OMEGA 1 | 2024 1 1/2024 ISSN 2544-6479 Omega Funeral Forum 2024 Firmy rodzinne Jak rozmawiać z klientem o żałobie
OMEGA 1 | 2024 3 W NUMERZE_ Mamy zaszczyt zaprosić Państwa do lektury najnowszego wydania magazynu branżowego. W tym wydaniu przedstawiamy Państwu wyjątkową edycję poświęconą najważniejszym tematom branży funeralnej, opracowaną przez elitarne grono prelegentów z Omega Funeral Forum 2024. Branża funeralna odgrywa niebagatelną rolę w naszym społeczeństwie. To tutaj, w godzinach żałoby i refleksji, wypływają na światło dzienne najgłębsze aspekty ludzkiej egzystencji. Dlatego też nasz magazyn stawia sobie za cel zgłębienie tych subtelnych sfer, dotykając zarówno technicznych aspektów organizacji ceremonii pogrzebowych, jak i bardziej abstrakcyjnych kwestii związanych z etyką biznesową czy relacjami z klientami i pracownikami. Pragniemy, aby każdy z Państwa znalazł tutaj coś inspirującego i wartościowego. Czy to przedsiębiorca dążący do udoskonalenia strategii marketingowej swojej firmy pogrzebowej, czy też badacz analizujący dynamikę rynku branży funeralnej, nasze artykuły dostarczą Wam świeżych spojrzeń i głębszego zrozumienia dla tego wyjątkowego obszaru biznesu. W tej edycji naszego magazynu przyjrzymy się m.in. roli firm rodzinnych w branży, ich wyzwaniom i sukcesom. Będziemy także zgłębiać tajniki skutecznego marketingu w kontekście usług pogrzebowych, a także omówimy kluczowe aspekty budowania trwałych relacji zarówno z klientami, jak i z zespołem pracowniczym. Zapraszamy serdecznie do lektury i na wyjątkowe wydarzenie branżowe – Omega Funeral Forum 2024, które w dniach 19-20 kwietnia odbędzie się w Poznaniu. Razem odkryjmy tajniki tej niezwykłej branży i wspólnie zbudujmy przyszłość, która przynosi szacunek dla życia i godność w obliczu śmierci. Redakcja Szanowni Państwo! Magazyn OMEGA Idea book dla branży funeralnej, ISSN 2544-6479 Redaktor prowadzący: Klaudyna Bogurska-Matys, klaudynabogurska.matys@grupamtp.pl, tel. +48 503 830 641 / Reklama: Maciej Kaczmarek, m.kaczmarek@grupamtp.pl / PR Agnieszka Czubak , tel. +48 692 249 220, agnieszka.czubak@grupamtp.pl / Projekt graficzny: Wydawnictwo INWESTOR / Korekta: Ilona Burczyk / Wydawca: Międzynarodowe Targi Poznańskie sp. z o.o., ul. Głogowska 14, 60-734 Poznań / Adres redakcji: ul. Głogowska 14, 60-734 Poznań / e-mail: redakcja@magazynomega.pl / www.magazynomega.pl / Data i miejsce wydania: 5 marca 2024, Poznań / Międzynarodowy znak informacyjny: RPR 3708 / Zdjęcia nieoznaczone: stock.adobe.com / Zdjęcie na okładce: Photo by Pawel Czerwinski on Unsplash Jeśli chcesz otrzymywać kolejne wydania magazynu OMEGA, napisz do nas: prenumerata@magazynomega.pl Zapraszamy do współtworzenia tego wyjątkowego magazynu. PR: Agnieszka Czubak , tel. +48 692 249 220, agnieszka.czubak@grupamtp.pl Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych. Wersję pierwotną magazynu stanowi wersja papierowa. www.magazynomega.pl Redakcja informuje, że administratorem danych osobowych jest wydawca czasopisma – Międzynarodowe Targi Poznańskie z siedzibą w Poznaniu, ul. Głogowska 14. Dane osobowe będą przetwarzane w celach marketingowych i statystycznych, do momentu ich wycofania. Reklamacje i sprzeciwy dotyczące przetwarzania danych osobowych należy zgłaszać drogą elektroniczną na adres e-mail: iod@mtp.pl (Inspektor Ochrony Danych). W razie takiej konieczności dane mogą być udostępniane wyłącznie podmiotom współpracującym z Administratorem w celu realizacji powierzonych im zleceń i usług. Przysługuje Państwu prawo dostępu do treści swoich danych oraz żądania ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania, wycofania zgody lub wniesienia skargi do organu nadzorczego oraz prawo do przenoszenia danych osobowych. Zapewniamy, że dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić środki fizycznej, technicznej i organizacyjnej ochrony danych osobowych przed ich przypadkowym czy umyślnym zniszczeniem, przypadkową utratą, zmianą, nieuprawnionym ujawnieniem, wykorzystaniem czy dostępem, zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. PARTNERZY OMEGA FUNERAL FORUM 2024
OMEGA 1 | 2024 4 Spis treści _8 _GŁOS BRANŻY 5 Omega Funeral Forum 2023 Zapraszamy na Omega Funeral Forum 2024 _PRAWO POGRZEBOWE 8 Trzeba teraz dostosować Prawo Pogrzebowe do obecnych realiów _BIZNES I ETYKIETA 12 Biznesowo z telefonem w tle – o tych zasadach etykiety warto pamiętać _FIRMY RODZINNE 16 Nawigacja w burzy: przekształcanie konfliktów w siłę napędową sukcesji w firmach rodzinnych _DOBRZE WIEDZIEĆ 20 Porozmawiajmy o śmierci przy śniadaniu 24 Jak rozmawiać z klientem w żałobie? 26 Śmierć bliskiej osoby jest jak nokaut _CZAS NA MARKETING 28 Home staging biura. Istotne narzędzie marketingowe 32 Budowanie społeczności wokół marki _PORADY 34 Czy istnieje wzór na idealną laudację? _34 _20 _28
OMEGA 1 | 2024 5 GŁOS BRANŻY_ Omega Funeral Forum 2023, które odbyło się w dniach 18-19 kwietnia 2023 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, było niezwykle inspirującym i wartościowym wydarzeniem, które spotkało się z pozytywnym odbiorem zarówno wystawców, jak i uczestników czwartej edycji Omega Funeral Forum, której organizatorem była Grupa MTP wspólnie z magazynem Omega. Blisko 400 profesjonalistów z branży pogrzebowej spotkało się podczas dwudniowej konferencji w Poznaniu. Omega Funeral Forum 2023 Zapraszamy na Omega Funeral Forum 2024 Byliśmy świadkami spotkania przedstawicieli branży pogrzebowej, zakładów pogrzebowych, producentów, krematoriów, zarządców cmentarzy oraz kwiaciarń, gdzie zgromadziliśmy pasjonujących profesjonalistów ze wszystkich zakątków Polski. Naszym głównym celem podczas konferencji było skupienie uwagi na ważnych zmianach w prawie pogrzebowym, które stanowią istotny aspekt funkcjonowania branży. Zapewniliśmy także warsztaty i sesje coachingowe, które spotkały się z ogromnym zainteresowaniem i pozytywną oceną. Całe wydarzenie odbywało się w prestiżowym Poznań Congress Center, co zapewniło wygodne warunki uczestnikom oraz umożliwiło efektywną wymianę wiedzy i doświadczeń. Z wielką radością i ogromną satysfakcją zapraszamy Was już teraz na kolejną edycję Omega Funeral Forum, które odbędzie się w dniach 19-20 kwietnia 2024! Będzie to doskonała okazja, aby kontynuować naszą wspólną drogę rozwoju, nauki i inspiracji. Razem możemy budować lepszą przyszłość branży i podnosić standardy obsługi naszych klientów.
OMEGA 1 | 2022 6
OMEGA 1 | 2024 8 _PRAWO POGRZEBOWE Polska Izba Branży Pogrzebowej (PIBP) ma nadzieję, że obecny rząd powróci wkrótce do prac nad nowelizacją wszystkich aktów prawnych, jakie składają się na tzw. Prawo Pogrzebowe. Regulujące ten segment usług przepisy są – zdaniem przedstawicieli branży funeralnej – przestarzałe, a gotowy projekt ich zmian gotowy był już rok temu, tyle że pozostał w rządowej „zamrażarce”. PIBP odnosi się z satysfakcją i nadzieją do sugestii, jakie – w specjalnej korespondencji – otrzymała od jednego z wiceszefów resortu spraw wewnętrznych i administracji. Stwierdził on bowiem m.in., że „tworzenie nowych regulacji dla tej wrażliwej, a jednocześnie dotykającej każdego, dziedziny wymaga dyskusji fachowców reprezentujących rozliczne dyscypliny, zarówno teoretyków, jak i praktyków branży”. TEKST: PIBP | ZDJĘCIA: UNSPLASH Trzeba teraz dostosować Prawo Pogrzebowe do obecnych realiów Przedsiębiorcy funeralni od dłuższego już czasu czekają na znowelizowanie przepisów, jakie wchodzą w skład Prawa Pogrzebowego. – Obowiązujące obecnie unormowania mocno zdezaktualizowały się i pilnie potrzebują swoistego uaktualnienia, czyli dostosowania ich do nowych czasów, co zdecydowanie usprawni naszą pracę i pozytywnie wpłynie na organizację całej procedury pochówkowej – twierdzi Robert Czyżak, prezes wchodzącej w skład Federacji Przedsiębiorców Polskich Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Przedstawiciele obu tych organizacji uczestniczyli w ostatnich latach w pracach nad projektem nowelizacji Prawa Pogrzebowego, czyli przepisów znajdujących się w różnych aktach prawnych – np. prawa cywilnego, prawa administracyjnego i prawa ubezpieczeń społecznych, a także – karnego. Oprócz takich obszarów jak sam pochówek czy prowadzenie cmentarzy, regulacji podlegają m.in. stwierdzanie zgonu i jego odnotowanie w aktach stanu cywilnego czy przechowywanie, przewóz i kremacja zwłok. Obowiązujące dziś jeszcze regulacje pochodzą
OMEGA 1 | 2024 9 PRAWO POGRZEBOWE _
OMEGA 1 | 2024 10 _PRAWO POGRZEBOWE z końca lat 50., a nawet 30. ubiegłego wieku. Jednym z nowszych aktów jest np. rozporządzenie„sanitarne” w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi z 2001 roku. Federacja Przedsiębiorców Polskich, w skład której wchodzi Polska Izba Branży Pogrzebowej, przystąpiła do rządowych prac nad projektem nowelizacji Prawa Pogrzebowego w 2019 roku. Wówczas na nowo uregulowane miały zostać przepisy ustawy o stwierdzaniu, dokumentowaniu i rejestracji zgonów. Projekt ten miał wprowadzać m.in. długo oczekiwaną w Polsce instytucję koronera, czyli wyspecjalizowanego lekarza, który stwierdzałby zgon poza podmiotem leczniczym, np. w przypadku wypadków drogowych. Kolejną próbę, tym razem już bardziej kompleksowego uregulowania zagadnień pogrzebowych, rząd podjął 2 lata później. W nowym projekcie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych znalazło się 178 artykułów (do których należałoby doliczyć liczne przepisy w ustawie wprowadzającej nową ustawę), które m.in. wprowadzały prawo do grobu i możliwość rezerwacji grobu, daleko idącą cyfryzację obiegu Federacja Przedsiębiorców Polskich, w skład której wchodzi Polska Izba Branży Pogrzebowej, przystąpiła do rządowych prac nad projektem nowelizacji Prawa Pogrzebowego w 2019 roku.
OMEGA 1 | 2024 11 PRAWO POGRZEBOWE _ dokumentacji związanej ze stwierdzaniem zgonu, w tym wprowadzenie elektronicznej karty zgonu oraz elektronicznej karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu, spopielanie zwłok i balsamowanie, czy środowiskowe ramy działania krematoriów i procedurę transportowania zwłok z zagranicy. Jednym z najważniejszych obszarów, jakie podlegały uregulowaniu, stały się jednak zasady wykonywania działalności gospodarczej w branży pogrzebowej, co ma m.in. przeciwdziałać nieuczciwej konkurencji ze strony tzw. szarej strefy. Szacuje się bowiem, że spowodowane przez nią straty dla legalnie działających firm wynosić mogą nawet około 4 mld zł, a także uszczuplenie wpływów podatkowych do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Poza tym, dostosowane do nowych czasów przepisy zapewniać mają bezpieczeństwo sanitarne i wyższą znacznie jakość świadczonych usług. – Siłą rzeczy, do takich wymagań musiałyby się dostosować wszystkie podmioty, także i te, które pozostają poza naszą organizacją – stwierdza Robert Czyżak, prezes Polskiej Izby Branży Pogrzebowej, dodając, że efekt działań takich unormowań mógłby stać się odczuwalny już nawet krótko po wejściu w życie nowych przepisów Prawa Pogrzebowego. Wyraża przy tym nadzieję, że projekt nowelizacji wróci wkrótce do prac rządowych, tym bardziej że w skierowanym do uczestników organizowanej na początku lutego konferencji dla przedsiębiorców funeralnych piśmie, Wiesław Leśniakiewicz, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, z zadowoleniem przyjmuje wiadomość o spotkaniu, które poświęcone zostało rozwojowi prawa pogrzebowego w Polsce. – Tworzenie nowych regulacji dla tej wrażliwej, a jednocześnie dotykającej każdego dziedziny, wymaga dyskusji fachowców reprezentujących rozliczne dyscypliny, zarówno teoretyków, jak i praktyków branży – przeczytać można w jego korespondencji do przedstawicieli branży funeralnej biorących udział w niedawnej konferencji Polskiej Izby Branży Pogrzebowej. Według Wiesława Leśniakiewicza bowiem spotkanie to staje się tym istotniejsze, że właśnie trwają prace legislacyjne nad nową formułą pracy Komitetu Sterującego do spraw Projektu Cyfryzacji Miejsc Pamięci kierującego tworzeniem nowego Prawa Pogrzebowego. – Wobec zniesienia funkcji Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci, konieczny jest wybór nowego prowadzącego Zespołu – informuje wiceminister, zapewniając, że z wynikami prac adresaci jego korespondencji będą mogli zapoznać się po ich zakończeniu. Polska Izba Branży Pogrzebowej odbiera to jako zapowiedź powrotu do prac nad nowelizacją Prawa Pogrzebowego, w tym np. tej jego części, która dotyczy ustawy z 2021 r., i stanowiła przedmiot długotrwałych i dość szeroko zakrojonych konsultacji. Przypomina, że projekt gotowy był już w marcu 2023 roku, lecz na tym prace się zatrzymały. – Jeśli rząd powróciłby teraz do zajmowania się nim, mógłby on w przewidywalnym czasie zostać przyjęty przez Radę Ministrów, a zaraz potem znaleźć się już w sejmie, gdzie prawdopodobnie rychło przyjęty by został przez posłów – przypuszcza Robert Czyżak. Powołując się na opinię Grzegorza Langa z Federacji Przedsiębiorców Polskich, której przedstawiciele uczestniczyli w pracach nad nowelizacją Prawa Pogrzebowego, uważa on, że przy okazji można byłoby zmodyfikować projekt w taki sposób, aby w pełni odpowiadał obecnym potrzebom społecznym i gospodarczym wszystkich obywateli, w tym także – przedsiębiorców funeralnych. W nowym projekcie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych znalazło się 178 artykułów (do których należałoby doliczyć liczne przepisy w ustawie wprowadzającej nową ustawę), które m.in. wprowadzały prawo do grobu i możliwość rezerwacji grobu, daleko idącą cyfryzację obiegu dokumentacji związanej ze stwierdzaniem zgonu, w tym wprowadzenie elektronicznej karty zgonu oraz elektronicznej karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu, spopielanie zwłok i balsamowanie, czy środowiskowe ramy działania krematoriów i procedurę transportowania zwłok z zagranicy.
OMEGA 1 | 2024 12 _BIZNES I ETYKIETA Gdy odbierasz telefon, na linii jest wizerunek Twojej firmy – to moment, podczas którego możesz dużo zyskać i dużo stracić. Gdy odbierasz telefon, zrezygnuj z: „Halo?”, „Słucham?”, „Tak?”. Przedstaw się, nie omijaj tego i nie uznawaj za oczywiste, że rozmówca wie, do kogo dzwoni. Najlepiej odczekaj sekundę, dwie, aż mikrofon zacznie zbierać głos, następnie podaj nazwę firmy, a potem imię i nazwisko. Pamiętaj o uśmiechu, jego nie widać, ale doskonale słychać. TEKST: EWA BROK | ZDJĘCIA: UNSPLASH – o tych zasadach etykiety warto pamiętać Biznesowo z telefonem w tle PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024
OMEGA 1 | 2024 13 BIZNES I ETYKIETA_
OMEGA 1 | 2024 14 _BIZNES I ETYKIETA „Dzwonione było” – jak zgodnie z etykietą przedstawić się przez telefon, gdy dzwonisz lub oddzwaniasz? „Dzień dobry, z tej strony Ewa Brok” – jest to forma uznawana za niepoprawną i archaiczną, czym możesz ją zastąpić? – Dzień dobry, (imię i nazwisko). – Dzień dobry, mówi (imię i nazwisko) z firmy (i tutaj nazwa). Przy okazji upewnij się, że dodzwoniłeś się do właściwej osoby – służbowe numery telefonu mogą przechodzić z rąk do rąk. Przez telefon słychać więcej, niż nam się wydaje. Wynika to z faktu, że do dyspozycji mamy jedynie ton i ekspresję czyjegoś głosu, na którym skupia się cała nasza uwaga. Uważajmy na to, co dzieje się w tle, rozmawiając przez telefon. Mało procesjonalnie jest, gdy słyszymy, jak ktoś je, pali papierosa, stuka palcami w klawiaturę, kasuje produkty w sklepie, spuszcza wodę w toalecie, szepcze coś do kogoś. Szczególnie trzeba uważać na rozmowy i komentarze słyszane w tle. Rozmówca chce mieć poczucie, że jest dla nas najważniejszy i to na nim powinna koncentrować się cała nasza uwaga. Pamiętam przypadek doradcy biznesowego, który zakończył z sukcesem trudną rozmowę z klientem i zanim się z nim rozłączył i wcisnął czerwoną słuchawkę, niecenzuralnie skomentował go do kolegi przy biurku – to zakończyło współpracę klienta z firmą. Czy podczas rozmowy telefon może być na stole? Jeśli nie musisz nic zapisywać, zerkać do kalendarza, szukać numerów telefonów, to lepiej go
OMEGA 1 | 2024 15 GŁOS BRANŻY_ Dbajmy o to, aby w komunikacji, nie tylko biznesowej, na pierwszym miejscu zawsze był człowiek, a telefon, komunikator niech będzie dla nas tylko narzędziem wspierającym wzajemną komunikację, aby była nie tylko efektywna, ale przede wszystkim udana. Ewa Brok Certyfikowany szkoleniowiec z zakresu savoir-vivre i etykiety biznesowej. Wspiera firmy, między innymi PKO BP, PZU, PKP, LuxMed, kancelarie prawnicze i notarialne w stosowaniu zasad kultury i obycia, budowaniu profesjonalnego wizerunku, skutecznej komunikacji oraz zwiększaniu sprzedaży w oparciu o zasady savoir–vivre. Dzieli się swoją wiedzą jako wykładowca akademicki. Publikuje artykuły na łamach czasopism branżowych oraz uczestniczy jako prelegent w konferencjach biznesowych. Autorka interaktywnej książki „Kulturalnie w social media”. Laureatka konkursu LinkedIn Top Influencer 2021. wyciszyć i zostawić w torbie. Doczekaliśmy jednak czasów, że w telefonie mamy nasze biuro. Jeśli ma on pełnić rolę notatnika, to możesz zostawić go na stoliku, wyłącz dźwięk, sygnały świetlne i dźwiękowe. Telefon stał się jednym z ważniejszych dodatków wizerunkowych, zatem warto zadbać nie tyle o markę, ale o stan techniczny, ma być przede wszystkim czysty i sprawny. Pajęcza sieć na ekranie, ślady podkładu, popękane etui źle o nas świadczą. Odbieramy telefon i słyszymy: „ZAJMĘ DOSŁOWNIE DWIE MINUTKI”, a okazuje się, że z dwóch zrobiło się piętnaście. Dzwoniąc do kogoś, warto na początku określić faktyczny czas rozmowy. Można powiedzieć: „Myślę, że załatwienie tej sprawy zajmie nam około 15 minut, czy zechce mi pani poświęcić teraz ten czas?”. A i „czy pani zechce” jest dużo grzeczniejsze niż „czy pani może”, bo ktoś może móc, a nie musi chcieć. Nie dzwoń 4 razy z rzędu. Gdy ktoś nie odebrał naszego połączenia, możemy je ponowić po godzinie. Nieodebrane połączenie to wystarczający sygnał, że ktoś nie może rozmawiać, nie potrzebujemy usłyszeć w słuchawce: „Przepraszam, nie mogę teraz rozmawiać”. Warto rozważyć automatyczną wiadomość sms, wysłaną, gdy nie możemy odebrać, o treści np.: „Oddzwonię” lub „Proszę o kontakt po godzinie…”. Zerwane połączenie. W przypadku, gdy połączenie telefoniczne zostanie zerwane, oddzwania osoba, która je zainicjowała. To bardzo wiele ułatwia, przede wszystkim nie doprowadza do sytuacji, w której obie strony jednocześnie wykonują połączenie i każde z nich słyszy w słuchawce sygnał, że linia jest zajęta. Smsy i komunikatory w komunikacji biznesowej mają się wyjątkowo dobrze. To dobre rozwiązanie w kontaktach biznesowych, kiedy relacje są już ugruntowane i oparte o szacunek i profesjonalizm. Zwróćmy uwagę na polskie znaki, ortografię i przecinki. Ci, którzy o nich zapominają, tworzą czasem takie smsy, że trudno domyślić się, o co chodzi. Przecinek albo jego brak naprawdę robi różnicę. Operować nie wolno, czekać! Operować, nie wolno czekać! Twoja stara piła jest w piwnicy. Twoja stara piła, jest w piwnicy. Jak kończyć rozmowę telefoniczną? Grzeczne i zgodne z zasadami etykiety zakończenie rozmowy telefonicznej to np.: „Dziękuję za poświęcony czas, do widzenia”. Nie będę mówił „Do widzenia”, bo przecież ja się z nim nie zobaczę. „Do widzenia” traktujemy jako zwrot grzecznościowy, a nie faktyczny stan rzeczy, że się z kimś zobaczymy. Przecież jak wchodzimy do sklepu, a mamy gorszy dzień, nie mówimy: „Dzień zły”. Gdy jesteśmy już w bliższej relacji, możemy użyć: „Do zobaczenia”, „Do usłyszenia”, „Trzymaj się”. Dbajmy o to, aby w komunikacji, nie tylko biznesowej, na pierwszym miejscu zawsze był człowiek, a telefon, komunikator niech będzie dla nas tylko narzędziem wspierającym wzajemną komunikację, aby była nie tylko efektywna, ale przede wszystkim udana.
OMEGA 1 | 2024 16 _FIRMY RODZINNE OMEGA 2 | 2023
OMEGA 1 | 2024 17 W każdej firmie rodzinnej, nawet najlepiej prosperującej, występują konflikty. Czasami ograniczają się one do drobnych nieporozumień, innym razem mogą prowadzić do poważnych wewnętrznych rozłamów. Konflikty te znacząco wpływają na relacje między członkami rodziny, zwłaszcza tych prowadzących wspólny biznes. TEKST: EWA WIĘCEK-JANKA, DR HAB. INŻ., PROFESORA POLITECHNIKI POZNAŃSKIEJ, PSYCHOLOŻKA, COACHKA, WŁAŚCICIELKA MARKI „EWE.R CZŁOWIEK I BIZNES”, PRZEWODNICZĄCA KN FABERNET, EKSPERTKA INSTYTUTU BIZNESU RODZINNEGO | ZDJĘCIA: UNSPLASH Nawigacja w burzy: przekształcanie konfliktów w siłę napędową sukcesji w firmach rodzinnych FIRMY RODZINNE_ PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024
OMEGA 1 | 2024 18 _FIRMY RODZINNE W harmonijnych rodzinach i przedsiębiorstwach rodzinnych spory pojawiają się rzadziej, są mniej intensywne i mogą przyczyniać się do zdrowego procesu rozwoju firmy. Natomiast w firmach rodzinnych, gdzie występują liczne problemy, konflikty są na porządku dziennym i mogą destrukcyjnie wpływać na przyszłość przedsiębiorstwa. Mogą występować konflikty bez wyraźnych przyczyn lub dotyczące kluczowych aspektów działalności firmy, takich jak strategia biznesowa, podział odpowiedzialności czy kwestie sukcesji. KONFLIKT W KONTEKŚCIE BIZNESU RODZINNEGO Zanim jednak przyjrzymy się bliżej tym zjawiskom, warto zdefiniować konflikt w kontekście biznesu rodzinnego. Konflikt taki wynika z różnic w potrzebach, poglądach i oczekiwaniach poszczególnych członków rodziny zaangażowanych w firmę. Każdy konflikt generuje negatywne napięcie emocjonalne, które może przekładać się na działalność przedsiębiorstwa. Najgorsze skutki dla firmy mają konflikty nierozwiązane, które prowadzą do długotrwałych napięć i mogą zagrażać ciągłości działalności. Przyczyny konfliktów w firmach rodzinnych mogą być różnorodne, począwszy od codziennych spraw operacyjnych, po strategiczne decyzje dotyczące przyszłości firmy. Dodatkowym czynnikiem może być sytuacja osobista członków rodziny, ich zainteresowania i aspiracje, które mogą nie zawsze pokrywać się z oczekiwaniami biznesowymi ich samych oraz pozostałych członków rodziny.
OMEGA 1 | 2024 19 FIRMY RODZINNE_ W procesie sukcesji w firmach rodzinnych można wyróżnić dwa typy konfliktów: dezintegrujące i integrujące. Konflikty dezintegrujące opierają się na niedomówieniach i niepewności, mogą prowadzić do wzajemnych oskarżeń i braku szczerości. Takie konflikty często są jednostronne i nikt nie chce wziąć na siebie odpowiedzialności za ich rozwiązanie. Przesyłanie sprzecznych komunikatów może prowadzić do błędnego koła nieporozumień i irytacji, które w końcu oddalają członków rodziny od siebie i mogą zniszczyć firmę. Z kolei konflikty integrujące charakteryzują się otwartą komunikacją na temat konkretnych kwestii. Członkowie rodziny nie ranią się nawzajem, szanują siebie i wspólnie dążą do rozwiązania problemów, co sprzyja budowaniu zaufania i zrozumienia, kluczowych w procesie przekazywania firmy następnemu pokoleniu. Przyczyny konfliktów w firmach rodzinnych mogą być różnorodne, począwszy od codziennych spraw operacyjnych, po strategiczne decyzje dotyczące przyszłości firmy. Dodatkowym czynnikiem może być sytuacja osobista członków rodziny, ich zainteresowania i aspiracje, które mogą nie zawsze pokrywać się z oczekiwaniami biznesowymi ich samych oraz pozostałych członków rodziny. W procesie sukcesji konflikty mogą wystąpić między założycielem/właścicielem a sukcesorami, między rodzeństwem współdziałającym w firmie, a także pomiędzy różnymi pokoleniami. Rodzeństwo może konkurować o pozycję i wpływy w firmie, dzieci mogą mieć różne wizje na temat przyszłości przedsiębiorstwa w porównaniu do założycieli, a spory pokoleniowe mogą powstawać na tle różnic w wartościach i podejściu do zarządzania. ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW Rozwiązania konfliktów w kontekście sukcesji w firmach rodzinnych wymagają szczególnej uwagi i delikatności. Zazwyczaj najlepszym sposobem jest otwarta komunikacja oraz próba zrozumienia perspektyw wszystkich zaangażowanych stron. Warto stosować metody mediacji lub doradztwa rodzinnego, aby pomóc w rozwiązaniu konfliktów w sposób konstruktywny. W kontekście sukcesji konflikt dezintegrujący może doprowadzić do poważnych kryzysów, nie tylko osobistych, ale także biznesowych, które mogą zahamować wzrost firmy lub nawet spowodować jej upadek. Konflikty te często wynikają z braku jasnych zasad dotyczących procesu sukcesji, niezdefiniowanych oczekiwań oraz zaniechania wdrożenia struktur zarządzania konfliktami. Konflikt integrujący w kontekście sukcesji może przyczynić się do umocnienia firmy rodzinnej poprzez rozwijanie zdolności do rozwiązywania problemów, lepszego planowania i komunikacji. Taki rodzaj konfliktu może służyć jako narzędzie do wyjaśniania nieporozumień i budowania wspólnej wizji przyszłości firmy. Ważne jest, aby pamiętać, że konflikty w firmie rodzinnej mogą mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Kluczowe jest poszukiwanie kompromisu i wspólnych rozwiązań, które zadowolą wszystkich członków rodziny zaangażowanych w biznes. W procesie sukcesji, gdzie emocje często są na najwyższym poziomie, niezbędne jest zachowanie spokoju i obiektywności. Każdy konflikt w firmie rodzinnej można rozwiązać, ważne są dobra wola i otwartość na dialog ze strony wszystkich członków rodziny. Uznanie, że każdy może mieć inne, ale ważne punkty widzenia, jest pierwszym krokiem do budowania silnej i zjednoczonej firmy rodzinnej, która przetrwa kolejne pokolenia. Rozwiązania konfliktów w kontekście sukcesji w firmach rodzinnych wymagają szczególnej uwagi i delikatności. Ewa Więcek-Janka Przewodnicząca Rady Naukowej Sieci Badaczy Firm Rodzinnych FaBeRNET. Profesor Politechniki Poznańskiej, doktor habilitowana w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości, magister psychologii, inżynier zarządzania. Kieruje Katedrą Marketingu i Rozwoju Organizacji na Wydziale Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej. Od 2002 roku zajmuje się problematyką funkcjonowania firm rodzinnych. Opublikowała blisko 200 publikacji w czasopismach naukowych. Wyniki swoich badań prezentowała na kilkudziesięciu konferencjach naukowych w kraju i za granicą. Odbyła dziesięć staży zagranicznych na światowych uczelniach. Jednocześnie jest ekspertem Instytutu Biznesu Rodzinnego z ponad 20-letnią praktyką, wspiera w rozwoju sukcesorów, prowadzi mediacje, przeprowadza procesy sukcesyjne. Jest członkinią: Fundacji Firm Rodzinnych, Polskiego Naukowego Towarzystwa Marketingu oraz Towarzystwa Zarządzania Produkcją.
OMEGA 1 | 2024 20 _DOBRZE WIEDZIEĆ – Mamo, co będzie, gdy umrę? – Ubieraj się szybciej, bo spóźnimy się do przedszkola! To moje wspomnienie z dzieciństwa i potem macierzyństwa. Czy wszyscy mamy za sobą podobne rozmowy? Prawdopodobnie tak. Od najmłodszych lat rodzice roztaczają nad dziećmi klosz ochronny, temat śmierci stanowi tabu. Nie chcemy, aby nasi bliscy, a zwłaszcza dzieci, przeżywały tzw. trudneemocje,unikamyichudziałuwceremoniachpogrzebowych, a przecież śmierć jest naszym przeznaczeniem. Dlaczego tak łatwo nam mówić o życiu, a tak trudno o śmieci? Jest kilka przyczyn. TEKST: AGATA BARYŁA | ZDJĘCIE: UNSPLASH Porozmawiajmy o śmierci przy śniadaniu PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024
OMEGA 1 | 2024 21 DOBRZE WIEDZIEĆ_
OMEGA 1 | 2024 22 _DOBRZE WIEDZIEĆ ŚMIERĆ I POPCORN Paradoksem jest, że każdego dnia dotykamy śmierci. Jest jednym z najpopularniejszych clickbaitów. Przykuwa uwagę czytelnika, widza, fascynata gier komputerowych. Konsumujemy temat kresu życia w wersji fabularnej. Zupełnie jakby to nigdy nie miało nas spotkać. Chcemy zażywać wiecznej radości, spokoju, zabawy i szczęścia. Bawimy się śmiercią w święto Halloween, jednocześnie separując ją, by nie zakłócała ostatecznością fajnego życia. NIEŚMIERTELNOŚĆ Rozwój medycyny, coraz to nowsze odkrycia naukowe sukcesywnie skracają listę chorób śmiertelnych. Wygrywamy z dotychczas terminalnymi diagnozami. Triumfujemy nad śmiercią. Wiele chorób, jeszcze do niedawna śmiertelnych, da się przecież wyleczyć. Niedługo może wszystkie? Skoro za moment staniemy się nieśmiertelni, po co zajmować się śmiercią? INDYWIDUALIZM Kolejne pokolenia indywidualistów stawiają na oddzielność, odrębność, ochronę prywatności. Niezależność rozumiemy jako czynienie wszystkiego samodzielnie, w zaciszu domów, nasze życie jest tylko nasze. Prywatyzujemy także śmierć. Nie ma o czym rozmawiać, to moja, jej, jego sprawa. Rozmawiamy o emocjach, ale na tym koniec. Publiczne przeżywanie nie wchodzi w grę. Śmierć to prywatna sprawa. SEKULARYZACJA Niechęci do rozmów o śmierci sprzyja także sekularyzacja. Cokolwiek nie mówić o religiach, to one właśnie dotychczas kodowały nas kulturowo, objaśniały, jak mówić, rozumieć, przeżywać śmierć. Jak ją ukoić, dawać i przyjmować otuchę, pocieszenie. Religijne sakramenty, ceremoniały zmonopolizowały odpowiedzi na pytania o przeżywanie śmierci, troski, oswojenie bólu, straty. Co więc mamy, rezygnując z religii? Tę funkcję przejmują gabinety terapeutyczne, programy społeczne adresowane do dzieci, młodzieży i dorosłych. Pojawia się coraz więcej propozycji, które tę lukę wypełniają. Odpowiadają na ludzką, głęboko schowaną potrzebę wspólnotowego przeżywania smutku i podejmowania prób zrozumienia co się z nami dzieje w kontakcie ze śmiercią. NIE DAM SIĘ ŻAŁOBIE! Jesteśmy bohaterami własnego życia. Zamiast przeżywać żałobę, bohatersko od niej… uciekamy. Jest dla nas kolejnym problemem do zneutralizowania. Zażywamy środki uspokajające, czytamy poradniki,
OMEGA 1 | 2024 23 DOBRZE WIEDZIEĆ_ Agata Baryła Dyplomowana coachka, mentorka, mistrzyni ceremonii świeckich, kulturoznawczyni, dziennikarka, wykładowczyni na Wydziale Zarządzania WSB Merito w Poznaniu i Gdańsku. Specjalizuje się w komunikacji społecznej, interpersonalnej, interkulturowej. Interesuje się tanatologią i antropologią śmierci. Prowadzi indywidualny i grupowy coaching rozwojowy i żałoby, warsztaty i szkolenia z zakresu praktyk antyprzemocowych, antymobbingowych, standardów ochrony dzieci, przeciw przemocy ekonomicznej. Współtworzy podcasty/debaty oraz webinaria szkoleniowe i publicystyczne. Autorka poradnika dla poczatkujacych o empatycznej komunikacji:„Nie tym tonem! Czyli okiełznac hejtera” oraz felietonów pisanych do najstarszego dziennika na Pomorzu Zachodnim „Kuriera Szczecinskiego”. rzucamy się w wir obowiązków. Dezynfekujemy żałobę, licząc, że zniknie, a ona odejdzie dopiero wtedy, gdy zafunduje nam wszystkie etapy bez wyjątku. Dlatego właśnie oprócz dania sobie czasu, warto mieć świadomość nieuchronności procesu, przez który przechodzimy. Cierpienie jest emocją jak każda inna, sygnalizuje o tym, w czym i jak uczestniczymy. Jest informacją z ciała i duszy. Mówi nam: hej, stało się, to jest ok, że tak czujesz, pozwól sobie świadomie przeżyć cierpienie. Dotknij to, przytul, zrozum, że jest nieodzowne, pozwól temu się wyczerpać i odejść. KIEDYŚ BYŁO INACZEJ Dziś boimy się widoku zmarłej osoby, nie dotykamy jej, uważamy, że to jest przerażające, a przecież nie tak dawno, bo jeszcze w pierwszej połowie XX wieku, bliscy umierali w domach, obrzęd opiekowania się ciałem, obmywania i ubierania oswajał ze śmiercią. Obecnie śmierć stała się sterylna, nierealna bardziej niż kiedykolwiek. Różnie reagujemy podczas próby rozmów o śmierci. Albo ją nieudolnie zagadujemy, bo brakuje nam słów, albo milczymy. Empatycznie milczeć także nie potrafimy, więc zmieniamy temat na wygodniejszy, milszy, odciągający uwagę. Próbę oswajania rozmów o śmierci podjął Michael Hebb, autor książki: „Let’s Talk about Death (over Dinner). An Invitation and Guide to files Most Important Conversation”. Jego badania pokazały, że mimo iż większość Amerykanów woli umrzeć w domu, tak się nie dzieje, bo o tym nie rozmawiają. Stworzył usługę Kolacji śmierci #deathdinners, podczas której uczestnicy podejmują się rozmów o odchodzeniu. W Polsce również istnieją społeczności, które oferują podobne wydarzenia. Instytut Dobrej Śmierci praktykuje stworzoną w 2011 roku przez Jona Underwooda i jego mamę Sue Barsky Reid społeczną franczyzę – Death Cafe. To bezpłatna przestrzeń wymiany myśli i rozważań o śmierci. Dlaczego o tym piszę? Bo czas pochylić się nad alternatywnymi formułami, by od nowa nauczyć się myśleć i rozmawiać o śmierci, tak samo, jak o życiu. Zwłaszcza, że jak twierdzi Hebb: „Klinicznie udowodniono, że mówienie o śmierci czyni nas zabawniejszymi”. Jak zacząć rozmawiać o śmierci? Na początek wrócić do starego, dobrego dialogu wewnętrznego, porozmawiać ze sobą. Oswoić odpowiedzi na pytania: gdybym mogła przedłużyć swoje życie, to o jak długo? Jak może wyglądać moja śmierć? Jak chcę być wspominana? Jak mają być ubrani żałobnicy? Podobnie przecież myślmy o organizacji radosnych wydarzeń w naszym życiu. Z pomocą w oswojeniu kresu życia przychodzą relatywnie młode dyscypliny humanistyczne – tanatologia czy antropologia śmierci. Nauki te „przyglądają się” postawom wobec śmierci, lękom i niepokojom, negatywnym skutkom mentalnego ignorowania śmierci. Ze śmiercią jest trochę podobnie jak z feminatywami. Już kiedyś nam się przydarzały, a jednak wyparte z codzienności stały się obce, niewygodne. Warto więc przypomnieć, że starożytni Grecy i Rzymianie, a także średniowieczni chrześcijanie, byli pogodzeni ze swoją śmiertelnością. Grecy zamiast „ludzie” mawiali „śmiertelni”, traktując te zwroty niemal synonimicznie. Niechęci do rozmów o śmierci sprzyja także sekularyzacja. Cokolwiek nie mówić o religiach, to one właśnie dotychczas kodowały nas kulturowo, objaśniały, jak mówić, rozumieć, przeżywać śmierć. Jak ją ukoić, dawać i przyjmować otuchę, pocieszenie.
OMEGA 1 | 2024 24 _DOBRZE WIEDZIEĆ Jak otoczyć klienta opieką i jednocześnie chronić siebie w kontakcie z czyimś bólem? To są ważne i potrzebne pytania, nie tylko w perspektywie zawodowej. Rzadko potrafimy świadomie i skutecznie wspierać osoby w żałobie, a i osoby, które doświadczyły straty, nie wiedzą, jak prosić o pomoc, czego rzeczywiście potrzebują, a co pogarsza ich stan. TEKST: AGATA BARYŁA | ZDJĘCIE: UNSPLASH Jak rozmawiać z klientem w żałobie? Żałoba to bardzo indywidualny i intymny stan, więc odpowiedzią na te pytania mogą być dwa uniwersalne słowa: empatia i asertywność, czy jednak rozumiemy ich znaczenie? Empatię zdarza się nam mylić z ofiarnością i współodczuwaniem, a asertywność z tupetem. Świetnie objaśnił znaczenie słowa empatia psycholog, Marshall Rosenberg, twórca pięknej idei Porozumienia bez przemocy (Nonviolent Communication NVC), do której poznania serdecznie zachęcam. Według niego empatia nie jest tożsama ze współczuciem. Nie są to synonimy. Empatia jest obecnością, towarzyszeniem tu i teraz osobie potrzebującej, uważnym wglądem w jej sytuację, troskliwym PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024
OMEGA 1 | 2024 25 DOBRZE WIEDZIEĆ_ uczestniczeniem. W przeciwieństwie do współodczuwania nie identyfikujemy się z tymi emocjami, nie filtrujemy ich przez pryzmat własnych doświadczeń. To diametralna różnica, bo pozwala nam usłyszeć i zaobserwować niezaburzony niczym intymny wachlarz emocji i prawdziwe potrzeby drugiej osoby. Można ten proces porównać do bycia troskliwym badaczem. Wyłączamy swoje ego, włączamy obserwatora z otwartym umysłem. To dość trudna umiejętność, podobnie jak bycie asertywnym. Nie każda forma stawiania granic jest z nią tożsama, np. gdy robimy to w sposób pozbawiony szacunku dla siebie i/lub innych. Właśnie w zachowaniu balansu między empatią i asertywnością widzę receptę na skuteczne wsparcie osób w żałobie. Dopiero wtedy, gdy posiądziemy umiejętność równoważenia tych dwóch kompetencji społecznych w kontakcie z drugim człowiekiem, możemy myśleć o profesjonalnym prowadzeniu klienta. BEZPIECZNA STREFA KLIENTA Warto pamiętać, że obie umiejętności służą kreowaniu bezpiecznej strefy tak dla klienta, jak i dla nas, stanowią ochronę naszego pola psychologicznego. Empatia pomoże nam fachowo wejrzeć w sytuację klienta, a asertywność stawiać każdej ze stron procesu zdrowe granice. Kiedy pomocna jest asertywność? Zdarza się, w procesie coachingowym, że klient oczekuje od nas gotowych rozwiązań, doradzania i odpowiedzi na pytanie: „Co mam teraz zrobić?”. Gdy zaczynamy mieć poczucie obowiązku permanentnego bycia do dyspozycji klienta, przyjmujemy rolę doradcy, jest to moment na wgląd w siebie i superwizję. Dawanie gotowych rozwiązań stanowi wygodny, uzależniający, emocjonalny bypass. Przez to jednak, że nie będzie rozwiązaniem wypracowanym przez klienta, nie nauczy go tego, jak się sobą zaopiekować, nie będzie go wspierać. W mojej pracy często słyszę: „Podpowiedziałabyś coś, a nie tylko pytasz! Na pewno znasz takie sytuacje”. Mówię wtedy, że owszem, mogę powiedzieć, jak ja bym zrobiła, ale każdy żyje swoim życiem i nie wiem, jak konkretne rozwiązanie zadziała u kogoś innego. Należy rozważyć wspólnie kilka opcji i poszukać, która jest nasza. Branie odpowiedzialności za siebie jest ważne. Korzystanie z gotowych podpowiedzi jest jej unikaniem. Inaczej jest w relacji pracownik domu pogrzebowego, czy mistrz ceremonii, a klient w żałobie. Choć to przestrzeń gdzie bierzemy odpowiedzialność za to, jak potoczy się rozmowa i jak będzie czuł się klient, gotowe, sprawdzone i skuteczne rozwiązania są jak najbardziej pomocne. W pracy z osobami w żałobie istotne jest uświadomienie im, jaka jest nasza rola. Omówienie krok po kroku wszystkiego co się zadzieje i bieżące zebranie feedbacku, czy dobrze jesteśmy rozumiani. Przy tym należy mieć na uwadze, że każdy kontakt z cierpieniem drugiego człowieka to wysiłek emocjonalny, bez względu na to, ile lat pracujemy w tym zawodzie i co nam się wydaje. Dlatego ważne jest monitorowanie samopoczucia oraz dbanie o mentalne przygotowanie personelu każdego szczebla, wyposażenie w narzędzia coachingowe i zapobiegające wypaleniu zawodowemu. W pracy z osobami w żałobie istotne jest uświadomienie im, jaka jest nasza rola.
OMEGA 1 | 2024 26 _DOBRZE WIEDZIEĆ Świat to ring, a na nim trwa nierówna walka śmierci z życiem. Im dłużej znajduję się z naszymi podopiecznymi na tej wąskiej granicy życia i śmierci, tym widzę to coraz wyraźniej. TEKST: ELWIRA LIEGMAN | ZDJĘCIE: UNSPLASH ŻAŁOBA Nokaut w walce określany jest jako niezdolność do podjęcia dalszej walki w określonym czasie, zwykle dziesięciu sekund odliczanych przez sędziego. Najczęściej ma miejsce w wyniku utraty przytomności, zamroczenia, wyczerpania bądź kontuzji. Tak się czują ci, którym przyszło się zmierzyć z informacją o śmierci bliskiej osoby. Często to szok, niedowierzanie, wyparcie, blokada umysłu pt. „to niemożliwe, na pewno to tylko straszny sen”. Świat w tym momencie dla tej osoby się zatrzymuje, jakby dostała cios, który przenika ciało, psychikę, duszę. Czasem nie ma siły, żeby samodzielnie wstać. Dlatego jesteśmy my – niosący poMOC. Zespół specjalistów centrum eMOCja to ludzie, którzy wiedzą, jak podać rękę i pomóc wstać, i jak trwać przy poranionej, obolałej osobie. O mojej pracy, o codziennym doświadczaniu straty, o towarzyszeniu drugiemu człowiekowi w żałobie, w kryzysie emocjonalnym opowiem podczas FUNERAL FORUM, które odbędzie się 19 i 20 kwietnia w Poznaniu. KONIEC, POCZĄTEK I CZAS Gdy przeciwniczką na ringu jest śmierć, wcześniej czy później przegramy… bo w tej dyscyplinie ona dyktuje zasady. Naszym zdaniem przychodzi zawsze nie w porę, ale mam wrażenie, że według niej zawsze na czas. PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024 Śmierć bliskiej osoby jest jak nokaut. Upadamy na ringu życia, a świat o dziwo się nie zatrzymuje, jakby publiczność się nie zorientowała, że to już koniec…
OMEGA 1 | 2024 27 DOBRZE WIEDZIEĆ_ CZAS. Jakże niedoceniany, gdy się go ma. Często słyszę od podopiecznych eMOCji: „ile bym dał, żeby móc użyć innych słów przy ostatnim pożegnaniu”, „gdybym mogła go jeszcze zobaczyć przez 5 min., powiedziałabym, że kocham i że za wszystko przepraszam”. Boimy się śmierci, bo ona pyta o życie. Nie chcemy o niej rozmawiać, bo rozmowa o niej wręcz zmusza nas do refleksji nad tym, jak żyjemy. No właśnie, czy dziś mógłby być ostatni dzień Twojego życia? DZIŚ to dobry czas, żeby zadać sobie pytania: „czym dla mnie jest śmierć”, „czy jest coś potem, czy to koniec”, „czy człowiek to tylko ciało, czy coś więcej”. Porozmawiać z dziećmi o przemijaniu i o tym, że każdy z nas kiedyś umrze. Tak, rozmawiajmy o śmierci, zanim przyjdzie. To wiele ułatwia w późniejszym przeżywaniu choroby, śmierci i żałoby. Takie rozmowy z bliskimi, w prawdzie, często przestawiają zwrotnicę naszych priorytetów. Sprawiają, że przypominamy sobie o rzeczach najważniejszych, o wartościach, w które wierzymy i którymi chcemy się kierować w życiu. W eMOCji mówimy, że śmierć nie kończy relacji z osobą, która umarła, ale ją zmienia. Uczymy się, niezależnie od wiary i poglądów, żyć w nowej rzeczywistości. To pocieszające, że specjaliści eMOCji udowadniają w podróży przez żałobę z podopiecznymi naszego Centrum, że pomimo śmierci da się przeprosić, jest możliwe przebaczenie, powiedzenie „kocham”, ale także wypowiedzenie złości i żalu do osoby, która umarła. To dowód na to, że paradoksalnie zmarła osoba – żyje, a relacja ulega wciąż zmianie. NIE WALCZ ZE ŚMIERCIĄ. TAŃCZ Z ŻYCIEM. Codzienne przebywanie na granicy życia i śmierci w prowadzonym także przez nas Hospicjum Pomorze Dzieciom pokazało mi, że śmierć posługuje się innym, niż ten nasz ludzki, miernikiem czasu. Pod naszą opieką umierają dzieci w różnym wieku. Od młodych dorosłych po dzieci tak maleńkie, że chciałoby się je uchronić od najdrobniejszego hałasu, powiewu zimnego wiatru, a tu… przyszło im umrzeć. Iskierka zgasła. Niepojęta to tajemnica. To chyba najmniej zrozumiała po ludzku śmierć. Towarzyszymy rodzinie, łagodzimy ból cielesny, psychiczny i duchowy… Nauczeni, że nie wiemy, naprawdę po tylu latach nie wiemy, kiedy nastąpi ten OSTATNI wdech i wydech… Dlatego staramy się żyć chwilą. To hospicyjne dzieci pokazują nam, jak to robić, jak cieszyć się drobiazgami: smakiem truskawki, zapachem cynamonu, ciepłym kocem, obecnością, życiem… Tak jakby chciały nam powiedzieć: „na ringu nie zapominaj o przeciwniku, ale wytworzoną do walki energię przekieruj na życie”. I może nie ma tu wygranych i przegranych, a śmierć wcale nie stoi w kontrze do życia? Bo to, co następuje po niej, wciąż pozostaje wielką tajemnicą. Dziękując podopiecznym za zaufanie, zespołowi eMOCji za niesienie ulgi w cierpieniu z życzeniami PEŁNI ŻYCIA na nadchodzący CZAS. Elwira Liegman dyrektor Holistycznego Centrum Wsparcia po Stracie eMOCja Holistyczne Centrum Wsparcia po Stracie eMOCja powstała dla osób przeżywających żałobę, a także dla osób będących w terminalnej fazie choroby i ich bliskich. Propozycje wsparcia: • indywidualne wsparcie psychologiczne (jednorazowe lub cykl spotkań), • zamknięte grupy wsparcia, • otwarte grupy wsparcia, • zajęcia okołoterapeutyczne, • indywidualne wsparcie duchowne (jednorazowe lub cykl spotkań), • spotkania wspierające zespoły branży medycznej i pogrzebowej. Świadczymy usługi najwyższej jakości – zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Spotkania odbywają się stacjonarnie lub online. Zadzwoń, napisz. Formę wsparcia dostosowujemy do indywidualnych potrzeb. www.centrumemocja.pl Pomoc oferowana przez specjalistów Centrum eMOCja jest DARMOWA. Możesz dobrowolnie wesprzeć działania. nr konta: 33 1090 1098 0000 0001 2428 2268 tytuł przelewu: Centrum eMOCja
OMEGA 1 | 2024 28 _CZAS NA MARKETING Home staging to profesjonalne urządzenie i dekorowanie przestrzeni, tak aby maksymalnie wyeksponować potencjał nieruchomości, przyciągnąć uwagę potencjalnych klientów oraz zwiększyć szansę na szybką i zyskowną transakcję. Jest to niezwykle skuteczne narzędzie marketingowe w branży nieruchomości, ale nie tylko… TEKST: SANDRA KOSMALA | ZDJĘCIA: ECOPROPERTY Home staging biura. Istotne narzędzie marketingowe
OMEGA 1 | 2024 29 OMEGA 1 | 2023 Dlaczego dobrze zaprojektowane biuro jest kluczem do sukcesu firmy? Czyli rola home stagingu w tworzeniu profesjonalnego wizerunku. W dzisiejszym dynamicznym świecie biznesu pierwsze wrażenie ma bardzo kluczowe znaczenie. Od momentu, gdy klient, partner biznesowy lub potencjalny pracownik przekroczy próg biura, musi czuć się komfortowo, być zaopiekowany, powinien czuć pełen profesjonalizm i najwyższą możliwą estetykę. Dlatego tak ważne znaczenie ma dobrze zaprojektowane biuro wspierane przez praktykę znaną jako home staging, co staje się coraz bardziej oczywiste dla firm dążących do osiągnięcia sukcesu. „PROFESJONALNE WRAŻENIE” TO PIERWSZY KROK DO BUDOWY POZYTYWNEGO WIZERUNKU. Zarówno dla klientów, jak i pracowników pierwsze wrażenie jest kluczowym czynnikiem w budowaniu zaufania i lojalności. Dobrze zaprojektowane biuro, które odzwierciedla wartości i estetykę firmy, jest niezwykle istotne dla tworzenia profesjonalnego wizerunku. Klienci podświadomie oczekują, że serce firmy, które stanowi schludne, zadbane biuro, będzie odzwierciedleniem wysokiej jakości usług, jakie ona oferuje, co skutecznie przyciąga ich uwagę, pozostawiając miłe wrażenie. Klienci znacznie szybciej decydują się na podjęcie współpracy z firmą, która dba o wygląd swojego otoczenia. W ten sposób dobrze zaprojektowane biuro staje się swoistą wizytówką firmy, budując zaufanie oraz prezentując jej kulturę, wartości i zaangażowanie w komfort pracowników i klientów. CZAS NA MARKETING _
OMEGA 1 | 2024 30 HOME STAGING: NARZĘDZIE DO KREOWANIA PRZESTRZENI BIUROWEJ Właśnie tutaj z pomocą przychodzi home staging, praktyka znana głównie z branży nieruchomości, która polega na profesjonalnym urządzaniu i dekorowaniu przestrzeni w celu maksymalnego wyeksponowania jej potencjału. W kontekście biur home staging odgrywa kluczową rolę w kreowaniu estetycznej i funkcjonalnej przestrzeni, która spełnia zarówno potrzeby pracowników, jak i klientów. W konkurencyjnym środowisku biznesowym dobrze zaprojektowane biuro może być różnicującym czynnikiem, który wyróżnia firmę na tle konkurencji. Home staging biura może obejmować zarówno drobne zmiany, takie jak odświeżenie koloru ścian, wymiana oświetlenia, dodanie roślin i dekoracji, jak i większe ingerencje, takie jak remont, zmiana układu pomieszczeń, wymiana mebli i sprzętu. Trzeba również zadbać o to, by biuro było nowoczesne, stylowe, komfortowe i dopasowane do charakteru i profilu firmy, która ma się w nim lokalizować. Home staging pozwala na pokazanie zalet i możliwości firmy, takich jak lokalizacja, bezpieczeństwo, infrastruktura, parking itp., a także pomaga zminimalizować wady i niedoskonałości nieruchomości, w której znajduje się biuro, takie jak brak udogodnień, hałas itp. Korzyści z dobrze urządzonego biura są bardzo ważne, ponieważ wpływają na wiele aspektów pracy i biznesu. Dobrze urządzone biuro poprawia wydajność i kreatywność pracowników, ponieważ zapewnia _CZAS NA MARKETING Korzyści z dobrze urządzonego biura są bardzo ważne, ponieważ wpływają na wiele aspektów pracy i biznesu. Sandra Kosmala
OMEGA 1 | 2024 31 im komfortowe i ergonomiczne warunki pracy, sprzyja koncentracji i współpracy, zwiększa satysfakcję i motywację pracowników, pokazując im, że są doceniani i szanowani. Stylowe i eleganckie wnętrza budują poczucie dumy i przynależności, podnoszą morale i zaangażowanie, poprawiają wizerunek i prestiż firmy, ponieważ odzwierciedlają jej wartości i kulturę, podkreślają jej profesjonalizm i wiarygodność oraz wyróżniają na tle konkurencji, przyciągając uwagę i zainteresowanie mediów, partnerów i inwestorów. Dlatego ważne jest, aby klient czuł się dobrze w biurze, ponieważ to wpływa na jego decyzję o współpracy, na jego zadowolenie i lojalność wobec firmy oraz na jego rekomendację i opinie o firmie. Klient, który czuje się dobrze w biurze, jest bardziej skłonny do nawiązania i podtrzymania współpracy, do polecania firmy oraz do powrotu i ponownego skorzystania z jej usług. Home staging biura to nie tylko trend, ale również istotne narzędzie marketingowe, które pomaga firmom w kreowaniu profesjonalnego wizerunku i budowaniu pozytywnych relacji z klientami i pracownikami. Dbałość o estetykę i komfort w przestrzeni biurowej może przynieść liczne korzyści, które mają kluczowe znaczenie dla sukcesu firmy w dzisiejszym konkurencyjnym świecie biznesu. Serdecznie zapraszamy do skorzystania z usług profesjonalnej home stagerki, członkini Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Home Stagerów, która świadczy usługi na najwyższym poziomie, sprawiając, że każde wnętrze nabierze nowego charakteru i wyróżni się na tle innych. CZAS NA MARKETING _
OMEGA 1 | 2024 32 _CZAS NA MARKETING Budowanie społeczności wokół marki Media społecznościowe stanowią podstawę strategii marketingowej w każdej branży, w tym również w branży funeralnej. Pomimo że wydaje się to być bardzo wrażliwa sfera dla działań promocyjnych, dobranie i odpowiednie wykorzystanie narzędzi komunikacji cyfrowej może w znaczący sposób pozytywnie wpłynąć na rozwój marki, budowanie relacji z klientami i kreowanie pozytywnego wizerunku firmy. TEKST: PATRYCJA PIOTROWIAK | ZDJĘCIA: ARCHIWUM PRYWATNE PRELEGENT OMEGA FUNERAL FORUM 2024
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz