SUKCES PO POZNAŃSKU 11/2021

70 | Rodzinnie | LISTOPAD 2021 to wisienka na torcie Potrzeba komunikowania się z otoczeniem, wyrażanie siebie, mówienie o swoich odczuciach, jest fundamentalną potrzebą każdego człowieka. Niemożność porozumienia się z innymi ludźmi powoduje ogromną frustrację, co może skutkować emocjonalnym wycofaniem lub przeciwnie – agresją czy pojawieniem się trudnych zachowań. Wie o tym doskonale Bożena Żerko, neurologopeda, która od lat pomaga swoim małym i dużym pacjentom. ROZMAWIA: Klaudyna Bogurska-Matys | ZDJĘCIA: Sławomir Brandt Jak szybko można stwierdzić u dziecka zaburzenia mowy? Bożena Żerko: Pierwsze sygnały mogą pojawić się już u kilkumiesięcznego dziecka, które na przykład nie gawo- rzy. Dziecko kilkuletnie, dwu-, trzylatek, który nie mówi albo mówi bardzo mało, powinien być skonsultowany u specjalisty. Na co powinniśmy zwrócić uwagę? Zawsze powtarzam rodzicom, że pojawienie się mowy to taka „wisienka na torcie”. Bardzo wiele musi się wydarzyć na wcześniejszych etapach rozwoju, żeby dziecko mogło prawidłowo rozwinąć umiejętności językowe. I tak, ważne jest już to, jak maluch je po urodzeniu, czy ma może jakieś trudności ze ssaniem lub się krztusi, czy nie ma proble- mów z gryzieniem lub żuciem na etapie rozszerzania diety. Niezwykle istotna jest także prawidłowa budowa jamy ust- nej. Sprawdzamy, czy wędzidełko podjęzykowe lub war- gowe nie jest skrócone, czy podniebienie jest prawidłowo wysklepione. To wszystko, co dzieje się w pierwszym roku życia w zakresie jedzenia i picia, przygotowuje aparat mowy do artykulacji. Idąc dalej w rozwoju człowieka – w okolicach pierwszego roku życia dziecko powinno zacząć adekwatnie wypowiadać pierwsze słowa i wyraże- nia dźwiękonaśladowcze. Pamiętać tutaj należy, że aparat artykulacyjny malucha dopiero uczy się mówić, więc jako słowo traktujemy również sylaby (np. „am” na jedzenie, „da” zamiast „daj”, „pi” zamiast „piłka”). A jak to wygląda u dwulatków i dalej? Dwulatek ma już w swoim repertuarze od około 300 do nawet 500 słów, które coraz częściej potrafi połączyć w proste, dwuelementowe zdania. Z kolei trzylatek po- sługuje się nawet 1000 słów, które łączy w kilkuwyrazowe zdania, a jego mowa jest zrozumiała dla otoczenia. Jest wiele różnych mitów związanych z późnym mówieniem. Szkodliwymi mitami, które często opóźniają diagnozę i rozpoczęcie terapii, są przekonania w stylu: „chłopcy mó- wią później”, „ma jeszcze czas”, „rozgada się, jak pójdzie do przedszkola” . Niestety nadal młodzi rodzice słyszą takie „rady” od dziadków, cioć czy nawet lekarzy i nie zgłaszają się do specjalisty, mimo że czują, że coś jest nie do końca Mowa