69 1(32)|2024 17-letnie kontrakty mocowe zawarte poprzez aukcje stanowią obecnie kręgosłup planowanych struktur przychodowych dla wielkoskalowych magazynów energii w Polsce. To one zapewnią stałe, stabilne przychody w długim okresie, tym samym budując potencjalną bankowalność projektu dla instytucji finansowych. Rynek bilansujący Kolejnym potencjalnym źródłem przychodów jest działanie mające na celu zrównoważenie popytu z podażą, jednakże nie na długoterminowym rynku mocy, a na krótkoterminowym rynku bilansującym (RB). Jednostki na nim aktywne deklarują cenę energii w 10 pasmach. Po analizie umów i deklaracji jednostek wytwórczych operator sieci przesyłowej ustala plan pracy sieci na kolejną dobę. Mimo planu dobowego na rynku mocy może jednak dochodzić do niezbilansowania. Gdy jest ono dodatnie, oznacza to, że zakontraktowano za dużo energii, w przypadku wyniku ujemnego mamy do czynienia z sytuacją przeciwną. W takim momencie zaczyna działać rynek bilansujący, na którym jedną ze stron jest zawsze OSP – albo jako kupujący brakującą ilość energii, albo jako sprzedający jej chwilowy nadmiar. Ostateczna cena jest wynikiem różnicy pomiędzy planem pracy a rzeczywistą produkcją energii – im większe niezbilansowanie, tym wyższa lub niższa cena energii. Magazyny, dzięki natychmiastowej możliwości reakcji, mogą korzystać z rynku bilansującego, sprzedając energię w przypadku ujemnego niezbilansowania (bardzo wysoka cena sprzedaży) lub ładując baterię w czasie przekontraktowania (ładując się po znacznie niższej cenie). Jednakże działania na rynku bilansującym, przez znaczne odchylenie od średnich cen, są traktowane jako ostateczność i używane możliwie rzadko. Ta sporadyczność i niepewność powodują, że przychody z RB nie powinny stanowić podstawy działania BESS, a raczej dodatkowe źródło przychodów. Rynek Usług Elastyczności Rozwiązaniem dopiero wprowadzanym w Polsce, którego definicja została ustanowiona we wrześniu 2023 r., są tzw. usługi elastyczności (ang. ancillary services). Usługi takie świadczą użytkownicy systemu energetycznego na rzecz operatora lokalnego – OSD (a nie, jak w przypadku rynku mocy, na rzecz krajowego OSP). Usługi elastyczności mają na celu wykorzystanie przez OSD potencjału energetycznego użytkowników do zarządzania ograniczeniami w obrębie lokalnych sieci. Rynek usług elastyczności można porównać do rynku mocy działającego szybciej i w mniejszej, lokalnej skali. Tak jak na rynku mocy, magazyny energii mogą odpowiadać na zapotrzebowanie OSD ze strony zarówno popytowej, jak i podażowej, uzyskując stałe dochody za samą gotowość do działania. Rozwiązanie usług elastyczności funkcjonuje i jest dopracowywane w kilku państwach europejskich, m.in. w Belgii, Szwecji czy Wielkiej Brytanii, podczas gdy w Polsce pierwszy projekt lokalnego rynku elastyczności w połowie 2023 r. rozpoczął warszawski Stoen Operator. Czysty arbitraż Najbardziej dochodowym, ale też najbardziej nieprzewidywalnym źródłem przychodów dla instalacji BESS jest czysty arbitraż na rynku energii. W takim schemacie magazyn ładuje się (kupuje energię) w okresach najniższej dobowej ceny (zwykle nocą lub latem w godzinach najwyższej produkcji solarnej) i rozładowuje się (sprzedaje zgromadzoną energię) w godzinach szczytowego zapotrzebowania i najwyższej ceny. Różnica między minimalną a maksymalną ceną dzienną sięga nawet kilkuset złotych i zależy od sytuacji energetycznej kraju, więc nie jest stała. W przypadku korzystania z arbitrażu należy wziąć pod uwagę również czas ładowania i rozładowywania baterii, który dodatkowo zmniejsza tę różnicę ceny. Co szczególnie istotne z perspektywy rentowności, konieczne jest zachowanie zdrowego balansu między częstymi cyklami ładowania a żywotnością baterii – OZE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz