| LUTY 2024 SMACZNEGO | 73 Pewnego razu w gronie ludzi, którzy lubią spożywać smakowitości, zastanawialiśmy się, co jest najbardziej popularnym daniem, które pojawia się w naszym menu. Po dłuższej dyskusji doszliśmy do kulinarnego konsensusu, że jest nim kanapka. Jeżeli podejdziemy do zagadnienia wg definicji Pawła Lorocha, autora kanapkowej biblii „Atlas kanapek świata”, to jest nią burger, tacos czy wrap, bo kanapka to kawałek mięsa, wędliny i dodatki zamknięte w pieczywo. TEKST: JULIUSZ PODOLSKI | ZDJĘCIA: ARCHIWUM PRYWATNE, ADOBE STOCK Twórcą kanapek okrzyknięto hrabiego i hazardzistę w jednej osobie Johna Montagu, czwartego hrabiego Sandwicha, położonego na południowym wschodzie Wielkiej Brytanii angielskiego miasteczka, w którym mieszkał ów hrabia. Uwielbiał on hazard karciany. Na wieczorne rozgrywki spotykał się z kolegami w swoim domu. Nie miał więc czasu na przygotowywanie kolacji. Zamawiał mięso, chleb i w pośpiechu spożywał je za pomocą dłoni. W ten sposób ponad 250 lat temu powstały sandwicze. Ustalmy jeszcze jedną ważną rzecz – nazewnictwo. Polskie słowo „kanapka” pochodzi od francuskiego „canapé”, które oznacza zarówno kanapę, jak i kanapkę. Podobno Francuzi nazwali ją tak jak mebel, ponieważ gdy układano na bułce plastry szynki, to kojarzyły się im z poduszkami na sofie. Kanapki stały się szczególnie popularne po wynalezieniu chleba krojonego, który zaczęto sprzedawać na przełomie XIX i XX wieku. I jeszcze jeden aspekt historyczny. Uczeni w kanapkologii twierdzą, że prototypy kanapek zawdzięczamy rabinowi Hillelowi Starszemu żyjącemu w I w. p.n.e. Miał on umieścić między dwoma kawałkami macy: paschalną jagnięcinę, jabłka, przyprawy oraz orzechy. Swoją drogą zjadłbym taką kanapkę, a Wy? DEFINICJA KANAPKI To prosta potrawa (danie) przyrządzana na bazie cienkich kromek białego lub razowego chleba, ewentualnie rozkrojonej bułki. Kanapki smaruje się masłem, okłada wędlinami, pieczenią wieprzową, kiełbasą, szynką lub serem, spożywa również z jajkiem na twardo, plasterkiem ogórka lub rybą, z dodatkiem warzyw do wyboru oraz sosów itp. No i właśnie ktoś powie: a pomidor, a kapary, a konfitura z cebuli... Kanapka, jak chyba żadna inna pozycja z naszego menu, jest obarczona wysokim stopniem dowolności. Co zamkniemy pomiędzy dwoma kawałkami pieczywa, zależy wyłącznie od nas, a jak wiemy, w gastronomii jest tylko jedna granica, wyznacza ją wyobraźnia kucharza. NAJSŁYNNIEJSZY POLAK W ŚWIECIE KANAPEK Długo się zastanawiałem, o czym jeszcze napisać „w temacie” kanapki. Miałem olbrzymie kłębowisko myśli, aż nagle przypomniał mi się mój wyjazd do Wiednia, który w większości był poświęcony kulinariom i Mozartowi. Zjadłem Wiener Schnitzel i Tafelspitz w Pałacu Lichtensteinów, ale uparłem się, że muszę zjeść najsłynniejsze kanapki. Swoje kilkanaście minut odstałem, ale zaliczyłem te najbardziej klasyczne od Trześniewskiego. W sercu Wiednia, nieopodal katedry św. Szczepana, tuż przy reprezentacyjnej ulicy Graben, znajduje się lokal opatrzony dużym szyldem z napisem „Trześniewski”. Litera „ś” jednoznacznie sugeruje, że twórcą biznesu był Polak. Nie inaczej. Franciszek Trześniewski, bo o niego chodzi, pochodził z Krakowa. Lokal ten to z pozoru zwykły bufet z kanapkami, ale wiedeńczycy mawiają, że gdyby te kanapki umiały grać, to z pewnością grałyby pierwUczeni w kanapkologii twierdzą, że prototypy kanapek zawdzięczamy rabinowi Hillelowi Starszemu żyjącemu w I w. p.n.e. Miał on umieścić między dwoma kawałkami macy: paschalną jagnięcinę, jabłka, przyprawy oraz orzechy
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz