SUKCES PO POZNAŃSKU 12/2021

| GRUDZIEŃ 2021 36 | GŁOS BIZNESU/PRAWO SYGNAŁ DLA PRZEDSIĘBIORCY – CHRONIMY SYGNALISTÓW! Sygnaliści (z ang. whistleblowers ) to określenie odmieniane ostatnio przez wszystkie przypadki. Kim są i dlaczego ich prawną ochronę rekomendują przepisy unijne? DR TOMASZ LEWANDOWSKI adwokat, Senior Associate SMM Legal WOJCIECH KUCHARSKI Associate SMM Legal TINA KARWOWSKA Assistant SMM Legal S ygnalista to najprościej rzecz ujmując osoba zgła- szająca, czyli sygnalizująca, naruszanie przepisów prawa. Często są to pracownicy lub osoby pozo- stające w kontaktach z organizacjami publicznymi albo prywatnymi. Z racji pełnionych zadań, jako pierwsze dowiadują się o naruszeniach prawa szkodzących inte- resowi publicznemu. Niestety, obecnie takie jednostki najczęściej rezygnują ze zgłaszania swoich zastrzeżeń lub podejrzeń z obawy przed działaniami odwetowymi. DLACZEGO OCHRONA SYGNALISTÓW JEST WAŻNA? Dotychczas w prawie polskim brakowało odrębnej re- gulacji wprowadzającej ochronę osób sygnalizujących możliwe naruszenia. Zróżnicowany był również ich sta- tus w państwach członkowskich UE. W konsekwencji dostrzeżono konieczność skutecznej ochrony sygnali- stów w postaci poprawy egzekwowania prawa i przyjęto Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłasza- jących naruszenia praw Unii. Zaproponowana w Dyrektywie ochrona dotyczy osób zgłaszających naruszenia prawa, np. w następujących ob- szarach: • zamówień publicznych, • usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobie- gania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu, • bezpieczeństwa produktów i transportu, • zdrowia publicznego, • ochrony środowiska, • bezpieczeństwa żywności, • ochrony konsumentów, • ochrony prywatności i danych osobowych, • bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych. Dyrektywa przewiduje jednocześnie obowiązek wdro- żenia przez państwa członkowskie UE prawnych narzędzi ochrony sygnalistów. Mają one chronić przed działaniami odwetowymi podmiotów łamiących prawo. Zgodnie z rzą- dowym projektem ustawy wdrażającym rozwiązania dy- rektywy na gruncie polskim – ochroną mają zostać objęci nie tylko pracownicy czy zleceniobiorcy, ale także każdy przedsiębiorca w relacjach biznesowych, osoby funkcyjne w podmiotach gospodarczych oraz akcjonariusze. Ochrona ma przysługiwać w razie dokonywania zgło- szeń wewnętrznych w ramach zakładu pracy, zewnętrz- nych kierowanych do określonych organów np. Rzeczni- ka Praw Obywatelskich, a nawet w przypadku ujawnień publicznych („medialnych”). NOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW Regulacja nakłada też nowe obowiązki na pracodaw- ców. Przewiduje konieczność wprowadzenia przez nich regulaminu, który będzie regulował tzw. zgłosze- nia wewnętrzne (bezpiecznymi kanałami komunika- cji) i podejmowanie działań następczych. Dokument ten należy skonsultować ze stroną pracowniczą, np. zakładową organizacją związkową i podać do informa- cji pracownikom.