57 4(31)|2023 TECHNIKA GRZEWCZA I CIEPŁOWNICZA Ekoprojekt i Etykietowanie energetyczne Następnym projektem UE mającym duży wpływ na branżę instalacyjno-grzewczą jest Ekoprojekt, który jest nierozerwalnie połączony z Etykietowaniem energetycznym. Ekoprojektowanie to proces projektowania produktów lub usług z zamysłem minimalizacji ich wpływu na środowisko od momentu wydobycia surowców aż do końca ich okresu użytkowania. Ekoprojekt uwzględnia takie aspekty jak efektywność energetyczna, dobór materiałów, trwałość, możliwość recyklingu i toksyczność. Ekoprojekt może pomóc w obniżeniu kosztów, poprawie jakości, zwiększeniu zadowolenia klientów i zapewnieniu zgodności z przepisami ochrony środowiska. Etykietowanie natomiast to inaczej oznakowanie ekologiczne, czyli praktyka polegająca na dostarczaniu informacji o efektywności środowiskowej lub cechach produktu bądź usługi za pomocą etykiety lub logo. Oznakowania ekologiczne mogą pomóc konsumentom w dokonywaniu świadomych wyborów i zachęcić producentów do poprawy swoich standardów środowiskowych. Oznakowania ekologiczne mogą być dobrowolne lub obowiązkowe i mogą opierać się na różnych kryteriach i metodach. Dyrektywa UE w sprawie Ekoprojektu (rozporządzenie „ErP”) ma wpływ na wszystkie produkty związane z energią sprzedawane w Unii Europejskiej. Dyrektywa, która jest obowiązkowa we wszystkich państwach członkowskich UE i przyjęta w kilku krajach spoza UE, takich jak Turcja, tworzy ramy, w których producenci produktów związanych z energią (np. urządzeń wentylacyjnych, wentylatorów, klimatyzatorów, urządzeń grzewczych) są zobowiązani do zmniejszenia ich zużycia energii i wpływu na środowisko w całym cyklu życia. Dyrektywa i leżące u jej podstaw rozporządzenie ErP podlegają regularnym przeglądom, co oznacza, że minimalne wymagania zaostrzają się z czasem. Zgodność z tymi przepisami jest obowiązkowa dla projektów w każdym segmencie. Jak pamiętamy, wymogi Ekoprojektu i Etykietowania dla urządzeń grzewczych zaczęły obowiązywać we wrześniu 2015 r., a dla pomp wykorzystywanych w urządzeniach grzewczych już w sierpniu 2015 r. Obecnie trwają prace przeglądowe Ekoprojektu i Etykietowania, które zakończą się zmianami, ale budzą także duże emocje ze względu na dość kontrowersyjne propozycje. Obecnie opracowywana jest nowelizacja Ekoprojektu oraz przeskalowywania urządzeń grzewczych. Można odnieść wrażenie, że ze względu na dość kontrowersyjne wstępne propozycje ograniczeń dotyczących stosowania urządzeń grzewczych wzrasta opór coraz większej grupy państw członkowskich, tym bardziej że wprowadzenie zapisów w proponowanej pierwotnie formie mogłoby stać w sprzeczności z kompromisem zapisanym w EPBD. O co w tych kontrowersjach chodzi? Nowy system etykietowania energetycznego dla ogrzewaczy pomieszczeń i podgrzewaczy wody powinien być zsynchronizowany z pakietem „Fit for 55”. Koncepcje obecnego systemu, opracowane na początku 2000 r., muszą zostać poddane przeglądowi w celu odzwierciedlenia wyzwań związanych z przejściem do gospodarki zerowej netto. Nowa etykieta efektywności energetycznej powinna być przydatna dla użytkowników końcowych i inwestorów w zakresie szybszej i głębszej modernizacji ich urządzeń grzewczych zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami w celu wsparcia fali renowacji i wdrożenia dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Badanie konsumenckie potwierdza, że etykieta energetyczna jest uważana przez konsumentów za nieskuteczną w obecnym formacie. Pokazuje, że ludzie są świadomi etykiety, ale nie powoduje ona przejścia na inną technologię grzewczą. Główną przyczyną tego zjawiska jest to, że decyzje zakupowe w decydujący sposób zależą od charakterystyki budynku i możliwości finansowych: w praktyce decyzja o inwestycji w A+++ zamiast A lub B zależy od wielu czynników, których nie można pokryć zintegrowaną skalą energii pierwotnej. Ta sytuacja w przypadku ogrzewaczy pomieszczeń i wody jest zasadniczo inna w porównaniu np. z artykułami AGD, gdzie wybór między modelami z „dobrym” lub „niezbyt dobrym” rankingiem efektywności energetycznej implikuje prawie zawsze „podobne” wybory dla cech produktu wykraczających poza klasę efektywności energetycznej, z różnicami w cenie rzędu dziesiątek lub setek euro, w porównaniu do tysięcy euro w przypadku ogrzewania. To, co budzi duże kontrowersje, to fakt, że pierwotnie proponowana nowa etykieta energetyczna wykluczała wsparcie dla technologii innych niż elektryczne pompy ciepła i jednostki kogeneracyjne, co by sprawiło, że alternatywne rozwiązania stałyby się niedostępne, utrudniając przyjęcie technologii gotowych na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, zwiększając niebezpieczeństwo wykluczenia energetycznego i utrzymując w eksploatacji nieefektywne urządzenia. Aby temu zaradzić, należy rozszerzyć możliwość wsparcia na wszystkie technologie pomp ciepła za pomocą podwójnej skali efektywności energetycznej lub premii, zwiększyć świadomość na temat bardziej ekologicznych paliw i cyfryzacji, a jednostki kogeneracyjne powinny być zwolnione z etykiety energetycznej, pozostając jednocześnie w ramach Ekoprojektu rozporządzenia, dzięki czemu etykieta energetyczna może skutecznie
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz