SUKCES PO POZNAŃSKU 11/2022

| LISTOPAD 2022 48 | ZDROWIE I URODA Co, jeśli kobieta nie przygotuje się do ciąży? Pacjentki, które mają cukrzycę i nie przygotują się do cią- ży, ryzykują wystąpieniem wad rozwojowych u dziecka, ale niestety również częściej występują u nich poronienia, a przebieg ciąży także może być nieprawidłowy. Niepra- widłowo wyrównana cukrzyca powoduje szereg zaburzeń metabolicznych u dzieci. To są dzieci chore. Mają one nie tylko nadmierną masę ciała, ale często przerost mięśnia sercowego, wątroby, śledziony, zaburzenia elektrolitowe oraz zaburzenia adaptacyjne, pośród których dominują zaburzenia układu oddechowego. Dlatego wyrównanie cukrów jest tutaj bardzo ważne zarówno dla dziecka, jak i dla mamy. Jak w takim razie przygotować się do ciąży? Pacjentka musi zadbać o to, by wyrównanie metaboliczne było w granicach wymaganych dla rozwijającej się ciąży: musi mieć średnie glikemie niskie, zbliżone do wartości uzyskiwanych przez zdrowe pacjentki. Średnia dobo- wa glikemia powinna wynosić około 100 mg/dl. Druga sprawa to leki, które pacjentki przyjmują. Jeśli leczone są z powodu nadciśnienia, mają zaburzenia lipidowe czy zaburzenia kardiologiczne, to również jest pewna grupa leków, które należy odstawić, zachodząc w ciążę. Lekarz prowadzący powinien zwrócić pacjentce na to szczególną uwagę. Bardzo istotne jest stosowanie kwasu foliowego w okresie planowania, dlatego że jego niedobór może również sprzyjać powstawaniu wad ośrodkowego układu nerwowego u dziecka. Cały kompleks badań i ocena sta- nu zdrowia, ze szczególną uwagą na powikłania nerkowe i okulistyczne, powinny być przeprowadzone na etapie planowania ciąży przez zespół diabetologiczno-położ- niczy. Inaczej jest w przypadku cukrzycy typu 2. Często nie wiemy, od kiedy pacjentka choruje. Choroba rozwi- ja się powoli, nie daje typowych objawów, jak cukrzyca typu 1 i często wykrywana jest niestety przypadkowo lub w momencie, gdy pacjentka jest już w ciąży. A niestety konsekwencje nieleczonej cukrzycy typu 2 są takie, jak w przypadku źle wyrównanej cukrzycy typu 1. Co powinno zwrócić naszą uwagę? Jeśli w rodzinie była cukrzyca, jeśli wystąpiła w poprzed- niej ciąży cukrzyca ciążowa, jeśli mamy nadwagę lub oty- łość, to trzeba regularnie kontrolować glikemię. Po cu- krzycy ciążowej zalecamy, aby przynajmniej raz w roku wykonać krzywą obciążenia glukozą. Wtedy w zależno- ści od wyników należy wdrożyć odpowiednie leczenie. Badanie moczu wykaże, czy nie ma białkomoczu, który może wskazywać na uszkodzenie nerek w przebiegu dłu- gotrwałej hiperglikemii. Jeśli nie wprowadzimy rutyno- wej kontroli glikemii i nadciśnienia u kobiet z nadwagą i otyłością, to pacjentki z niezdiagnozowaną cukrzycą typu 2 będą stanowiły coraz większy odsetek wśród cię- żarnych. Żyjemy w czasach epidemii otyłości i coraz póź- niejszego planowania rodzicielstwa. Jednym z czynników rozwoju zaburzeń tolerancji węglowodanów jest niestety zaawansowany wiek ciężarnej. Wspomniała Pani o cukrzycy ciążowej. Czym ona jest? To schorzenie, które może rozwinąć się w ciąży z uwagi na to, że ciąża jest stanem, w którym narasta insulinoopor- ność. Jeśli pacjentka ma niewystarczająco sprawą trzustkę, która nie jest w stanie w odpowiedzi na narastającą insu- linooporność wyprodukować odpowiedniej ilości insuli- ny, to rozwinie się u niej cukrzyca ciążowa. Standardowa diagnostyka w kierunku cukrzycy ciążowej powinna ob- jąć wszystkie pacjentki między 24. a 28. tygodniem ciąży, ponieważ w tym okresie następuje gwałtowny wyrzut dia- betogennych hormonów i może dojść właśnie do rozwoju objawów cukrzycy ciążowej. Jeśli mamy pacjentkę z gru- py ryzyka: starszą ciężarną, liczną wieloródkę, pacjentkę z otyłością, z cukrzycą typu 2 w rodzinie, z niepowodze- niami ciąży, wtedy jesteśmy jako lekarze zobowiązani szu- kać i diagnozować cukrzycę od początku ciąży. Pacjentka powinna, jak tylko zgłosi się do ginekologa z podejrzeniem ciąży, mieć pobrany cukier na czczo, a następnie powinna mieć wykonany test obciążenia glukozą. Jeśli wynik wska- zywałby, że pacjentka ma nieprawidłowy wynik testu, to trzeba natychmiast objąć ją klasyczną opieką: wprowadzić dietę, regularną kontrolę glikemii i masy ciała, zachęcić ją do zwiększenia aktywności fizycznej. Jeśli to nie przynosi rezultatów i ciągle glikemie są powyżej zalecanych, należy na okres ciąży włączyć insulinę. Czy ta cukrzyca jest wyleczalna? Cukrzyca ciążowa tak. W większości przypadków mija po ciąży. Pacjentki, które mają cukrzycę i nie przygotują się do ciąży, ryzykują wystąpieniem wad rozwojowych u dziecka, ale niestety również częściej występują u nich poronienia, a przebieg ciąży także może być nieprawidłowy