53 2(33)|2024 OZE Kompleksowe porozumienie W przedstawionym kontekście rosnące znaczenie zyskują umowy PPA (Power Purchase Agreement). Są to kompleksowe umowy zakupu energii elektrycznej zawierane między wytwórcą a odbiorcą, charakteryzujące się dużą elastycznością w kształtowaniu zapisów i funkcjonowania samej umowy. Umożliwiają firmom osiągnięcie stabilności cenowej oraz zrównoważonego rozwoju, a wytwórcom zapewniają łatwiejszy dostęp do finansowania dzięki stabilności przychodów w czasie. Umowy PPA opierają się na kilku kluczowych elementach – wśród nich wiodącą rolę odgrywają trzy kluczowe obszary: metoda dostawy, profil dostarczania energii oraz strategia cenowa. Umowa powinna odpowiedzieć na pytania: ile energii powinno zostać dostarczone, w jaki sposób oraz po jakiej cenie, by w ostateczności skutecznie mitygować ryzyka związane z energią elektryczną na dzisiejszym rozchwianym w dalszym ciągu rynku. Metody dostawy energii Pierwszym omawianym aspektem, ustalanym w ramach negocjacji umowy, jest określenie sposobu dostarczenia wytworzonej energii. Co do zasady, wyróżniamy PPA fizyczny i PPA wirtualny. W ramach fizycznego PPA (Physical Power Purchase Agreement) energia jest dostarczana fizycznie od producenta do odbiorcy poprzez dedykowaną infrastrukturę lub przez sieć publiczną. W tym układzie wytwórca energii otrzymuje płatność w ustalonej cenie, podczas gdy odbiorca otrzymuje zarówno energię, jak i gwarancje pochodzenia. W przypadku korzystania z usług dystrybucyjnych operatora sieci odbiorca dodatkowo uiszcza opłatę za przesył i bilansowanie energii. Umowa PPA z fizyczną dostawą wymaga większego nakładu pracy w negocjacjach warunków kontraktu. Jeśli umowa fizyczna wiązałaby się z dostawą po budowanej specjalnie w tym celu infrastrukturze, dodatkowym obciążeniem są nakłady inwestycyjne oraz czas potrzebny na jej stworzenie. Innym rozwiązaniem oferowanym w ramach metody dostawy jest wirtualny PPA (Virtual Power Purchase Agreement, vPPA). Umowa vPPA jest w zasadzie instrumentem finansowym (również w ten sposób wymagane jest jej raportowanie) w postaci kontraktu różnicowego (zamiast standardowej umowy sprzedaży) między stronami. Schemat rozliczeń za fizyczny przepływ energii odbywa się w sposób tradycyjny: odbiorca płaci przedsiębiorstwu energetycznemu za dostarczoną energię zgodnie z ustaleniami, natomiast wytwórca otrzymuje wynagrodzenie od spółki obrotu zgodnie z podpisanym kontraktem (tzw. Route-to-market). Obie strony umowy PPA rozliczają się jednak między ustalonym benchmarkiem cenowym (zazwyczaj ceną rynkową) a ceną umówioną w ramach kontraktu. Wirtualny PPA, ze względu na brak fizycznego komponentu, pozwala na mniej skomplikowaną i szybszą strukturyzację umowy. Jedną z głównych zalet vPPA jest elastyczność w negocjacjach i strukturze umowy. Same negocjacje i finalizacja umowy są procesem szybszym i mniej skomplikowanym. Wirtualne PPA mogą jednak wiązać się z pewnymi wyzwaniami. Umowa opiera się na różnicy między benchmarkiem a umówioną ceną. Tym samym na ostateczne koszty dla odbiorcy nakładają się również ryzyko rynkowe zmiany cen energii oraz potencjalne odchylenie benchmarku od ceny, którą strony płacą lub otrzymują od spółki obrotu energią. Dodatkowo rozliczanie umowy musi być zgodne z dyrektywą o instrumentach finansowych, a tak specyficzne raportowanie może wymagać wiedzy i doświadczenia w tym zakresie. Profile dostaw, czyli ile energii dostarczyć? W celu skutecznej mitygacji ryzyka rynkowego opisywanego we wprowadzeniu dostarczana energia powinna odpowiadać zapotrzebowaniu odbiorcy, tworząc wzajemną relację. W idealnym scenariuszu odbiorca powinien w całości konsumować produkowaną energię, jednakże taka sytuacja jest raczej teoretyczna. Profil produkcji energii często różni się w ciągu doby, nie zawsze korespondując z aktualnym zapotrzebowaniem. Dlatego też w ramach dobrych praktyk na rynku istnieje kilka rozwiązań ułatwiających wzajemne rozrachunki, dostosowanych do konkretnych profili dostawy. Są one następujące: 1. Pay-as-produced – stanowiący jedno z prostszych rozwiązań, bezpośrednio nawiązujący do swojej nazwy. Płatność odbiorcy jest ściśle uzależniona od rzeczywistej ilości wyprodukowanej energii w umówionym okresie. Choć dla wytwórcy metoda ta zapewnia stałe zbycie energii, nie zabezpiecza odbiorcy przed ryzykiem niewystarczającej produkcji w okresach niekorzystnych, np. złych warunków atmosferycznych. Często wymaga to dodatkowej umowy na pokrycie zapotrzebowania z innego źródła, co niesie za sobą dodatkowe koszty. Warto jednak zauważyć, że z perspektywy kupującego jest to najtańsze rozwiązanie – sprzedający energię w zamian za niższe wynagrodzenie przerzuca bowiem na kupującego część swojego ryzyka związanego z wolumenem wyprodukowanej energii. 2. Pay-as-consumed – odwraca opisywaną wcześniej relację między wytwórcą a odbiorcą. Ilość sprzedawanej energii jest uzależniona od faktycznego
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz