54 3(30)|2023 TECHNIKA GRZEWCZA I CIEPŁOWNICZA życia gazu, co odpowiada mniej więcej zapotrzebowaniu na gaz gospodarstw domowych na cele kuchenne i grzewcze. Dzięki temu zyskaliśmy czas na transformację energetyczną i grzewczą, w której gaz odgrywa kluczową rolę jako paliwo przejściowe, które bardzo szybko może być wykorzystane w szczycie zapotrzebowania na ogrzewanie w okresie zimowym. Zwiększając efektywność energetyczną budynków i przez to w konsekwencji zmniejszając zapotrzebowanie na ciepło i paliwo oraz energię do jego wytwarzania, dostępny gaz możemy bezpiecznie wykorzystywać do momentu utworzenia alternatywnych rozwiązań pozwalających na całkowitą rezygnację z gazu ziemnego. Nie oznacza to jednak rezygnacji z gazu jako paliwa, gwarantującego stabilne funkcjonowanie systemu energetycznego i grzewczego opartego na OZE, ponieważ już teraz gaz ziemny zastępowany jest gazami odnawialnymi, takimi jak biometan czy zielony wodór wytwarzany w oparciu o OZE. Przewidywane konsekwencje Bardzo dyskutowane w ostatnich miesiącach propozycje obligatoryjnego zakazu wykorzystywania gazu w całej UE nie wydają się działaniem korzystnym – z wielu powodów. Po pierwsze, kraje członkowskie UE różnią się infrastrukturą energetyczną i budowlaną, co powoduje, że błędem jest próba narzucenia wszystkim w jednakowym stopniu zakazów używania gazu w krótkiej, kilkuletniej perspektywie czasowej, ponieważ jest to po prostu technicznie niemożliwe. Do tego forma narzucania zakazów powoduje, że wzrasta opór w społeczeństwach, które nie mają realnej alternatywy w razie wprowadzenia takiego zakazu, i stanowi doskonały argument antyunijny, wykorzystywany skrzętnie przez eurosceptyków w wielu krajach. Z tego powodu zaproponowano jako rozwiązanie kompromisowe tworzenie hybrydowych układów grzewczych składających się np. z pomp ciepła i kolektorów słonecznych z magazynami ciepła, wspomaganych w zapotrzebowaniu szczytowym ogrzewaniem gazowym. Takie rozwiązanie jest elastyczne i pozwalające na dopasowanie relacji OZE-gaz do aktualnych warunków oraz na całkowite przejście na OZE po osiągnięciu odpowiedniej efektywności budynków, co jak wiadomo wymaga jednak sporo czasu i nakładów finansowych, na które obywateli i państw członkowskich po prostu nie stać w krótkim, zakładanym w projektach regulacji unijnych czasie. Należy także dodać, że następnym elementem burzliwych dyskusji nad projektami unijnych aktów prawnych była kwestia rozróżnienia planowanego odchodzenia – czy dotyczy to technologii, czy paliwa? Proponowany i bardzo forsowany przez niektóre środowiska zakaz instalacji kotłów gazowych praktycznie uniemożliwiałby wykorzystanie w przyszłości biometanu i wodoru wytwaFOT. FRIEDBERG/ADOBE STOCK przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Na przykład w Austrii po wprowadzeniu zakazu montażu kotłów gazowych w nowych i zmodernizowanych budynkach od pewnego czasu mieszkańcy wstrzymują inwestycje termomodernizacyjne ze względu na wysokie koszty, a w Niemczech sprzedaż kotłów gazowych wzrosła o ponad 20% ze względu na obawy związane z wprowadzanymi w szybkim tempie zakazami. Odchodzenie od paliw kopalnych, w tym od gazu ziemnego, jest koniecznością, czego nikt rozsądny nie neguje. Konieczność nie wynika wyłącznie z kwestii klimatycznych lub politycznych, co jest obecnie bardzo forsowane i jest głównym tematem dyskusji w tej sprawie. Przyczyna jest prozaiczna. Gaz ziemny wydobywa się w złożach znajdujących się na określonych terenach. Gaz musi być wydobyty, sprzedany przez giełdę lub na podstawie umów dwustronnych i przetransportowany w formie gazowej lub ciekłej do odbiorcy. To wszystko powoduje, że występuje duży faktor niepewności co do utrzymania stabilności rynku i może być przedmiotem działań spekulacyjnych, co pokazały zjawiska, które miały miejsce w 2022 roku. Poza tym, jak sama nazwa wskazuje, paliwa nieodnawialne są wyczerpywalne i ich dostępność maleje wraz z eksploatacją i upływem czasu. Pod koniec ubiegłego roku okazało się, co prawda, że po panice związanej z zakręceniem kurka w gazociągach z Rosji i podjętych działaniach związanych z dywersyfikacją kierunków dostaw gazu w Europie nagle jest za dużo. W Polsce własne wydobycie pokrywa ok. 25% zu-
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz