SUKCES PO POZNAŃSKU 6/2020

sukces PO POZNAŃSKU | CZERWIEC 2020 74 | ZDROWIE I URODA SZPIK RATUJĄCY ŻYCIE Potencjalny dawca szpiku to człowiek, który jest w stanie oddać cząstkę siebie, aby uratować życie potrzebującej osobie. Tych jest coraz więcej. O tym jak zostać dawcą szpiku i dlaczego jest to tak ważne, opowiada lek. med. Monika Badyda z Ośrodka Dawców Szpiku Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu. ROZMAWIA: MARTA JÓZEFCZAK | ZDJĘCIE: RCKIK Szpik kostny. To w nim znajdują się komórki krwiotwórcze odpowiedzialne za stałe odtwarza- nie i produkowanie elementów morfotycznych krwi. Komórki produkowane przez szpik są czę- ścią układu odpornościowego, biorą też udział w procesie krzepnięcia krwi. Kiedy możemy poznać, że cierpimy na chorobę szpiku? Monika Badyda: Choroby układu krwiotwórczego często w początkowej fazie nie dają wyraźnych obja- wów i wykrywane są przypadkowo, podczas rutyno- wych kontrolnych badań laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi. Badanie morfologii krwi każdy z nas powinien wykonywać kontrolnie raz do roku – jest ono tanie, nieskomplikowane i można je wykonać w każdym laboratorium medycznym. Objawami, które powinny nas zaniepokoić i skłonić do szybkiego wykonania tego badania i konsultacji z lekarzem rodzinnym, są częste, przedłużające się infekcje, nagle pojawiająca się skłonność do występowania dużych siniaków nawet po niewielkim urazie, częste krwawienia np. z nosa, bardzo ob te, przedłużające się miesiączki, narastające i przedłużające się uczucie osłabienia, zmęczenia. Trzeba też zaznaczyć, że nie każda choroba układu krwiotwórczego jest chorobą nowotworową, nie każda będzie wymagała przeszcze- pienia komórek krwiotwórczych, wiele chorób układu krwiotwórczego jest leczonych ambulatoryjnie i nie wymaga pobytu w szpitalu. Co w przypadku, jeśli taka choroba zostanie zdiagnozowana? Choroby układu krwiotwórczego, to pojęcie bardzo sze- rokie. W zależności od diagnozy, część chorych może być skutecznie leczona przez lekarza rodzinnego, część w po- radniach specjalistycznych przez specjalistę hematologa. W przypadku zdiagnozowania rozrostowych chorób układu krwiotwórczego, często na początku leczenia konieczna jest hospitalizacja. Później, w zależności od rodzaju diagnozy i reakcji organizmu chorego na rozpo- częte leczenie, niektórzy chorzy zostaną zakwali kowani do wykonania przeszczepienia komórek krwiotwórczych. Bardzo często dawcy szpiku poszukuje się wśród najbliższych osoby chorej. Przeszczepienie komórek krwiotwórczych jest procedurą trudną, poprzedzoną bardzo intensywną chemioterapią oraz obarczoną wysokim ryzykiem powikłań. Decyzji o kwali kacji chorego do przeszczepienia nie podejmuje się więc pochopnie. Jeśli jednak taka decyzja zapadnie, to pierwszymi kandydatami na dawcę jest rodzeństwo chorego, wśród którego poszukuje się dawcy w pełni zgodnego w układzie HLA.