Horse&Business 4/2024

i biegalni. Decyzyjność w sprawie wyboru systemu podporządkowano poglądowi, iż „Sposoby utrzymania koni należy uzależnić od warunków klimatycznych oraz rodzaju zwierząt i celu ich użytkowania. Inne są wymagania dla gospodarstw hodowlanych, a inne dla małych stajni czy też profesjonalnych dla koni wyczynowych. W stajniach, w których konie utrzymywane są w stanowiskach lub pojedynczo w boksach, można łatwo kontrolować ich zachowania. Takie systemy utrzymania w sposób znaczący ograniczają jednak kontakt z innymi zwierzętami oraz możliwość ruchu, co z kolei stawia wysokie wymagania w stosunku do metod zarządzania stajnią. Rodzaje pomieszczeń dla koni mogą być różne: począwszy od prostych otwartych stajni po duże, profesjonalne stajnie. Wymagania dotyczące powierzchni przeznaczonej dla konia dyktowane są wysokością konia w kłębie – im wyższy koń, tym więcej miejsca potrzebuje. W praktyce wymagania dotyczące powierzchni uzależnione są również od sposobu utrzymania koni: w stanowiskach, boksach bądź też w grupach”. W praktyce oznacza to, iż hodowca powinien właściwie rozpatrzeć tylko aspekty związane z zaspokojeniem potrzeb bytowych i bezpieczeństwem zwierząt, z niewielkim marginesem zainteresowania gatunkowymi potrzebami behawioralnymi. We współczesnym świecie świadomych opiekunów koni to nie wystarczy, ponieważ od dawna obserwujemy rosnący problem modyfikacji poziomu swobodnej aktywności ruchowej oraz pracotwórczej u współczesnych, często zupełnie nieużytkowanych koni. Jednocześnie obserwujemy problem zaburzeń behawioralnych u koni, często połączony z kwestią otyłości i zaburzeń na tle metabolicznym, co zmusza opiekunów do reagowania i opracowania innych systemów utrzymania niż dawniej. Niezbędny nacisk na behawioryzm Polski Związek Hodowców Koni w trosce o dobrostan koni opracował w 2020 r. „Kodeks dobrych praktyk w hodowli koni”, czyli dokument, którego celem jest podnoszenie poziomu świadomości hodowców i użytkowników koni poprzez ich edukację z zakresu hodowli, chowu i użytkowania koni. Kładzie się w nim nacisk na profilaktykę oraz nieustanną edukację hodowców w zakresie realizacji potrzeb koni. Powszechnie stosowane systemy kładą marginalny nacisk na zapewnienie koniom możliwości realizacji potrzeb związanych z ich behawioryzmem, a bardziej skupiają się na zapewnieniu minimum dobrostanowego, który najczęściej interpretowany jest w naukach zootechnicznych jako zestaw czynności obsługowych oraz środowisko, w którym przebywają konie, Pięć Wolności Wolność 1: Od głodu i pragnienia poprzez zapewnienie dostępu do świeżej wody i paszy. Wolność 2: Od dyskomfortu spowodowanego nieodpowiednimi warunkami utrzymania poprzez zapewnienie dostępu do miejsca schronienia i odpoczynku. Wolność 3: Od bólu, zranień i chorób poprzez zapobieganie i odpowiednie postępowanie ze zwierzętami chorymi. Wolność 4: Od lęku i stresu poprzez zapewnienie warunków i unikanie sytuacji narażających zwierzęta na cierpienie psychiczne. Wolność 5: Wyrażania normalnego zachowania – poprzez zapewnienie odpowiedniej przestrzeni, urządzeń i towarzystwa osobników tego samego gatunku (większość zwierząt gospodarskich to zwierzęta stadne), co potwierdzają m.in. następujące uregulowania prawne: Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (DzU z 1997 r. nr 111, poz. 724, Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 14 marca 2017 r. w sprawie odpowiedzialnego podejścia do posiadania koniowatych i opieki nad nimi, Dyrektywa Rady UE dotycząca ochrony zwierząt hodowlanych, Dyrektywa Rady 98/58/WE z 20 lipca 1998 r. i Konwencje Rady Europy dotyczące ochrony zwierząt z uwzględnieniem udziału Polski, Europejska konwencja o ochronie zwierząt hodowlanych i gospodarskich. System ścieżkowy w gospodarstwie 1. Kolorem czerwonym oznaczono podstawową ścieżkę, wykorzystywaną całorocznie 2. Kolorem żółtym oznaczono tor alternatywny, z reguły wykorzystywany jako „pastwisko zimowe” 3. Kolorem niebieskim oznaczono kwaterę pastwiskową 3a. Kwatera pastwiskowa 4. Wiata 5. Kolorem zielonym oznaczono siedlisko opiekunów koni A. Stały dostęp do powolnego poboru siana B. Czochradła, tarzalnia, inne wzbogacenia C. Całoroczne automatyczne poidło, nawierzchnia twarda D. Możliwość powiększenia toru o ok. 4 ha E. Zimowy spowalniacz żywieniowy, twarda nawierzchnia F. Wzgórze obserwacyjne na siedliska ludzkie G. Staw łagodny i płytki H. Staw stromy i głęboki I. Wzgórze obserwacyjne na tereny łąkowe J. Dostęp do rzeki Fot. Agata Danielewicz 46 4/2024 H & B zdrowie

RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz