Wszystko działa 3/2022

WSZYSTKO DZIAŁA! 3 | 2022 13 W roku 2021 zainstalowano w Polsce ponad 90 tysięcy pomp ciepła, a w roku 2022 planuje się instalację dalszych ponad 150 tysięcy. W roku 2030 liczba pomp ciepła instalowanych w Polsce ma przekroczyć 350 tysięcy sztuk. WOKÓŁ BRANŻY wymusza z kolei rezygnację ze stosowania paliw kopalnych (nie tylko węgla, ale również i gazu) do produkcji energii. W związku z tym pojawia się potrzeba bardzo szybkiego roz - woju odnawialnych źródeł energii OZE – powstaje całkowicie nowy system energetyczny oparty o nowe technologie (pom - py ciepła, fotowoltaika) i gospodarkę wodorową – chwilowe nadwyżki produkcji energii ze źródeł OZE (ze względu na trudności w magazynowaniu) będą kierowane do produk - cji wodoru, który będzie pełnił rolę zastępczego magazynu energii. Europejskie cele klimatyczne są przenoszone następnie na cele krajowe. Wprawdzie teoretycznie każdy kraj ma swo - ją suwerenność w kształtowaniu polityki energetycznej, ale większość celów klimatycznych jest ustalana poprzez Dyrek - tywy i w konsekwencji obarczona konsekwencjami finanso - wymi. Zielony Ład wymaga odejścia od węgla w energetyce i pośrednio wymusza integrację rynków energii w Europie. Zielony Ład jest nieuchronną koniecznością (jeśli chcemy funkcjonować w ramach Unii Europejskiej). CO ZMIENIŁA NAPAŚĆ ROSJI NA UKRAINĘ? Pojawił się nowy termin: „derusyfikacja” obok „dekarbo - nizacji” – chodzi nie tylko o ograniczenie emisji dwutlenku węgla poprzez zmniejszenie udziału paliw kopalnych w wy - twarzaniu energii, ale o jak najszybszą rezygnację z kopalin importowanych w Rosji. Bezpieczeństwo zyskało priorytet, przynajmniej na jakiś czas: rok, dwa lata. Koncentracja na „derusyfikacji” źródeł energii nie jest sprzeczna z założeniami Zielonego Ładu: scenariusze planowane przed agresją na Ukra - inę będą realizowane jeszcze szybciej – to stanowi wyzwanie dla europejskiego przemysłu – jak zapewnić dostępność np. pomp ciepła dla realizacji celów opisanych w programach Zielonego Ładu i FitFor55. Dwa ostatnie lata pandemii pokazały, że równowaga poda - ży i popytu nie była tak solidna jak byśmy chcieli. Zaczęło brakować wielu, wydawałoby się podstawowych produktów: kotłów, grzejników, przewodów, zaworów. Względna równo - waga osiągnięta pod koniec ubiegłego roku została ponownie zburzona przez wojnę na Ukrainie – skutki społeczne i gospo - darcze będą odczuwane nawet jeśli wojna skończyłaby się w najbliższych tygodniach. W naszej branży niedobór urządzeń dotyczy nadal wielu produktów, ale w związku z wdrożeniem Zielonego Ładu szczególnie mocno odczuwalny będzie brak pomp ciepła. Pro - ducenci budują nowe fabryki, żeby zaspokoić rosnące potrze - by. Nowe pompy ciepła nie pojawią się od razu – to potrwa, a zapewne w pierwszej kolejności będą zaopatrywane bogat - sze rynki zachodnioeuropejskie. WYZWANIA W MONTAŻU POMP CIEPŁA W POLSCE W roku 2021 zainstalowano w Polsce ponad 90 tysięcy pomp ciepła, a w roku 2022 planuje się instalację dalszych ponad 150 tysięcy. W roku 2030 liczba pomp ciepła instalowanych w Polsce ma przekroczyć 350 tysięcy sztuk – to prawie 4 razy więcej niż w 2021. Jak duże jest to wyzwanie? W Polsce w roku 2021 krajowi producenci wyprodukowali ok. 5 tysięcy pomp ciepła. Bra - kuje wielu podstawowych komponentów : muszą być importowane z wielu krajów. Łańcuchy dostaw, przerwane w pandemii i dodatkowo zaburzone wojną, muszą być od - budowane, ale również europejski i polski przemysł będą się mierzyły z ogromnym popytem na pompy ciepła. Dodatkowym wyzwaniem na naszym rynku jest przestarzała infrastruktura energetyczna : inwestycje były od wielu lat niedostateczne. To będzie skutkować częstszymi awariami, wyłączeniami instalacji fotowoltaicznych współpracujących z pompami ciepła – będzie wielu niezadowolonych. Kolej - ny problem to bilans energetyczny : większe zapotrzebo - wanie na energię elektryczną potrzebną do zasilania pomp ciepła i klimatyzacji będzie przekraczać zdolności produkcyj - ne polskich elektrowni. Będzie tym trudniej, że nadal więk - szość energetyki opiera się na węglu – koszty zakupu praw do emisji CO 2 będą rosły i zgodnie z założeniami Zielonego Ładu będą w całości wydawane na modernizację systemu energetycznego, ale wieloletnie zaniedbania są tak duże, że problemy przez kilka najbliższych lat będą narastać. Znaczące inwestycje w odnawialne źródła energii poprawią sytuację, ale nie od razu – to musi potrwać. Jest jeszcze jeden problem: już teraz brakuje instalatorów, a liczba nowych, dość zaawansowanych instalacji i koniecz - ność ich integracji będzie rosła o kilkanaście procent rocznie – warto zachęcać młodych ludzi do pracy w tym zawodzie – instalator to brzmi dumnie! Wiele jeszcze wyzwań przed naszą branżą. Jednego możemy być pewni: pracy nam nie zabraknie przez najbliższe kilka - dziesiąt lat. Tomasz Boruc, Związek ZHI Znaczące inwestycje w odnawialne źródła energii poprawią sytuację, ale nie od razu – to musi potrwać.