi, które rozpoczęcie swojej kariery zaczynały od kontuzji i pauzy spowodowanej mocnym pęknięciem ściany kopyta (fot. 1). Ten fakt udowadnia nam, że losy kopyta naszego konia mocno uwarunkowane są jego genami. Dieta to klucz Drugim czynnikiem, jaki ma potężny wpływ na stan kopyt, jest żywienie. Nieprawidłowa dieta u koni może przynieść szereg problemów z kopytami – od znacznego pogorszenia się jakości rogu kopytowego i mniejszego przyrostu (fot. 2) w efekcie niedoborów aż do ochwatu spowodowanego przekarmieniem i totalną deformacją kopyt. Jednym z powodów osłabienia stanu kopyt jest zbyt duża ilość cukrów prostych i skrobi w diecie. Te składniki szybko przekształcają się w glukozę i powodują uszkodzenie listewek. Warto zwrócić uwagę na ilości jabłek i marchwi, jakim dokarmiane są konie. Na szczególną uwagę zasługują konie po ochwacie, które wymagają ścisłej diety. Tylko w takim wypadku i przy właściwej korekcie podkuwacz może próbować coś zaradzić. Przy temacie ochwatu trzeba dodać, że problemy mogą przynieść również świeża majowa trawa na łące oraz łąka bogata w lucernę. Zadbaj o odpowiednie środowisko Kolejny czynnik to warunki środowiska, w jakich przebywa koń. Od lat duży nacisk kładziemy na to, aby źrebaki w naszych hodowlach poruszały się po zróżnicowanym podłożu, tak by wszystkie struktury wewnątrz kopyta wykształciły się prawidłowo. Ta praktyka znacząco poprawiła zdrowie i obniżyła podatność na kontuzję młodych koni. Jednak bardzo często zmienia się to, gdy koń kończy trzy lata i rozpoczyna Problemy z kopytami biorą się z genetyki, na którą nie mamy wpływu, oraz ze środowiska, na które mamy duży wpływ. 1 Fot. Piotr Plewa 81 4/2023 H&B OPIEKA
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz