Wszystko Działa 1/2021

WSZYSTKO DZIAŁA! 1 | 2021 35 JAK TO DZIAŁA? Zidentyfikujmy w takim razie główne problemy, które mogą powodować to „ukryte” powietrze. Niedostateczny przepływ Pęcherzyki powietrza, gromadzące się w pewnych punk- tach instalacji mogą powodować ograniczenie przepływu czynnika lub całkowity brak przepływu. Takie zjawisko jest szczególnie niebezpieczne w przypadku instalacji płaszczy- znowych. (Rys. 2). Korozja Tlen zawarty w powietrzu przyczynia się do powstania korozji. Oprócz uszkodzenia elementów, prowadzi ona do powstania tlenku żelaza, ten dostaje się do wody krążą- cej w systemie i może być gromadzony w poszczególnych elementach, takich jak pompy lub wymienniki ciepła. W przypadku obecności tlenu w instalacji, w skład które- go wchodzą elementy z materiałów zawierających żelazo, może dochodzić do następujących reakcji chemicznych: dzenia, a to w przypadku mikropęcherzyków zawieszonych w płynącej wodzie nie jest takie proste. To jak rzucać rzut- kami w środek tarczy z zawiązanymi oczami. Cały proces utrudnia fakt, że mikropęcherzyki mogą zostać ponownie wchłonięte do wody (zgodnie z wykresem przy niższej temperaturze czynnika zwiększa się rozpuszczal- ność, a co za tym idzie cały cykl się powtarza). Separatory powietrza (Rys. 3, Rys. 4) To urządzenia, które dzięki specjalnej budowie są w sta- nie oddzielać mikropęcherzyki z przepływającego medium. Aktywna część zaworu składa się z elementu, który wy- wołuje turbulencje przepływu, co ułatwia uwalnianie mi- kropęcherzyków. Pęcherzyki powietrza łączą się ze sobą, zwiększając swoją objętość. Następnie unoszą się do góry urządzenia, gdzie są gromadzone, a później uwalniane przez automatyczny zawór odpowietrzający. Separatory powietrza montowane są na przewodzie zasilającym instalację tuż za źródłem ciepła, co jest niezwykle istotne, ponieważ w tym miejscu jest największe na- gromadzenie mikropęcherzyków. Tlenek żelaza Fe 3 O 4 zwany jest również magnetytem i w in- stalacjach grzewczych występuje w postaci ciemnoszarego osadu. Może być on gromadzony w poszczególnych ele- mentach instalacji, powodując pogorszenie ich pracy. W przypadku ciągłej obecności powietrza w układzie Fe 3 O 4 może zostać przekształcony do Fe 2 O 3 czyli hematytu, który może być przyczyną korozji wżerowej w instalacji. W ten sposób powietrze obecne w instalacji przyczy- nia się do powstania poważnego problemu, jakim są zanieczyszczenia. Niedostateczna wymiana ciepła Skład powietrza rozpuszczonego w temperaturze 10°C : 62% N 2 + 38% O 2 . Przewodność cieplna wody jest 20-krotnie wyższa niż N 2 . Duża zawartość powietrza rozpuszczonego w wodzie ogranicza sprawność przenoszenia ciepła. Obniżenie sprawności układu ze względu na wyżej wy- mienione problemy może sięgać kilkunastu procent. Ale dlaczego automatyczny odpowietrznik nie będzie skuteczny? Tego typu urządzenia sprawdzają się w przypadku powie- trza znajdującego się w instalacji po jej wykonaniu, a któ- re usuwamy w trakcie napełniania układu wodą. Podczas pracy instalacji powietrze musi dostać się do samego urzą- Co w przypadku urządzeń „2 w 1”, łączących w sobie separatory zanieczyszczeń i separatory powietrza? Problemem takiego urządzenia jest jego prawidłowa lo- kalizacja w układzie. Zamontowane na zasilaniu instalacji, będzie optymalnie spełniał o swoją rolę jako separator po- wietrza, natomiast niestety, nie zabezpieczy źródła ciepła przed zanieczyszczeniami. Zanieczyszczenia najczęściej po- chodzą z wewnętrznej instalacji (grzejniki, rury itd.), stąd separatory zanieczyszczeń montujemy na powrocie z instala- cji, żeby nie trafiły na wymiennik źródła ciepła, jak również nie dostały się do pompy obiegowej (najczęściej montowanej w urządzeniu). W szczególności dla pompy ma znaczenie ochrona przed zanieczyszczeniami ferromagnetycznymi (ponieważ sama działa poniekąd jak magnes, gromadząc tego typu cząstki, czego efektem jest jej zablokowanie). Separator zanieczyszczeń-powietrza z magnesem zamonto- wany za pompą w zasadzie może nie mieć co wyłapywać, jeśli chodzi o zanieczyszczenia ferromagnetyczne, ponieważ zrobi to za niego pompa. Tego typu rozwiązanie zamonto- wane na powrocie z instalacji sprawdzi się jako separator za- nieczyszczeń, natomiast traci sens jako separator powietrza, ponieważ w zasadzie może nie mieć co wyłapywać. Najlepszym rozwiązaniem jest montaż dwóch niezależnych urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem, co w skali kosztów inwestycyjnych całej instalacji jestminimalnymobciążeniem, a będzie miało realne odzwierciedlenie w rachunkach. Przemysław Dutka, doradca techniczny przemyslaw.dutka@caleffi.com Rys. 3 Separator powietrza DISCAL Rys. 4 Separator powietrza DiscalSLIM