SUKCES PO POZNAŃSKU 11/2022

| LISTOPAD 2022 POZIOM WYŻEJ | 61 JAK DZIAŁA Dlaczego tak trudno nam się dogadać? Dlaczego boimy się wykluczenia, niezrozumienia i nie znosimy wystąpień publicznych? Jak w dzisiejszych czasach rozmawiać ze sobą, żeby zostać zrozumianym? Wreszcie, jak walczyć o siebie w świecie pełnym pułapek? O mózgu, który steruje naszym życiem i jest motorem wszystkiego, co dzieje się w nas, rozmawiam z Maciejem Błaszakiem , kognitywistą, biologiem, doktorem habilitowanym nauk humanistycznych, profesorem Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. ROZMAWIA: JOANNA MAŁECKA | ZDJĘCIA: AGATA JESSE OBIEKTYWNIE, UNSPLASH MÓZG? Dlaczego tak trudno nam się dzisiaj dogadać? Czy to wina mózgu? Maciej Błaszak: Rzeczywiście bardzo ważnym kompo- nentem tej układanki jest mózg, który jest szalenie złożo- ny. Składa się z 86 miliardów komórek nerwowych i takiej samej liczby komórek glejowych, które odżywiają, wspie- rają i budują jego architekturę. Jeżeli jeszcze przyjmiemy, że każda z tych komórek nerwowych ma od kilku do dzie- sięciu tysięcy połączeń i każde z tych połączeń może być w kilku stanach, które nazywamy wagami, i to wszystko przez siebie przemnożymy, to liczba stanów funkcjo- nalnych mózgu u człowieka jest porównywalna z liczbą atomów we wszechświecie. W tej chwili zrobiliśmy duży postęp, jeżeli chodzi o badania nad mózgiem: po pierwsze mamy coraz lepszy sprzęt, głównie funkcjonalny rezonans magnetyczny – potrafimy badać mózg u człowieka, który jest przytomny i wykonuje proces poznawczy. Po drugie, jest bardzo duży postęp w badaniach klinicznych: poznaje- my normę poprzez badania uszkodzeńmózgu. I po trzecie, włączyliśmy badania nad mózgiem w pewien paradygmat ewolucyjny i szukamy odpowiedzi na pytanie adaptacyjne: „do czego mózg służy?”. Do czego mózg służy? I tu mamy pewien paradoks, bo nam się wydaje, że mózg służy do myślenia i uczenia się, natomiast mózg przede wszystkim jest organem, który ma pomóc właścicielowi przeżyć i się rozmnożyć. Kiedy badamy mózg i próbu- jemy porównać go do szkolnej logiki, to okazuje się, że mózg działa inaczej: chodzi na skróty, oblicza nieprecy- Kiedy badamy mózg i próbujemy porównać go do szkolnej logiki, to okazuje się, że mózg działa inaczej: chodzi na skróty, oblicza nieprecyzyjnie, jest wolny i włącza mechanizmy obronne. Szokujące jest to, że mózg jest średnio zainteresowany prawdą