SUKCES PO POZNAŃSKU - 11/2020

58 | PORADNIK/PSYCHOLOGIA sukces PO POZNAŃSKU | LISTOPAD 2020 STRES A ZDROWIE J ak zatem rozróżnić rodzaje stresu? W tej kwestii bardzo lubię posługiwać się porównaniem pojęcia stresu do szklanki z wodą. By móc nawodnić swój organizm i dostarczyć mu niezbędnej do życia wody, musimy wykonać ruch – podnieść szklankę i zbliżyć ją do ust. Tę czynność można przyrównać do stresu krótkotrwałego. Podnosząc rękę, nie odczuwamy ciężaru szklanki, jej waga nie jest bowiem tak obciążająca w po- równaniu do efektu, jaki ta czynność przynosi, czyli napi- cia się wody, prowadzącego do niezbędnego nawodnienia organizmu. W tym przypadku możemy mówić o pozy- tywnym działaniu stresu, niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju. Ten rodzaj stresu daje siłę w sposób konstruktywny, a po zakończeniu danej czyn- ności (np. po odstawieniu szklanki) wywołany nią stres mija, a my wracamy do stanu równowagi. Stres długotrwały natomiast przypomina trzymanie szklanki pełnej wody bez przerwy przez dłuższy czas. W takiej sytuacji nawet najlżejsza szklanka w pewnym momencie zacznie nam ciążyć, powodując stałe napięcie i dyskomfort. W taki właśnie sposób działa stres długo- trwały – nawet kiedy wydaje się niewielki, to długi okres jego ciągłego oddziaływania w końcu się na nas odbije, wpływając na zachwianie wewnętrznej równowagi, a co za tym idzie, na pogorszenie sprawności i efektywności funkcjonowania w różnych sferach życia. Wielu badaczy tworzyło różne koncepcje stresu, pró- bując znaleźć granicę pomiędzy stresem pozytywnym a negatywnym w skutkach, definiując stres, jako rozbież- ność między wymaganiami otoczenia a możliwościami jednostki. Warto jednak zaznaczyć rolę naszych procesów poznawczych w reakcji stresowej, czyli to, co my odbiera- my i co wywołuje w nas stres, a nie to, co pod wpływem stresu się z nami dzieje. Dlatego coś, co będzie bardzo stresujące dla jednej osoby, może okazać się zupełnie bezproblemowe i niewzbudzające tak mocnych emocji dla drugiej. Z tej właśnie przyczyny również jedni ludzie będą bardziej podatni na choroby powiązane ze stresem, a inni mniej. Na to jak reagujemy w sytuacjach stresowych, duże znaczenie ma również nasz styl życia oraz to, czy i w jaki sposób potrafimy sobie z tym stresem radzić. Stres może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia oraz rozwoju chorób somatycznych. Skutki zdrowotne będą zależały przede wszystkim od siły, częstotliwości oraz czasu trwania stresu. Co ciekawe, mogą obja- wiać się w sposób pośredni bądź bezpośredni. Skutki Można powiedzieć, że w dzisiejszych czasach słowo „stres” towarzyszy nam na co dzień i jest odmieniane przez wszystkie przypadki. Jednak mimo zawrotnej „kariery” tego słowa i jego częstego używania, sama definicja stresu może być niejednoznaczna. Często bowiem używamy tego terminu, opisując niełatwe codzienne sytuacje czy trudne przeżycia, dlatego też zazwyczaj odbieramy jego znaczenie w negatywny sposób. To prawda, że silny i długotrwały stres może prowadzić do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Jednak warto również pamiętać, że istnieje jeszcze drugi rodzaj stresu, tzw. krótkotrwały, który jest nieodzownym elementem naszego życia i służy człowiekowi jako czynnik wzrostu i rozwoju. IZABELA SOWIŃSKA-BAJON Od lat związana z prywatnym biznesem. Wiedzę zdobytą na Uniwersytecie Ekonomicznym oraz doświadczenie w zakresie zarządzania łączy z pasją, jaką jest psychologia. Znajomość zagadnień psychologii, którą ukończyła na Uniwersytecie Humanistyczno-Społecznym SWPS, wykorzystuje zarówno w swojej codziennej pracy, jak również „po godzinach”, prowadząc własną praktykę psychologiczną.