91 1(32)|2024 GAZOWNICTWO gospodarki na mniej emisyjne. Biogaz jest jednym z filarów energetycznych, na których opierają się kraje takie jak Niemcy, Szwecja czy Włochy. W 2017 r. Europa odpowiadała za 70% światowej produkcji biogazu, generując 64 TWh, a łączna produkcja energii z biogazu i biometanu w 2021 r. wyniosła 196 TWh2. W Polsce – według stanu na 31 grudnia 2022 r. – funkcjonuje 119 wytwórców biogazu rolniczego i 143 instalacji do produkcji biogazu rolniczego. Natomiast ogólna ilość biogazowni w Polsce pod koniec 2021 r. wyniosła 346. W tej grupie były także biogazownie produkujące biogaz ze składowisk odpadów czy z oczyszczalni ścieków, nieujęte w spisie prowadzonym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Szacuje się, że w Polsce jest ok. 130 mln ton użytecznych biogazowo odpadów rolniczych, z których można uzyskać ok. 14 mld m3 biogazu rocznie, co przekładałoby się na 8 mld m3 biometanu. O ile pełne wykorzystanie raczej nie jest możliwe, tak dane te pokazują, że jest bardzo duży potencjał do rozwoju biogazowni w Polsce, a w tych szacunkach nie są ujęte odpady komunalne, które też mogą stanowić spory odsetek możliwego do pozyskania biogazu. Wykorzystanie lokalnych zasobów biomasy ma duże znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Na rys. 1 przedstawiona jest szacowana ilość biomasy możliwa do pozyskania w danych regionach Polski. Jasnoniebieskie pola oznaczają poniżej 20 tys. ton/rok biomasy, ciemnoniebieskie pola – między 20 a 40 tys. ton/rok, fioletowe – między 40 a 60 tys. ton/rok, czarne – powyżej 60 tys. ton/rok biomasy. Na mapie zaobserwować można duży potencjał regionów północnych, północno-zachodnich oraz zachodnich Polski, a także obszaru na Lubel- szczyźnie, w których istnieją wyjątkowo korzystne warunki do pozyskiwania biomasy. Rodzaje biogazu Generalnie można wyróżnić kilka głównych rodzajów biogazu: 1. Biogaz rolniczy: • pochodzący z fermentacji gnojowicy – biogaz ten powstaje w wyniku rozkładu materii organicznej zawartej w gnojowicy zwierzęcej, a proces ten nazywa się fermentacją metanową, • pochodzący z fermentacji resztek roślinnych – gdzie rośliny uprawne, resztki po zbiorach czy też rośliny energetyczne mogą być używane do produkcji biogazu poprzez proces fermentacji; 2. Biogaz komunalny: • pochodzący z odpadów komunalnych – biogaz może być wytwarzany z organicznych odpadów komunalnych, takich jak resztki jedzenia, liście czy trawa. Odpady te są poddawane procesowi fermentacji w oczyszczalniach ścieków lub specjalnych instalacjach do przetwarzania odpadów; 3. Biogaz z odpadów przemysłowych: • pochodzący z odpadów spożywczych – przemysł spożywczy generuje dużo organicznych odpadów, które mogą być wykorzystane do produkcji biogazu, • pochodzący z odpadów rolniczych – odpady pochodzące z przetwórstwa żywności, takie jak łuski, łodygi czy resztki z produkcji oleju, mogą być używane do produkcji biogazu; 4. Biogaz z osadów ściekowych: • pochodzący z fermentacji osadów – oczyszczalnie ścieków generują osady ściekowe, które mogą być poddane procesowi fermentacji w celu produkcji biogazu. W zależności od regionu, dostępności surowców i technologii różne rodzaje biogazu mogą być preferowane. Niemniej jednak wszystkie one mają wspólny cel – wykorzystanie materii organicznej do wytwarzania energii, co przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. W tab. 1 przedstawiono skład chemiczny biogazu pozyskiwanego z różnego rodzaju surowców. Biogaz rolniczy Poddawanie odchodów zwierząt i ptaków hodowlanych fermentacji beztlenowej w kontekście nawozowego wykorzystania niesie za sobą następujące efekty: • poprawa warunków nawożenia pól uprawnych w porównaniu z surową gnojowicą, • zmniejszenie ilości azotu azotanowego na rzecz amonowego, • zdolność do utrzymania równowagi humusu w glebie, • zniszczenie nasion chwastów – zmniejszenie zużycia herbicydów, Rys. 1. Analiza potencjału podaży biomasy na poziomie krajowym i regionalnym3
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz