OMEGA 2/2021

OMEGA 2 | 2021 8 _TREND BOOK O tym się mówi Inne formy pochówku, regulacja opłat cmentarnych Dość powszechną opinią jest, że Ustawa z 31 stycznia 1959 r. w zasadniczej treści oparta na postanowieniach Ustawy z dnia 17 marca 1932 r. o chowaniu zmarłych i stwier - dzaniu przyczyn zgonu, jest anachroniczna, zawiera luki prawne i nie przystaje do zmian i oczekiwań społecznych. Choć temat co i rusz rozgrzewa media i opinię publiczną, niestety, od wielu lat nie udaje się jednak nic zmienić. Ostatnie próby podjęto bodajże w roku 2018, wcześniej w 2015 i 2017. Kościół katolicki nie zgodził się wówczas na przechowywanie prochów zmarłych poza cmentarzami lub świątyniami, a tym bardziej na ich rozsypywanie czy przerabianie na pamiątki, biżuterię czy inne przedmioty. 25 stycznia 2021 r. posłanka Monika Falej (Lewica) złożyła w Sejmie projekt ustawy o zmianie ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Projekt nie był konsultowany społecznie. Zakłada on, w dużym skrócie, że prochy osoby zmarłej będą mogły trafić do biourny zawierającej nasiona lub sadzonki roślin i być pochowane w ogrodzie pamięci lub zostać rozsypane na polu pamięci (zarówno ogrody, jak i pola pamięci miałyby znajdować się tylko na terenie cmentarzy), lub trzymane w miejscu zamieszkania bliskich osoby zmarłej. Projekt szczegółowo ujmuje wiele aspektów związanych z przechowywaniem urn z prochami oraz możliwością rozsypywania prochów, reguluje również kwestie opieki nad drzewami stano - wiącymi żywy pomnik posadzony w miejscu złożenia biourn (drzewa pamięci), a także ścisłego ewidencjono - wania miejsc i osób przechowujących prochy w domu. Proponuje także częściowe uregulowanie zasad pobie - rania opłat cmentarnych oraz wprowadzenie do przepisów prawa zapisu umożliwiającego pochowanie najbliższej osoby przez partnera lub partnerkę, która żyła ze zmarłym w nieformalnym związku. Projekt został już zaopiniowany przez organizacje samorządowe. Obecnie jest skierowany do konsultacji z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Osoby zainteresowane śledzeniem procesu legislacyjnego odsyłamy na stronę www.sejm.gov.pl Zbliżone postulaty są poruszane również w innych projektach. Na przykład obywatelskim projekcie ustawy dotyczącym cmentarzy i pochówku zmarłych, zainicjo - wanym przez zirytowanych mieszkańców Brzezin, miasta z bodaj najdroższymi opłatami cmentarnymi w Polsce, narzuconymi przez Archidiecezję Łódzką. Podstawowym postulatem tego projektu obywatelskiego będzie więc uregulowanie kwestii opłat związanych z pochówkiem (opłat dla zarządców cmentarzy). W projekcie mają być zawarte również propozycje podniesienia kwoty zasiłku pogrzebowego oraz swobody decydowania o prochach bliskich, na przykład postulat umożliwienia pochówków urnowych w miejscach innych niż cmen - tarze – na prywatnej posesji, przechowywania prochów w domu lub rozsypania prochów w wyznaczonym przez zmarłego lub jego bliskich miejscu, na przykład w lesie lub na morzu. Pogrzebanie urny w ziemi poza cmenta - rzem miałoby być możliwe tylko w urnie ekologicznej, we wskazanym przez jednostki samorządu terytorialnego miejscu i za ich zgodą. W momencie powstawania arty - kułu projekt nie został jeszcze sformalizowany. Aby mógł być złożony w Sejmie, konieczne będzie zebranie 100 tys. podpisów poparcia. Warto śledzić losy tego projektu. Z początkiem marca posłanka Joanna Jaśkowiak skiero - wała doministra zdrowia interpelację, nakreślając potrzebę zmiany prawa pogrzebowego, w tym umożliwienia rozsy - pywania prochów. W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia wskazało, że „w dniu 5 lutego 2021 r. Prezes Rady Ministrów powołał Pełnomocnika do spraw reformy regu - lacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci, który został zobligo - Stare cmentarze powinny być otoczone troską, ponieważ są symbolem pamięci, przedmiotem historii oraz kultury regionów i lokalnych społeczności. Istnieje społeczna akceptacja dla przekształcania ich w tereny parkowo-spacerowe.