Fitness Biznes 01/2022

54 | STREFA TRENERA cję z punktu A do punktu B w przestrzeni trójwymiarowej. Tak więc zakres ruchu oznacza, jak bardzo staw jest w stanie zmienić pozy- cję. Ponieważ zakres ruchu i gibkość stosuje się wymiennie, możemy opisać gibkość jako zdolność stawu do zmian pozycji. Zdolność ta obejmuje wiele komponentów, takich jak geometria szkieletu i roz- ciągliwość/elastyczność tkanek. Dlatego można spotkać się z takimi określeniami jak gibkość stawów i gibkość mięśni. Gibkość a zdolności motoryczne Fakt, że gibkość jest zdolnością stawu lub grupy stawów do zmia- ny pozycji, ma istotny wpływ na wszystkie zdolności motoryczne. Od- nosi się to do różnych możliwości organizmu, które przyczyniają się do jego zdolności poruszania się. Obejmują siłę, wytrzymałość, szyb- kość, zwinność i koordynację. Większość z nich może być rozwijana w granicach zakresu ruchu, tj. występują tylko w granicach gibkości człowieka. Trudno być silnym, szybkim, zwinnym itp. tam, gdzie nie możesz wykorzystać różnych części ciała. Innymi słowy, jeśli chcemy rozwijać jakiekolwiek możliwości fizyczne organizmu, musimy dbać o gibkość. Gibkość jest bardzo ważna dla każdego, kto interesuje się zdrowiem i sprawnością. Gibkość a wyniki sportowe Mimo wszystko wpływ gibkości na wyniki sportowe jest kwestią sporną, ponieważ każdy trener, terapeuta itp. ma inne zdanie na ten temat. Wpływ gibkości na to, jak dobrze ktoś wykonuje daną czyn- ność, zależy w dużej mierze od rodzaju tej czynności. Oglądając róż- ne dyscypliny sportowe szybko można wywnioskować, że potrzeba gibkości jest specyficzna dla każdej aktywności. Dlatego powinna być rozwijana w sposób specyficzny dla każdego działania. Należy wiedzieć, że gibkość nie jest ograniczona jedynie do zakresu ruchu (lub stopnia gibkości) w danym sporcie. Występują również rodzaje gibkości. Inny stopień i rodzaj gibkości jest wymagany w sportach takich, jak gimnastyka, gdzie sportowiec wykazuje się dużym zakre- sem ruchu z mocą, szybkością i kontrolą w sposób, który zapewne okaleczyłby przeciętnego trenującego. W innych sportach, jak np. rugby, wymagany jest normalny poziom gibkości, a jej rozwój jest dru- gorzędny w stosunku do poprawy różnych zdolności motorycznych, takich jak siła i zwinność. Wzorując się na powyższych przykładach sportowych, gibkość dy- namiczna aktywna jest podstawowym rodzajem potrzebnym w rug- by. Natomiast gimnastyka wymaga gibkości dynamicznej aktywnej, statycznej aktywnej i statycznej pasywnej. Rodzaje gibkości Tak więc, jak wspomnieliśmy powyżej, występują cztery rodzaje gibkości, które możemy umieścić w dwóch kategoriach: I. Czy występuje ruch w stawie? • Dynamiczna (ruch występuje), • Statyczna (ruch nie wstępuje); II. Czy mięśnie generują napięcie w trakcie osiągania zamierzonego ruchu: • Aktywne (skurcz), • Pasywne (relaks). Chcąc więc umieścić w treningach elementy, w których pracujemy nad gibkością, możemy na początku odpowiedzieć sobie na pyta- nie: Jaki rodzaj gibkości występuje w docelowej dyscyplinie naszego klienta? I następnie dobrać środki do naszego celu. Źródła: Kurz T. (2003) Stretching Scientifically. 4th ed. Island Pond, VT: Sta- dion, Behm David G. (2019) The Science and Physiology of Flexibility and Stretching. 1st ed. Routledge.