SUKCES PO POZNAŃSKU 1/2023

| STYCZEŃ 2023 6 | MIASTO WARTE POZNANIA Każde miasto ma pomnik, który jest jego symbolem: Zygmunt III góruje nad placem Zamkowym w Warszawie, Neptun nad Długim Targiem w Gdańsku, przed krakowskimi sukiennicami stoi pomnik Mickiewicza, a przed toruńskim ratuszem pomnik Kopernika. Poznań nie chwali się patronami, władcami, odkrywcami czy literatami, a najpopularniejszym poznańskim pomnikiem jest posąg zwyczajnej dziewczyny w bamberskim stroju. TEKST: PAWEŁ CIELICZKO | ZDJĘCIA: TOMASZ KORYL P oznańska Bamberka różni się bardzo od tysięcy pomnikówwzniesionych w polskichmiastach. Rzeźba nie przedstawia znamienitego obywa- tela i nie została sfinansowana przez innych znamie- nitych obywateli ani ze środków publicznych, ani ze zbiórek społecznych. Zapłacił za nią LeopoldGoldenring, właściciel winiarni działającej w dawnej kamienicy Grodzic- kich, u zbiegu Starego Rynku i ul. Woźnej, w której obecnie znajduje sięMuzeum InstrumentówMuzycznych. Bamberka miała reklamować jego firmę winiarską. Zlecenie wykonania posągu otrzymał berliński rzeźbiarz Joseph Wackerle. Odlana przez niego z brązu figura przed- stawiała dziewczynę w bamberskim stroju, z nosidłami, czyli szońdami na ramionach, na których zawieszone były dwie małe stągwie, do których nalewano wino z beczek znaj- dujących się w piwnicy. Cokół rzeźby stanowiła kamienna studzienka, zaprojektowana przez poznańskiego architekta Adolfa Stahla. Projekt od początku miał charakter użytkowy. U stóp Bamberki umieszczono basen, służący jako poidło dla koni, do którego woda spływała dwoma strumieniami. Niżej stały dwa małe poidełka dla psów, które nie zachowały się do czasów współczesnych. Ze studzienki korzystali także ludzie, którzy chłodzili się wodą z basenu i pili tę tryskającą z konwi, marząc, że staną się beneficjentami cudu i zamiast wody, poczują smak wina. Modelką, która pozowała do figury Poznańskiej Bamber- ki, była Jadwiga Jakubczak, nastoletnia pracownica winiarni, która urodziła się w 1889 roku, we wsi Piątkowo. Jej ojciec był woźnicą, dostarczał beczki zwinemdo lokali na StarymRynku i zapewne dzięki jego protekcji została zatrudniona jako kel- nerka w winiarni Goldenringa. Pracowała tam kilka lat, a że była bardzo sumienna, właściciel zaproponował jej pozowanie do posągu Bamberki. Nie otrzymała za to żadnego wynagro- dzenia, a stała się obiektem plotek o romansie z właścicielem winiarni. Dwa lata po odsłonięciu studzienki, w1917 roku, po- znała SzczepanaGadziemskiego, z którymwkrótce się pobrała. Mężatce nie wypadało pracować w winiarni, zamieszkała więc z mężem przy ul. Głównej, pomagała mu w pracy szkolnego woźnego i zajmowała się wychowaniempięciorga dzieci. BAMBERKA