82 1(32)|2024 oczekiwać szybkiego zakończenia dofinansowań instalacji urządzeń grzewczych na paliwa kopalne. Ponadto stopniowo zaostrzane będą kryteria dofinansowań w zakresie jakości materiałów i urządzeń oraz większej kontroli nad realizowanymi inwestycjami. Już wkrótce wejdzie w życie I etap zmian w programie „Czyste Powietrze”. Zostaną w nim uszczelnione kryteria kwalifikacji urządzeń grzewczych, w tym pomp ciepła, do dofinansowań. Beneficjent będzie mógł wybrać takie urządzenie tylko z tzw. listy ZUM, która obecnie jest aktualizowana. Warunkiem wpisania na listę jest uprzednie dostarczenie do NFOŚiGW przez producenta lub dystrybutora raportu z badań urządzenia grzewczego wykonanych w akredytowanym laboratorium, które musi być zlokalizowane na terenie jednego z krajów UE lub EFTA. Wpisanie na listę ZUM potwierdzi zgodność parametrów technicznych urządzenia deklarowanych przez producentów i dystrybutorów z tymi rzeczywistymi. Dalszych zmian w programie, w tym zaostrzenia kryteriów jakościowych np. w zakresie efektywności czy poziomu generowanego hałasu, można się spodziewać w następnym roku. Wspomniane zmiany to m.in. reakcja na nasilenie w 2023 r. na polskim rynku niepokojących zjawisk związanych z niewłaściwym wykorzystaniem środków z programu „Czyste Powietrze”, zwłaszcza przy maksymalnym poziomie dofinansowania i wysoko wycenianych inwestycjach w pompę ciepła. Nachalny marketing, tanie zamienniki sprzedawane po wysokich kosztach, niska jakość instalacji i komponentów, brak opieki serwisowej, a w efekcie niespodziewanie wysokie koszty ogrzewania i problemy z eksploatacją niewątpliwie uderzały w reputację technologii pomp ciepła i podważały sens termomodernizacji. Zaostrzenie kryteriów kwalifikacji urządzeń powinno temu zapobiec, przynajmniej w części. Zdaniem Pawła Lachmana, prezesa PORT PC, niezbędne jest również rozważenie celowości dofinansowań na poziomie 100% w obecnej formie, ponieważ po pierwsze nie sprzyjają one większemu zaangażowaniu się beneficjentów w inwestycję, a po drugie mogą generować rynkowe patologie. Jeśli zaś takie dotacje mają być utrzymane, to warto postawić tu wyższe wymogi, zwiększyć kontrolę nad inwestycją i bardziej wnikliwie sprawdzać, czy beneficjent rzeczywiście kwalifikuje się do 100-procentowego wsparcia. Aktualnie beneficjenci często nie mają żadnego wpływu na wybór urządzenia grzewczego. Perspektywy polskiego rynku pomp ciepła w 2024 r. Jedną z najpilniejszych kwestii dla branży pomp ciepła w Polsce jest obecnie wprowadzenie specjalnych taryf energetycznych przeznaczonych dla użytkowników tych urządzeń. Takie działanie było zapowiadane w kampanii wyborczej przez Koalicję Obywatelską, podobnie jak korzystne zmiany w systemie rozliczeń prosumentów, tzw. net billingu. Jak podkreśla Paweł Lachman, sytuacja na rynku urządzeń grzewczych w Polsce dobitnie pokazuje, że szybkie wprowadzenie specjalnych taryf energetycznych na czas kilku, np. 7 lat, czyli w okresie przejściowym przekształcania rynku energii, jest niezbędne. Nie tylko wzmocniłoby to konkurencyjność pomp ciepła, które odgrywają tak istotną rolę w transformacji energetycznej budynków, ale też zapewniłoby bardziej sprawiedliwy podział wsparcia użytkownikom różnych technologii grzewczych i ułatwiło im podejmowanie racjonalnych decyzji inwestycyjnych. Innym rozwiązaniem wskazywanym przez Komisję Europejską już w 2022 r. jest obniżenie podatku VAT na energię elektryczną do stawki 5%. Dla prawidłowego rozwoju polskiego rynku pomp ciepła bardzo ważna jest także odpowiednia polityka informacyjna. To niewątpliwie zadanie władz krajowych i samorządowych. Wyzwanie to podjął jednak PORT PC, planując na ten rok ogólnopolską kampanię edukacyjno-informacyjną skierowaną do użytkowników pomp ciepła. – Już niebawem w ramach tej kampanii rozpoczniemy m.in. publikację naszych poradników dla inwestorów indywidualnych, dotyczących optymalnego wyboru czy obsługi pompy ciepła. Pojawią się także filmy, w których będziemy rozmawiać o technologii, goszcząc w domach inwestorów – mówi Paweł Lachman. Duże nadzieje branża wiąże również z wdrożeniem unijnego „Planu działania na rzecz rozpowszechnienia pomp ciepła”, którego publikacja powinna mieć miejsce jeszcze w tym roku. Plan ten niewątpliwie wskaże optymalne strategie i ułatwi koordynację działań w pokonywaniu barier upowszechnienia technologii pomp ciepła, które w większości są bardzo podobne w wielu krajach UE. Jeśli w tym roku doczekamy się także wprowadzenia wspomnianych wcześniej specjalnych taryf energetycznych, ewentualnie ponownego obniżenia podatku VAT na energię elektryczną do 5% (jak w 2022 r.), to, zdaniem PORT PC, możliwy jest wzrost sprzedaży pomp ciepła w Polsce w 2024 r., choć nieznaczny – na poziomie 10-20%. Natomiast utrzymanie obecnej sytuacji wskazuje na ryzyko dalszych spadków sprzedaży pomp ciepła w 2024 r. OZE
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz