Wszystko Działa 1/2023

3 3 1(28)|2023 T EC H NO LO G I E WOD O ROWE Przedsięwzięcia wodorowe są ryzykowne, a ich stopa zwrotu rozłożona na lata. Dlatego głównymi motorami napędowymi w początkowym okresie funkcjonowania rynku wodorowego będą duże międzynarodowe przed - siębiorstwa, spółki Skarbu Państwa z branży paliwowo- -energetycznej oraz samorządy. H 2 mobility Najważniejsze daty H 2 mobility ostatnich lat to: 2003 r. – pierwszy samolot z ogniwempaliwowym, 2004 r. – auto - busy wodorowe na ulicach Londynu, 2008 r. – pierwszy samochód osobowy z ogniwem paliwowym, 2015 r. – pierwsza stacja tankowania wodoru w Wielkiej Brytanii, 2016 r. – pierwszy samolot pasażerski z ogniwem pali - wowym, 2017 r. – pierwsze na świecie tramwaje wodo - rowe w Chinach, 2018 r. – pociągi napędzane wodorem zaczynają kursować w Niemczech, 2019 r. – dron napę - dzany wodorem leci ponad godzinę z ładunkiemo wadze ok. 5 kg. Obecnie ok. 75% emisji CO 2 pochodzi z transportu drogowego. W niedalekiej przyszłości wodór ma być w coraz większym stopniu stosowany w obszarze elek - tromobilności. Na ulicach pojawią się samochody elek - tryczne ładowane prądem z paneli fotowoltaicznych, zamontowanych na dachach garaży czy aut. Będą one wykorzystywane w miastach, lecz pojazdy pokonujące trasy liczące kilkaset bądź kilka tysięcy kilometrów będą bazować na wodorze. Wykorzystanie pojazdów napędzanych wodorowymi ogniwami paliwowymi wymagać będzie rozwinięcia in - frastruktury o stacje tankowania wodoru – ich liczba w Europie w 2020 r. wynosiła zaledwie 125 (przy 92 tys. stacji benzynowych i 32 tys. stacji LPG). Rozbudowa sieci stacji wodorowych zajmie kilka lat i przewidziana jest w strategiach wodorowych większości państw eu - ropejskich. Polska Strategia Wodorowa przewiduje bu - dowę 32 stacji tankowania wodoru do 2025 r. Faktem jest, że stacje wodorowe umożliwiają pro - dukowanie wodoru na miejscu. Wodór sprężany jest do dwóch ciśnień, które są standardem w pojaz - dach: 700 barów dla samochodów osobowych oraz 350 barów dla ciężkich pojazdów, autobusów i cię - żarówek. Temperatura gazu do tankowania wynosi -40°C i rośnie w trakcie tankowania samochodu. Pomiar ilości wodoru dokonuje się w kilogramach. Cała procedura tankowania pojazdu osobowego zajmuje ok. 3-5 minut – przy zasięgu pojazdu rzędu ok. 600 km (oczywiście to zależy od typu, rodzaju i pojemności oraz wielu innych czynników). Należypodkreślić, żewodórbędzieodgrywał kluczową rolę w niektórych sektorach trudnych do zdekarboni - zowania, szczególnie w transporcie dalekobieżnym – kołowym, morskim oraz powietrznym. Magazynowanie i dystrybucja H 2 Przypomnijmy, że wodór jest najlżejszym pierwiastkiem, co sprawia, że ma bardzo korzystny stosunek gęstości energii do jej masy, jednocześnie gęstość energii w po - równaniu do objętości jest na bardzo niskim poziomie. Nadmiar energii z wodoru można magazynować – za - równo z paliw kopalnych, jak i z OZE – i uwalniać ją, gdy zachodzi taka potrzeba. Jedną z metod jest produkcja wodoru za pomocą elektrolizy wody z wykorzystaniem np. farm fotowolta - icznych i wiatrowych. Zmagazynowany podczas tego procesu wodór można wykorzystać w dystrybutorach do tankowania samochodów z napędem wodorowym, zamienić go z powrotem na prąd elektryczny za pomocą ogniw wodorowych w czasie niedoboru energii lub wy - korzystać w układach kogeneracyjnych, któremogą pra - FOT. GRISPB/ADOBE STOCK