Lider Biznesu 9/2022

30 POZIOM WYŻEJ Podłoża uprawowe: torf, włókno drzewne, a może kompost? TEKST i ZDJĘCIA: dr inż. Jacek Nowak Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach W edług tej definicji można do niego zaliczyć również pożywkę hydroponiczną oraz powietrze w upra- wach aeroponicznych.  praktyce, jeśli mówimy o podłożach czy substratach, mamy na myśli materiał sypki, który jest wykorzystywany w upra- wach roślin w różnego rodzaju pojemnikach lub matach uprawowych. Nie można również zapomnieć,że podłożami są również maty uprawowe produkowane z wełny skalnej uży- wane w dużych ilościach w uprawach pod osłonami pomido- rów, ogórków i róż na kwiat cięty. KIERUNEK ZMIAN Problemy związane z uprawą roślin w pojemnikach związane z niekorzystnymi właściwościami gleby polowej oraz nagro- madzeniem się w niej patogenów były bodźcem do poszuki- wania jednolitego i znormalizowanego podłoża uprawowego. Pierwsze prace w tym kierunku prowadzono w latach 30. ub. wieku wAnglii. Duże zainteresowanie podłożami obserwowano w ogrodnic- twie po II wojnie światowej.Wtedy w skład podłoży wchodził głównie torf wysoki i piasek, ale pojawiały się też pierwsze mieszanki torfu z perlitem i wermikulitem. Ostatnie lata pokazały,żewykorzystanie profesjonalnych pod- łoży do produkcji ogrodniczej w Polsce i w świecie znacznie wzrosło. Obserwuje się też większe zainteresowanie wyko- rzystaniem nowych komponentów do ich produkcji.Wprowa- dzane nowe technologie i gatunki do produkcji ogrodniczej wymagają opracowania i adaptacji nowych podłoży do upraw, które powinny spełniać zarówno wymagania roślin, jak i wprowadzanej technologii uprawy. Ważnym czynnikiem jest również aspekt ekologiczny. Inten- sywna eksploatacja złóż torfowych zarówno w Polsce, jak i w Europie doprowadziła do znacznego wyczerpania zaso- bów tego surowca, dlatego też wprowadzenie do produkcji substratów komponentów zastępujących torf oraz ulegają- cych biodegradacji jest uzasadniona. Analiza rynku wykazała, że jest duże zapotrzebowanie na nowe i proekologiczne sub- straty,zarówno do profesjonalnej uprawy roślin pod osłonami, jak i w uprawach amatorskich. STAN OBECNY Obecnie na rynku sprzedawane są podłoża, których głów- nym komponentem jest torf.W tym celu wykorzystuje się torf wysoki oraz torf niski. Na bazie torfu wysokiego produkuje się substraty przeznaczone do upraw profesjonalnych pod osło- nami, głównie warzyw i roślin ozdobnych. W celu poprawy właściwości torfu, czyli dopasowania do wymagań poszczególnych gatunków roślin, dodaje się do niego różne komponenty zwiększające pojemność wodną oraz powietrzną, buforowość, przepuszczalność i możliwość nawilżenia. Z reguły materiały usprawniające przepuszczalność podłoża zwiększają również jego zdolność do lepszego nawilżania. Działają one również rozluźniająco, poprawiając właściwości Włókno drzewne wyprodukowane technologią polegającą na obróbce termiczno-mechanicznej zrębków drewna drzew iglastych W myśl ustawy o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033), podłoże do upraw jest zaliczane do środków wspomagających uprawę roślin i jest to materiał inny niż gleba, w tym substraty, w których uprawiane są rośliny. Z punktu widzenia naukowego uważa się jednak, że podłożem do uprawy roślin jest środowisko wzrostu korzeni roślin odizolowane od skały macierzystej.