Omega 1/2022

OMEGA 1 | 2022 11 MARKETING FUNERALNY _ duże i małe, zapraszamy na wspólne grzebanie w piasku”, „Miły grabarz pozna pannę z zimnymi nóżkami”, „Piątek. Czas rozprostować kości”. Siłę żartuwzmacniają elementy absurdu. Dlaprzykładuanegdota:„Mamsąsiada, któryma 90 lat i Alzheimera. Zawsze rano pyta, czy nie widziałem jego żony. Aż mi go żal, kiedy po raz n-ty odpowiadam, że jego żona umarła 20 lat temu. Mógłbym udać, że nie usłyszałem pytania, ale widok jego szerokiego uśmiechu, kiedy słyszy odpowiedź, jest tego wart”. JĘZYK ABSURDU Irracjonalne znaczenie w postach nadawane jest również kwestiom aktualnie dziejącym się w kraju czy na świecie. Dobrym przykładem była panująca od 2020 roku pandemia COVID-19, której elementy, takie jak obostrzenia, były również sprowadzane do absurdu, np.: „Zróbmy więc prywatkę, jakiej nie przeżył nikt. Niech Sanepid wali, wali do drzwi”,„Osoby zaszczepione na COVID-19 przyjmujemy bez kolejki”, „Dzięki porozumieniu podpisanemu z NFZ, nasze karawany zajmą się transportem chorych w miastach, gdzie obciążenie będzie największe”. Nawiązywanie do bieżących wydarzeń, im szybsze tym lepsze, to zresztą nic innego jak jeden z zabiegów marketingo- wych, jakim jest real time marketing (RTM). Jego przy- kłady także można odnaleźć w postach, np.: „Macie już wybraną kremację na Sylwestra?”. W social mediach AS Bytom istotne znaczenie mają mechanizmy językowe oparte na grze słów czy wyko- rzystywaniu wieloznaczności, np.: „Przepraszamy za wczorajszą awarię. Trochę za głęboko kopaliśmy”, „Wpadnij na chwilę, zostań na dłużej”,„Spróbujcie wycią- gnąć nogi w weekend”. Warto zauważyć, że aby słowne gry wywoływały zainteresowanie obserwujących, konieczne są umiejętności komunikacyjne i kreatyw- ność językowa nadawcy. Tego twórcom kanału nie sposób odmówić. Na posty często reagują internauci, nie tylko komentując je czy udostępniając. Sami także biorą udział w grach językowych – „Właśnie wracam z pogrzebu. Nikt Was tam nie zna. Na pytanie o znajo- mość z Wami, wszyscy śmiertelnie milczą. Wiecie coś o tym?”. Jedno jest pewne, o zakładzie AS Bytom słyszało już wielu żyjących. Instagramie niespełna 5 tysięcy, zaś na Twitterze blisko 2 tys. obserwujących (stan na początku listopada 2022 r.). Zakład Pogrzebowy AS Bytom, przełamujący zwyczaj, że do śmierci i zmarłych należy odnosić się z szacunkiem i powagą, stał się popularny w Internecie do tego stopnia, że kilku dziennikarzy próbowało weryfikować informacje podawane onimwmediach społecznościowych. Okazało się, że choć podana lokalizacja odnosi się do okolic jednego z bytomskich cmentarzy, to firma nie widnieje w oficjalnych rejestrach administracyjnych. Funkcjonuje tylko wmediach społecznościowych, jako konto fikcyjne. Skąd zatem takie zainteresowanie przekazemo tematyce funeralnej i na czymoparta jest ich komunikacja? CZARNY HUMOR „Śledź nas, zanimmy zaczniemy śledzić Ciebie”– to hasło przewodnie konta zakładu na Twitterze, które jest jego najbardziej aktywnym kontem. Analiza profili AS Bytom w mediach społecznościowych pozwala na wyróż- nienie kilku mechanizmów, które sprawiają, że stoso- wany sposób komunikacji, potencjalnie kontrowersyjny, zyskuje uznanie w oczach odbiorców. Bo choć żarty o śmierci, które w bezpośrednich relacjach byłyby uzna- wane za naruszenie norm etyczno-komunikacyjnych, w Internecie są możliwe i oburzają znacznie mniej lub wcale. Tak naprawdę wyznacznikiem tematycznym i styli- stycznym profilu jest oparcie go w głównej mierze o czarny humor. Służy nie tylko rozbawieniu. Języko- znawcy często podkreślają, że jest sposobem na to, by poczuć się lepiej, podnieść swoją wartość, umniej- szyć znaczenie tego, co nas przeraża czy przerasta, np. lęk przed śmiercią. Ma zatem funkcję kompen- sacyjną: wyśmiewa, ironizuje, przełamuje tabu. Przy- kładowo, prześmiewczy charakter mają nawiązania do działalności rzekomego zakładu pogrzebowego, stylizowane na komunikaty reklamowe, np.: „Tylko przez weekend mamy specjalną ofertę na pochówki w trumnach – 2 w cenie 1, „Oferta skierowana jest wyłącznie do niskich ludzi”. Komiczny efekt w komunikacji osiągany jest również, kiedy uwaga odbiorcy skierowana zostajena coś nowego, conie zgadza się z jegodotychczasowymi wyobrażeniami nadanytemat,np.;„ZokazjiDniaDziecka,wszystkiedzieci, Krzysztof Grządzielski – dziennikarz, prezenter radiowy, trener medialny i wykładowca akademicki. Doktorant na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikar- stwa Uniwersytetu im. A. Mickie- wicza w Poznaniu. Jest ekspertem w zakresie media relations, wystąpień publicznych oraz komunikacji w nowych i tradycyjnych mediach. „Śledź nas, zanim my zaczniemy śledzić Ciebie” – to hasło przewodnie konta zakładu na Twitterze, które jest jego najbardziej aktywnym kontem