odcinków galopu w rosnącej intensywności) i monitorowaniu parametrów takich jak: tętno, prędkość, parametry biomechaniczne, czas powrotu do tętna spoczynkowego po wysiłku oraz – jeśli jest taka możliwość – stężenie mleczanów we krwi. Pozwala to określić maksymalny pobór tlenu (VO₂max), wyznaczyć próg anaerobowy oraz indywidualne reakcje fizjologiczne na wysiłek. Regularne powtarzanie testów umożliwia monitorowanie postępów i porównywanie wyników w czasie – zarówno w obrębie jednego zwierzęcia, jak i pomiędzy końmi. Standaryzacja zapewnia obiektywność. Trener, który wykonuje ten sam test co kilka tygodni, ma jasny obraz, czy koń faktycznie robi postępy, czy też jego wydolność zatrzymała się na pewnym poziomie. W rehabilitacji testy są równie cenne, ponieważ pozwalają określić, czy koń po kontuzji odzyskał odpowiednią formę i można bezpiecznie zwiększać obciążenia. Od pierwszych kroków do wielkich sukcesów Specjaliści podkreślają, że dane należy gromadzić już od najmłodszych lat konia. Dlaczego? • Wczesne wykrywanie problemów: młode konie czasem reagują nietypowo na obciążenia. Systematyczne zapisy pomagają wychwycić, które zwierzę wymaga specjalnego podejścia lub dodatkowych zabiegów fizjoterapeutycznych. • Budowanie profilu wydolnościowego: dzięki bazie danych trener może porównać rozwój kilku koni w tym samym wieku, a także śledzić wpływ rodowodu na kondycję. • Planowanie kariery: wiedząc, jakie obciążenia koń znosi najlepiej, można lepiej zaplanować jego drogę do startów w sporcie. • Weryfikacja planu treningowego: wykorzystanie danych do porównania przygotowań koni w kolejnych sezonach i ocena zmian w programie treningowym, czy faktycznie przynoszą oczekiwane efekty. Nauka spotyka praktykę Gromadzenie i analiza danych treningowych to element wpisujący się w trend evidence-based training – podejścia opartego na obiektywnych dowodach, a nie wyłącznie na intuicji. W dobie rosnącej roli big data i sztucznej inteligencji możliwe jest opracowywanie modeli predykcyjnych zdolnych przewidywać urazy mięśniowo-szkieletowe. Analiza dużych zbiorów danych z wielu ośrodków pozwala budować bazy referencyjne, które stanowią punkt odniesienia w ocenie potencjału poszczególnych koni. W dłuższej perspektywie tego typu informacje mogą służyć całej branży: • trenerom: ułatwiają dostosowanie treningu do indywidualnych potrzeb konia, • lekarzom weterynarii: dostarczają dodatkowych wskaźników przy diagnozie problemów zdrowotnych, • naukowcom: stanowią materiał badawczy do opracowywania nowych metod profilaktyki i leczenia, Fot. Wanda Górniak • zmiana długości wykroku bywa sygnałem przeciążenia kończyn lub bólu, • asymetria w ruchu może ujawniać początki kontuzji, które nie są jeszcze widoczne gołym okiem, • rytm i płynność ruchu to wskaźniki techniki, które mają znaczenie zarówno w wyścigach, jak i w dyscyplinach takich jak skoki czy ujeżdżenie. Standaryzowane testy wysiłkowe W nauce o sporcie ludzi standardowe testy wysiłkowe są codziennością. U koni również coraz częściej stosuje się kontrolowane próby wysiłkowe. Przykładowy test polega na przeprowadzeniu konia w określonym tempie (np. kilka 72 4/2025 H & B zdrowie
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz