i gorszy w drugim kierunku. Może to również wpływać na nierównomierne ścieranie się zębów policzkowych i następową asymetrię. Spowodowane jest to wymuszonym szybszym otwarciem żuchwy w jednym kierunku. Silna deformacja może prowadzić nawet do ograniczeń w przepływie powietrza w przewodach nosowych. Może także ograniczać możliwość wykorzystania siekaczy do fizjologicznego pobierania pokarmu. Leczenie wad zgryzu Leczenie wad zgryzu w przypadku koni polega na tarnikowaniu korekcyjnym, które ma zapobiegać pogłębianiu się wady zgryzu. Tarnikowanie i odontoplastyka mają prowadzić do zminimalizowania oddziaływania asymetrii na prawidłowe funkcjonowanie i jezdność konia. W przypadku koślawego nosa dużego nasilenia w grę wchodzi wyłącznie leczenie chirurgiczne. Powinno się je podejmować do 6. miesiąca życia konia. Dlatego warto badać stomatologicznie konie młode, co pozwala wcześnie wychwycić istniejące wady zgryzu. Wymienione powyżej podstawowe wady zgryzu mogą mieć wpływ na jezdność i funkcjonowanie koni. Nie zmienia to jednak faktu, że umiejętne i profesjonalne zabiegi tarnikowania i odontoplastyki mogą wydatnie poprawić funkcjonowanie koni. Pamiętać jednak należy o tym, że ingerencje w postaci tarnikowania korekcyjnego wymagają od przeprowadzającego go lekarza weterynarii dużej wiedzy, doświadczenia i trójwymiarowej wyobraźni. Wszystkie te elementy spięte są klamrą z poszerzonej wiedzy dotyczącej anatomii i fizjologii głowy oraz układu stomatognatycznego. Po spełnieniu tych warunków współpraca ze stomatologiem weterynaryjnym koni może przynieść duże korzyści. Syndrom EOTRH Ostatnią patologią, jaką poruszymy w odniesieniu do zębów siecznych, jest syndrom EOTRH: Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis, czyli odontoklastyczna resorpcja i hipercementoza zębów. Syndrom ten jest powszechnie znany lekarzom weterynarii praktyki terenowej zajmującym się końmi. Pomimo tego podjęcie odpowiedniej ścieżki diagnostyczno-leczniczej może nastręczać pewne trudności. Występuje on głównie w obszarze siekaczy, ale może obejmować również kły oraz zęby policzkowe. Syndrom ten dotyka głównie konie nastoletnie, w wieku około 15 lat. Jednak obserwacje kliniczne autora wskazują, że pierwsze oznaki kliniczne w postaci zmian widocznych na zdjęciach RTG mogą pojawić się już u koni o wiele młodszych. Co ważne, najczęściej występują bez widocznych objawów klinicznych, takich jak ból czy dyskomfort. Jest syndromem powodowanym przez wiele czynników (polietiologiczny). Brak badań przesiewowych w Polsce nie pozwala odpowiedzieć na pytanie, jak często EOTRH występuje u koni na terenie naszego kraju. Najprawdopodobniej ze względu na rosnącą świadomość i wiedzę z tego obszaru obserwuje się go coraz częściej. EOTRH bywa niezwykle bolesny i może wywoływać u koni dyskomfort. Objawiać się może: • rozchwianiem zębów, • zapaleniem przyzębia, • powstawaniem przetok ropnych, • przemieszczaniem się zębów, • gromadzeniem się resztek pokarmowych,. W skrajnych przypadkach dochodzi do złamań zębów oraz ich utraty. Nie ma jednej jasnej odpowiedzi na pytanie o bezpośrednią przyczynę powstawania tego syndromu. Jako najbardziej prawdopodobne wskazuje się oddziaływanie nadmiernych, patologicznych sił na siekacze i przyzębie. Jako czynnik ryzyka przyjmuje się również obecność towarzyszących chorób, takich jak syndrom metaboliczny czy choroby endokrynologiczne. Diagnostyka opiera się w głównej mierze na badaniu stomatologicznym popartym wykonaniem zdjęć RTG. Jednak zanim zaprosimy profesjonalistę do potwierdzenia lub wykluczenia naszych podejrzeń, powinniśmy zwrócić uwagę na następujące objawy: Zgryz szczupaczy EOTRH o wyjątkowo nasilonej bolesności i dyskomforcie Fot. 2 x Piotr Łoś 54 4/2025 H & B zdrowie
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz