48 Nr 1/2025 POZIOM WYŻEJ Hortiterapia pod liściem nasturcji Nasturcja patronowała tegorocznej 7. edycji konferencji naukowo-warsztatowej Hortiterapia. Dla tych, którzy na spotkanie nie dotarli, przedstawiamy najciekawsze wystąpienia prelegentów. Dziewiątka jest związana z nasturcjami, których liście mają właśnie tyle nerwów głównych. Nasturcja patronuje więc naszej tegorocznej konferencji Hortiterapia, której zadaniem jest wspierać studentów tego kierunku – podkreśliła prof. Agnieszka Krzymińska-Bródka, otwierając spotkanie. Jego organizatorem była tradycyjnie Katedra Roślin Ozdobnych, Dendrologii i Sadownictwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Redakcja Lidera Biznesu patronowała wydarzeniu. Poniżej przedstawiamy wybrane materiały z konferencji. ROŚLINA KONFERENCJI – NASTURCJA Agnieszka Krzymińska-Bródka, Katedra Roślin Ozdobnych, Dendrologii i Sadownictwa Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Nasturcje są wyjątkowymi roślinami, które przede wszystkim kolorem kwiatów, szczególnie niektórych odmian, wpisują się w kolor roku 2024, czyli Peach Fuz (Pantone). Najbardziej znanym gatunkiem jest nasturcja większa (Tropaeolum majus). Dziko rośnie w Chile, Peru i Kolumbii. Do Europy przywędrowała w XVI wieku. Początkowo dopatrywano się pokrewieństwa z rukwią wodną (Nasturtium officinale). Nazwa nasturcja jest stosowana nie tylko w języku polskim, ale także w podobnym brzmieniu w Danii (Nasturtie), we Włoszech (Nasturzio), na Litwie (Nasturte), w Meksyku, Peru i Hiszpanii (Mastuerzo), Portugalii (Nasturcio). Nazwa łacińska może się wywodzić od słowa tropaedum (ostroga) / tropaeum (tarcza), oznaczającego trofeum, ze względu na kojarzenie kwiatów i liści z hełmem i tarczą, mocowanych na drzewie po bitwach, a upamiętniających poległych żołnierzy (skojarzenie Linneusza nawiązujące do starożytnego zwyczaju). Nasturcja jest doskonałą rośliną do wykorzystania na zajęciach hortiterapeutycznych. Jest atrakcyjna wizualnie ze względu na żywy, ciepły kolor kwiatów (większość odmian o pomarańczowych kwiatach, ale także o żółtych, czerwonych i kremowych). Spotykane są oprócz kwiatów pojedynczych także pełne. Kwiaty wyrastają pośród tarczowatych liści o przyjemnym, łagodnym, zielonym kolorze. U odmian mogą być także z białawymi przebarwieniami. Wzrok przyciągają też długie pędy, które osiągają od 1,5 do nawet 3 m długości. Znane są także odmiany o niskim wzroście. Uważa się, że łodygi wspinają się, jednak zazwyczaj przewieszają (w uprawie pojemnikowej) lub zakrywają powierzchnię podłoża. Cechy pnączy mogą wykazywać czasami rośliny, których ogonki liściowe (dość długie) są zdolne do okręcania się wokół podpór. Atrakcyjne dla oka ze względu na kształt są również owoce – żebrowane o szorstkiej powierzchni (orzeszki). Nasturcja jest atrakcyjna dotykowo.Stymulację czucia można wykonywać, doświadczając kwiatów, liści, łodyg i owoców. Pobudzanie zmysłu węchu również może być wykonywane za pomocą nasturcji. Niektórzy uważają, że zapach kwiatów przypomina frezje. Jednak woń ta może być myląca, gdyż smakują jak rzodkiewki. Kwiaty nasturcji są dość powszechnie znane jako jadalne. Dekorują dania, ale także stosowane są jako składnik wielu potraw. Z ich udziałem można przygotować sałatkę, sos, zupę (z kwiatów lub liści), masło, pastę. Można je faszerować twarożkiem. Liście mają jeszcze bardziej intensywny smak niż kwiaty i mogą być serwowane zamiennie z rukolą. Owoce są także pikantne w smaku. Najczęściej marynuje się je. Z kwiatów i liści można przygotować ocet o bardzo przyjemnym zapachu. Spożywanie kwiatów i liści dostarcza nie tylko doznań smakowych, jest też cenne dla zdrowia człowieka. Kwiaty wykazują właściwości przeciwutleniające dzięki zawartym w nich antocyjanom (najwięcej pelargonidyny), kwasom fenolowym, w tym kwasowi askorbinowemu. Przeciwutleniacze niszczą wolne rodniki, przyczyniając się do zmniejszenia występowania chorób nowotworowych. Działanie to występuje także w wyniku powstawania związków chemicznych po spożyciu kwiatów, które wykazują cytotoksyczność. Wiele związków chemicznych obecnych w roślinach nasturcji działa przeciwzapalnie, zmniejszając stany zapalne organizmu (np. reumatoidalne zapalenie stawów). Zawarta w kwiatach luteina i zeaksantyna powodują synergię swoich właściwości, dlatego są szczególnie przydatne w profilaktyce i leczeniu chorób oczu. Nasturcje wykazują także działanie moczopędne, obniżające ciśnienie krwi i przeciwdrobnoustrojowe. Badania wskazują,że po spożyciu liści nasturcji w wyniku hydrolizy pewnych związków dochodzi do uzyskania olejków musztardowych, które wchłaniane w jelicie i wydalane z moczem wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową.W medycynie ludowej nasturcje są stosowane w leczeniu zakażeń dróg moczowych. Inne związki,
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz