SUKCES PO POZNAŃSKU 11/2021

90 | Z KULTURĄ | LISTOPAD 2021 Brama Poznania – czyli tu się Polska zaczęła. Jak na przestrzeni lat zmieniała się Brama? Dr Monika Herkt: Brama Poznania ma dopiero 7 lat, trudno zatem mówić o przełomowych zmianach. Jednak z pewnością staraliśmy się jeszcze lepiej dosto- sować do otoczenia, w którym funkcjonujemy. Myślę, że warto wskazać na trzy wiodące obszary. Pierwszym z nich jest rozwój oferty w rytm trendów turystycznych, stąd wprowadzenie kolejnych ścieżek językowych do prezentowanych na wystawie multimediów i audioprze- wodników. Drugim, uważność na strukturę zwiedzają- cych i ich sytuację społeczną. W kilku ostatnich latach zrealizowaliśmy wiele przedsięwzięć ukierunkowanych na zwiększenie dostępności Bramy Poznania dla grup defaworyzowanych – osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, migrantów i migrantek. Około 1/3 odwiedzjących Bramę Poznania to rodziny z dziećmi. Ogromnie się cieszymy, że pierwotne założenie pole- gające na wykreowaniu miejsca kultury przyjaznego dla tej grupy zostało z takim sukcesem zrealizowane. Dlatego też tworzymy kolejne propozycje rodzinne w formie zajęć edukacyjnych, wycieczek czy nowego sposobu zwiedzania wystawy głównej – gry rodzinnej Fałszerze i Agenci. Po trzecie, staliśmy się bardziej wrażliwi na otoczenie przyrodnicze, w którym funk- cjonuje Brama Poznania. Bezpośrednie położenie nad Cybiną, obserwowana przez nas zmiana jej ekosystemu, nie pozwala pozostać obojętnym na kwestie kryzysu klimatycznego. Nasz coroczny wakacyjny cykl kultural- no-przyrodniczy Rzeka żywa jest jednym z przykładów aktywności edukacyjnej w tym obszarze, a świadome, zgodne sąsiedztwo i współistnienie kultury i natury celem na najbliższy czas. Mnóstwo ludzi odczuwa pozytywne zaskoczenie taką formą ekspozycji. Wielu moich znajomych pyta mnie, czy Bramę Poznania można nazwać muzeum? Brama Poznania nie jest muzeum, gdyż – po pierwsze – na wystawie nie prezentujemy zabytkowych, oryginal- nych eksponatów (przykładowo takich jak dzieła sztuki). Po drugie, nasz zespół pracowniczek i pracowników nie realizuje zadań z zakresu gromadzenia, konserwacji i opracowywania naukowego zbiorów. Jednakże z branżą muzealną łączy nas wspólny, nadrzędny cel polegający na ochronie dziedzictwa i upowszechnianiu go m.in . poprzez działalność edukacyjną. Brama Poznania jest pierwszym w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Obiekty tego typu powstają w bezpośrednim sąsiedztwie wartościowych kulturowo lub przyrodniczo obszarów, a ich zadaniem jest ko- munikowanie szerokiemu gronu odbiorców znaczenia dziedzictwa, celem jego zrozumienia, doceniania i ochro- ny. Wizyta w takim miejscu odbywa się zawsze w dwóch etapach. Pierwszy z nich, głównie ukierunkowany na rozwój postaw, umiejętności i wiedzy, realizowany jest w centrum, gdzie najczęściej za pośrednictwem wystaw czy warsztatów edukacyjnych poznaje się dziedzictwo danej przestrzeni. Drugi etap, to już wizyta w przestrzeni dziedzictwa (w naszym przypadku zwiedzanie wyspy katedralnej). Tutaj pierwsze skrzypce grają emocje, au- tentyczność i indywidualna refleksja. Malownicze położenie – Ostrów Tumski, Katedra, z tyłu Śródka i ta bliskość Cybiny, przez którą moż - na spacerować dzięki oszklonej kładce – sprawia, że niemal od razu dajemy ponieść się wyobraźni. Czuć tu Mieszka i Dobrawę. Można przystanąć i poczuć, że czas zwolnił, a nawet zatrzymał się. Tutaj kształtowała się państwowość polska, a to wszystko można śledzić właśnie dzięki Waszym ekspozycjom. Jak są one podzielone i do kogo są skierowane? Ekspozycja odpowiada na potrzeby szerokiego grona odbiorców i odbiorczyń – turystów zagranicznych, osób starszych, rodzin z dziećmi, osób z niepełno- sprawnościami czy grup szkolnych. Zwiedzanie ułatwia audioprzewodnik, dzięki któremu wyprawa odbędzie się w preferowanym przez nas języku czy też ścieżce (indywidualna, rodzinna, w formie gry detektywistycz- nej). Przestrzeń wystawy głównej to cztery sale, w któ- rych z wykorzystaniem multimediów – słowa, dźwięku, filmów – jak i scenografii, opowiadamy o dziedzictwie poznańskiej wyspy katedralnej od czasów przedchrze- ścijańskich po współczesność. Pierwsza przestrzeń zatytułowana „Gród” prezentuje okres budowy poznań- skiej warowni w X w., życie codzienne jej mieszkanek i mieszkańców, ówczesny system kontaktów i wierzenia. Kolejna sala – „Woda” – skupia się wokół tematyki chrztu Mieszka I, roli jego żony Dobrawy, budowy pierwszej katedry na ziemiach polskich, aż po moment pojawienia się na arenie politycznej wielkopolskiego księcia Przemysła II, który jednoczy ziemie polskie po okresie rozbicia dzielnicowego. W trzeciej sali – „Złoto” – wkraczamy w czasy nowożytne, poznajemy nietu- zinkową postać bp. Jana Lubrańskiego oraz możemy odkryć walory estetyczne i edukacyjne Złotej Kaplicy z katedry poznańskiej. Ostatnia sala nazwana „Witraż”, prowadzi nas przez czasy dwudziestolecia między- wojennego, zawieruchę wojenną, obchody tysiąclecia Chrztu Polski i będące z nimi w swego rodzaju kon- kurencji obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego, aż po czasy najnowsze związane z przełomowymi odkryciami archeologicznymi. Gdy sprzyjają warunki atmosferycz-