OMEGA 2/2023

OMEGA 2 | 2023 38 _ GŁOS PRZYSZŁOŚCI Dokąd zmierza Homo cyberneticus? Technika rozwija się dzięki człowiekowi i oddaje mu wygodę, więcej czasu, bezpieczeństwo i wiele innych korzyści, ale czy dzieje się to „za darmo”? T E K S T: D R I N Ż. MA R E K G O L I Ń S K I | Z D J Ę C I A: U N S P L A S H, A RC H I WUM P RYWAT N E J adąc kiedyś samochodem z użyciem nawigacji w telefonie, usłyszałem komendę wypowiedzianą damskim głosem nieznoszącym sprzeciwu: „Za 200 metrów zawróć, za 200metrów zawróć!”. A niby dlaczego, odpowiedziałem, ale po chwili pomyślałem, że w samo- chodzie jest komputer„pokładowy”, co zrobię, jak one się dogadają? Czy kiedyś to może nastąpić? To już jest, bo intensywnie rozwija się Internet rzeczy (IoT). Następuje wymiana informacji miedzy urządzeniami, systemami a ludźmi. Możemy przez telefon sterować ogrzewaniem w domu lub włączyć pralkę na odpowiednim programie, a lodówka rejestrująca braki najczęściej używanych produktów może wysłać zamówienie online z dostawą do domu. W zakładzie pracy otaczają nas „roboty współ- pracujące” – lekkie i bezpieczne roboty przemysłowe nazywane „cobotami” (Collaborative plus Robot), a po fabrycznych alejkach jeżdżą pojazdy automatyczne (Automated GuidedVehicle). I to się już dzieje! A są to przejawy rozwoju techniki, automatyzacji, cyfry- zacji… Jak doszło do takiej sytuacji? Ewolucyjnie, Homo habilis – człowiek zręczny – posiadał umiejętność wytwa- rzania narzędzi, a potem już się zaczęło…Wykorzystanie w masowej produkcji maszyny parowej zmodyfiko- wanej przez Jamesa Watta w 1763 r. pomogło zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie na wyroby przemysłowe. Kolejnym przełomem było opatentowanie żarówki przez Thomasa Edisona w 1879 r., a potem pierwsza elek- trownia oraz elektryfikacja domów i co najważniejsze zakładów produkcyjnych. Upowszechnienie energii elektrycznej w masowej produkcji na przełomie XIX i XX wieku zapoczątkowało kolejną rewolucję przemysłową. Napędzana dzięki elektryczności gospodarka wyewolu- owała do czasów z cyfryzacji wpołowie XXwieku. Pojawił się pierwszy komputer (1946 r.), pierwszy procesor (1971 r.), mikrokontroler czy systemy IT oraz automatyzacja dla potrzeb produkcji.