Horse&Business 3/2022

ściwościach fizykochemicznych. Występują w niej składni - ki organiczne takie jak: kwasy huminowe, bituminy (żywice i woski), białka, aminokwasy, nieorganiczne sole mineral - ne, a także składniki mikrobiologiczne (bakterie i grzyby). Działanie zabiegów borowinowych: 1. Działanie cieplne. W zabiegu borowinowym następuje łagodny, powolny wzrost temperatury tkanek nie tyl - ko korowej, ale także rdzennej części organizmu. Duże przegrzanie uzyskuje się przy mniejszym odczuwaniu ciepła przez organizm. Temperaturę borowiny rzędu 40-42°C odczuwa się jak temp wody ok. 37°C. Warstwa borowiny przylega bezpośrednio do skory i sierści, od - daje w jej głąb ciepło, uzyskując jej temperaturę. 2. Działanie mechaniczne. Na powierzchnię ciała koń - skiego poddanego papce borowinowej działa ciśnienie hydrostatyczne. Ciśnienie jest tym większe, im gęstsza jest papka. Działanie mechaniczne wywiera również tarcie cząsteczek masy o skórę. 3. Działanie chemiczne. Kwasy huminowe działają na mięśnie, także naczynia krwionośne, zmniejszają ich kurczliwość, co prowadzi do zwiększenia ukrwienia tkanek. Kwaśny odczyn borowiny oraz bituminy mogą działać na skórę ściągająco lub drażniąco. 4. Działanie fizjologiczne. Jest to działanie kompleksowe, w którym na pierwszy plan wysuwa się działanie cieplne. Temperatura masy borowinowej powoduje zwiększenie częstości skurczów serca, zwiększenie objętości wyrzu - towej i pojemności minutowej serca oraz obniżenie ci - śnienia rozkurczowego. Zabiegi wywołują przekrwienie głęboko położonych mięśni, powodując ich rozluźnienie. Usuwają ból powstały w wyniku wzmożonego napięcia mięśni. Poprawiają rozciągliwość więzadeł i ścięgien. Przygotowanie polega na oczyszczeniu mechanicznym borowiny, jej rozdrobnieniu, zmieszaniu z wodą, rozpęcz - nieniu i podgrzaniu. Na ogół do dwóch części borowiny do - daje się jedną część wody. Gorącą borowinę otrzymuje się po podgrzaniu. Nie należy wykonywać zabiegu borowino - wego bezpośrednio po odpasie, czyli posiłku dla zwierząt. Po zabiegu z łatwością zmywa się borowinę z całego ciała konia pod natryskiem wody o temperaturze ok. 34-35°C. Zmywanie kończy się wodą o nieco niższej temperaturze. Pacjent po zabiegu powinien przez 30 minut wypocząć w boksie. Przy suchej i ciepłej pogodzie zaleca się po za - biegu ruch na świeżym powietrzu. Zabiegi całkowite wyko - nywać można codziennie. Seria wynosi na ogół 5-10 zabie - gów. Po zabiegach z użyciem borowiny wskazane są zabiegi mechaniczne, np. masaże. Wskazania do stosowania gorących zabiegów borowi - nowych: • procesy zwyrodnieniowe stawów i chrząstek stawo - wych, • stany pourazowe stawów, kości, okostnej, mięśni, wię - zadeł i ścięgien, • reumatyzm tkanki miękkiej, • przykurcze, • przewlekłe choroby zapalne kręgosłupa i kości długich, • bóle towarzyszące neuropatii i neuralgii, • stany po urazach, złamaniach i stłuczeniach. Leczenie parafiną Parafina to węglowodór nasycony otrzymywany w procesie destylacji ropy naftowej. Parafina stała topi się w tempe - raturze 42-54°C, a wrze w 250°C. Duża pojemność ciepl - na i bardzo wolne oddawanie ciepła czyni ją szczególnie korzystnym medium zabiegów cieplnych, jakie możemy stosować u naszych koni. W kontakcie z ciałem zwierzę - cia oddaje skumulowaną energię cieplną. Dodatkową ważną cechą parafiny jest fakt, że stygnąc, zwiększa swą objętość, powodując w przypadku opatrunku okrężnego ucisk tkanek. Parafinę doprowadza się do stanu płynnego najlepiej w łaźni wodnej. Służą do tego specjalne elektryczne kuch - nie parafinowe z układem termoregulacyjnym. Można wykonać ten zabieg w zwykłym naczyniu emaliowanym. W celu uzyskania lepszej plastyczności do parafiny stałej dodaje się parafinę płynną w stosunku 20 : 1. Przed zabie - giem najwłaściwiej byłoby ogolić skórę konia w miejscu wykonywania zabiegu. Nie jest to jednak konieczne. Owło - sioną część ciała pacjenta pokryć można grubą warstwą wazeliny, aby ułatwić późniejsze usunięcie parafiny. Zabieg trwa zwykle 30-40 minut. Stykająca się ze skórą warstwa parafiny utrzymu - je zwykłą temperaturę ok. 40°C. Powoduje to stymulację mikrokrążenia oraz procesów metabolicznych. Ulegają przyspieszeniu wszelkie procesy gojenia, zwiększają się re - sorpcja wysięków oraz wydalanie toksycznych produktów procesu zapalnego. Parafinoterapia działa przeciwbólowo. Energia cieplna wpływa też na zmniejszenie napięcia mię - śni, a także na poprawę odżywienia stawów, co ma szcze - gólne znaczenie w fizykoterapii stawów przeciążonych lub uszkodzonych przez procesy reumatyczne. Zabiegi para - finowe są również bardzo przydatne w terapii uszkodzeń powierzchownych nerwów oraz zapobiegają przykurczom ścięgien i mięśni po urazach. Dodatkową zaletą zabiegów z parafiną jest fakt, iż mo - żemy tu zastosować dodatkowe substancje czynne, np. diklofenak, octanowinian glinowy, glukozaminę. Należy posmarować skórę grubą warstwą maści z odpowiednią substancją (np. z wymienionych powyżej), a następnie na - łożyć parafinę. Mamy wtedy pewność, że działanie danej substancji będzie bardzo intensywne, a ona sama wniknie głęboko w „potrzebujące” tkanki. Nadużywanie i bardzo częste stosowanie parafiny jest przyczyną odwapnienia kości, dlatego należy unikać stoso - wania parafinoterapii u źrebiąt, młodych koni i pacjentów w bardzo podeszłym wieku. Dr inż. Malina Brzozowska Zoofizjoterapeuta, chiropraktyk, hirudoterapeuta oraz ratownik zwierzęcy 47 3/2022 H & B Z D R OW I E