Jak polska okulistyka weterynaryjna wygląda obecnie na tle innych krajów? Nasze studia podyplomowe nie mają takiej specjalizacji jak okulistyka, ale tak jak wspomniałam powyżej, jednym jest wiedza teoretyczna, a drugim kliniczna. I najlepiej, by obie te wiedze się uzupełniały. Okulistyka jest zwykle dodatkową dziedziną weterynarii lub trochę takim hobby lekarza czy lecznicy, na co dzień zajmującym się innymi dyscyplinami medycyny weterynaryjnej. Jest też w Polsce wielu lekarzy łączących okulistykę małych zwierząt z okulistyką koni. W USA, a bliżej nas w UK czy Niemczech, istnieją lecznice zajmujące się wyłącznie okulistyką lub dysponujące lekarzami specjalistami z jej zakresu. Tych miejsc przybywa, jeszcze do niedawna prym wiodła klinika w Monachium (przy Uniwersytecie Maximiliana), gdzie prof. H. Gerhards wprowadził operacje witrektomii do okulistyki weterynaryjnej. Jakie kierunki w okulistyce będą się rozwijać w perspektywie najbliższych dziesięciu lat? Na jakie nowe terapie czeka polska okulistyka? Największym wyzwaniem jest leczenie nawracającego zapalenia błony naczyniowej i mamy już kilka metod leczenia, ale idealnie byłoby, gdybyśmy mieli narzędzie do diagnozowania tej choroby na samym początku jej wystąpienia albo najlepiej jeszcze przed jej wystąpieniem. Wspaniałym odkryciem byłoby też nieoperacyjne leczenie zaćmy. U ludzi operacja zaćmy jest rutynowym właściwie zabiegiem, jednak u koni nadal jest to operacja obciążona dużym ryzykiem. A odkryciem, na które nie mogę się doczekać, będzie biomateriał do przeszczepu rogówki koni. Czy sztuczna inteligencja może odegrać kluczową rolę w codziennej pracy specjalisty ochrony wzroku? Mam nadzieję, że tak. AI ma duży potencjał w okulistyce weterynaryjnej – choć ta dziedzina dopiero zaczyna korzystać z takich narzędzi. Przykładów zastosowań może być kilka, np.: 1. Diagnostyka obrazowa • Analiza zdjęć dna oka, siatkówki czy rogówki (np. z kamer fundusowych, OCT, lampy szczelinowej) – AI może szybciej niż lekarz zauważyć subtelne zmiany. • Wykrywanie wczesnych stadiów chorób: jaskry, zaćmy, zwyrodnień siatkówki, zapaleń czy urazów. 2. Wspomaganie decyzji klinicznych • Algorytmy mogą porównywać obraz oka danego pacjenta z bazą przypadków, sugerując możliwe rozpoznania. • Ułatwienie różnicowania schorzeń podobnych klinicznie, np. zapaleń rogówki o różnym podłożu. 3. Monitorowanie progresji choroby • AI może analizować zdjęcia wykonywane w odstępach czasu i obiektywnie oceniać, czy choroba się pogarsza, czy poprawia. • Przy jaskrze – automatyczne śledzenie zmian w nerwie wzrokowym i polu widzenia (u psów i kotów). 4. Edukacja i telemedycyna • W połączeniu z aplikacjami dla lekarzy terenowych AI może pomóc wstępnie ocenić zdjęcia wykonane smartfonem, zanim pacjent trafi do specjalisty. • Może też służyć jako narzędzie dydaktyczne dla studentów weterynarii. 5. Badania naukowe • Analiza dużych zbiorów danych okulistycznych zwierząt (zdjęcia, wyniki badań histopatologicznych) – przyspieszenie odkrywania korelacji między genetyką a chorobami oczu. Największą barierą jest to, że w medycynie człowieka istnieją ogromne bazy obrazów siatkówki, a w weterynarii dopiero się je buduje. Ale wraz z rozwojem baz danych i integracją sprzętu okulistycznego z AI praktyczne wdrożenia będą coraz częstsze. I ta powyższa odpowiedź na ostatnie pytanie, pod którą się podpisuję, została stworzona przez AI. aa Katarzyna Paschalis-Trela Doktor nauk weterynaryjnych, autorka pracy poświęconej nawracającemu zapaleniu błony naczyniowej koni Studiowała na SGGW w Warszawie oraz na Uniwersytecie w Barcelonie. Była pracownikiem Kliniki Koni SGGW oraz nauczycielem akademickim. Po studiach doktoranckich odbyła staże w katedrze okulistyki na Uniwersytecie w Monachium oraz w Zurichu i obroniła doktorat w 2012 r. Następnie została przyjęta na staż kliniczny w klinice „Eye Care for Animals” w Stanach Zjednoczonych. Pracowała oraz prowadziła badania naukowe m.in. nad implantami rogówkowymi dla ludzi w Katedrze Radiologii i Okulistyki Uniwersytetu w Davis, Kalifornii. Obecnie zajmuje się badaniem, leczeniem i chirurgią okulistyczną. Nagła zmiana w zachowaniu danego konia, a czasem inne zachowanie w stadzie, na pastwisku może nasunąć podejrzenie problemów ze wzrokiem – konie gorzej widzące są dominowane w stadzie. 22 4/2025 H & B wywiad
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz